Vroeger werden regelmatig onderzoeken uitgevoerd naar alcohol en werk. Daar kwamen enkele specifieke beroepsgroepen uit waarbij het risico van overmatig alcoholgebruik groot bleek. Het waren journalisten, medisch specialisten, politici, artiesten (en kunstenaars) en horecapersoneel.
Er zijn onderzoeken die concluderen dat stressvolle en veeleisende beroepen nog steeds tot de grootgebruikers behoren. En het grootste risico lopen op alcoholproblemen, in ieder geval meer dan gemiddeld. Alcohol is voor hen een middel om te ontspannen of even te ontsnappen aan de stress.
Onderzoek naar beroepen en gokgedrag zijn er nauwelijks. Dat komt onder andere doordat er een belangrijk verschil was met bijvoorbeeld alcohol. Alcohol was overal, maar voor serieus gokken moest je naar een casino (loterijen laten we maar even buiten beschouwing).
Met de komst van online gokken is de situatie veranderd. Gokmogelijkheden zijn er genoeg en ze liggen binnen handbereik. Beter zelfs dan alcoholproducten. Veel statistische gegevens zijn er (nog) niet, laat staan dat gewezen kan worden naar specifieke beroepsgroepen. De beschikbare gegevens over beroepen en gokgedrag komen vooral van gokautoriteiten.
Gokautoriteiten doen, evenals enkele gokonderzoek- of algemene onderzoekscentra van universiteiten, voorzichtige uitspraken over beroepen en gokgedrag. Daaruit blijkt enige overlap tussen gokken en de bovengenoemde beroepen bij alcoholgebruik. Maar de houding rond alcohol is veranderd en het lijkt wel of daardoor enkele eerdere beroepsgroepen hun aandacht hebben verschoven naar gokken.
Andere dan bovengenoemde beroepsgroepen zijn bij gokken beroepen waarbij veel met geld wordt gewerkt. Bankiers en ondernemers worden vaak genoemd. Mensen met vermogen of hoge inkomens lijken ook sneller geneigd tot gokken of ze vallen meer op. Zij hebben meer geld te besteden en kunnen ook gemakkelijker tijd vrij maken om te gokken.
Gelegenheid tot gokken blijkt dan een belangrijke factor. Dat maakte tot voor kort mensen in een bepaalde beroepsgroep gevoeliger voor gokken. Bijvoorbeeld mensen die in de gokindustrie werken. Andere beroepen in de entertainment, bijvoorbeeld muzikanten, acteurs en sporters, bleken ook meer te gokken dan gemiddeld. Maar door online gokken zijn daar verschuivingen ontstaan; iedereen kan overal gokken en/of heeft een groot aanbod op PC, tablet en smartphone.
Er zou dus eigenlijk een onderscheid gemaakt moeten worden tussen online en offline gokken. Want gelegenheid maakt grote verschillen. Bij offline oftewel een fysieke gokgelegenheid moet die op gewenste afstand beschikbaar zijn. De weinige onderzoeken spreken daarbij ook van demografische kenmerken van de beroepsgroep als factor van betekenis.
In Londen bijvoorbeeld heb je een financieel centrum met daarin ook casino’s en exclusieve clubs met gokgelegenheid. De stap voor bankiers en beurshandelaren naar een casino is daardoor klein. De gokexploitanten stemmen hun aanbod bovendien af op de gok- en andere voorkeuren van die klanten.
Bij online gokken lijken beroepen die werken met digitale technologie meer dan gemiddeld geneigd tot gokken. Dat zou onder andere komen doordat, bijvoorbeeld IT-specialisten en werknemers in online marketing beroepen, meer vertrouwd zijn met digitale techniek.
De meeste onderzoeken nemen beroepen en gokken eenvoudig mee in een breder onderzoek. Door gegevens van de deelnemers kunnen beroepen er worden uitgefilterd. In dezelfde onderzoeken kunnen ze ook onderscheid maken in de ernst van gokgedrag. Door de gegevens naast elkaar te leggen rollen er bij sommige onderzoeken gegevens uit over beroepsgroepen waarbij het risico op gokproblemen groter is. Terwijl ook kan blijken dat er beroepsgroepen zijn waarbij veel meer controle is over het eigen gokgedrag.
In het Verenigd Koninkrijk deed de Gambling Commission een uitgebreide enquête onder bijna 20.000 volwassenen. Daaruit concludeerde ze dat bankiers en ondernemers meer geneigd waren te gokken dan mensen uit andere beroepen. De drijfveer zou daarbij de bovengenoemde werkdruk en stress zijn, en de behoefte aan opwinding. Maar dat leidde niet per se tot gokproblemen, of die werden minder zichtbaar.
Een onderzoek van het Australian Gambling Research Centre (AGRC) wijst daarentegen naar horecamedewerkers, bouwvakkers en werknemers in het transport. Zij zouden meer dan gemiddeld gokken, maar bovendien een groter risico lopen op gokproblemen dan gokkers in andere beroepen. Waarbij de meespelende factor om te gaan gokken weer stress zou zijn. De Australiërs melden wel in hun onderzoek uit 2016 dat een fysieke gokgelegenheid beschikbaar moet zijn in de buurt van de werkplek. Hun bevindingen slaan dus niet op online spelers.
Veel gokautoriteiten kijken bij beroepen en gokgedrag naar beroepsgroepen waar veel wordt gegokt. Maar er zijn ook enkele onderzoekers die het tegenovergestelde meenamen. Het National Opinion Research Center (NORC) van de Universiteit van Chicago bijvoorbeeld. Zij constateerden dat mensen in de gezondheidszorg minder geneigd zijn te gokken dan mensen in andere beroepen. Ze vermoeden dat dit komt door de vereiste ethiek in de zorg.
Maar er zijn natuurlijk veel meer factoren die een rol spelen bij de relatie tussen beroepen en gokgedrag. De op OCG al vaker genoemde culturele verschillen tussen landen en streken speelt zeker een rol, bijvoorbeeld hoe de betreffende maatschappij denkt voor gokken. Maar ook het spel dat in een land het meest populair is, zoals in Japan het Pachinko.
Vanzelfsprekend speelt ook beschikbaarheid een rol. Daarbij gaat het niet per se over het hebben van een mobiele telefoon of een casino in de buurt. Beschikbaarheid hangt ook samen met wetgeving, middelen voor zelfregulatie en dergelijke.
Statistische gegevens die bepaalde beroepsgroepen als grote gokkers onderscheiden zijn er nauwelijks. Maar er zijn wel onderzoeken binnen specifieke beroepsgroepen waar in enkele gevallen gekeken wordt naar gokgedrag. Of waarin gokgedrag naar voren kwam als een onderzoeksresultaat.
Zo was er een onderzoek onder gevangenisbewakers waarin bleek dat gokken voor hen een uitlaatklep vormt. Een ander onderzoek keek naar Koreaanse bouwvakkers in Japan. Maar eenduidigheid over specifieke beroepsgroepen waarin als geheel meer wordt gegokt hebben zijn dus nauwelijks te vinden. De gemakkelijke beschikbaarheid van gok-apps op smartphones, tablets en dergelijke maakt dat voor online gokken zelfs nu en in de toekomst waarschijnlijk nog moeilijker
Wellicht moeten we gewoon concluderen dat gokken een individuele beleving is. Waarbij iedereen, buiten wellicht bovengenoemde argumenten, zijn eigen redenen heeft om een gok te wagen. Ongeacht beroep en werkomgeving.
Voor bovenstaande tekst is hoofdzakelijk gebruik gemaakt van blogteksten op websites van gokautoriteiten en onderzoekcentra, zoals die van de Britse Gambling Commission en de NORC. En van enkele overheden en organisaties die zich bezig houden met hulpverlening en informeren, zoals de NCPG en de australische overheid (AGPC) en AGRC.
2 juli 2023
