Tijdens een referendum in 2012 kozen de Zwitsers voor een aanpassing van de wet op de kansspelen. Deze aanpassing is eind 2017 goedgekeurd door het Zwitserse parlement. Ze worden nu doorgevoerd in de nieuwe kansspelwet, die voor alle kantons gokken in één wet regelt.
Maar dat doorvoeren ging na de goedkeuring niet vanzelf. Een aantal jongerenpartijen vonden de aanpassingen, eigenlijk de gehele wet, niet goed. Door de Jonge Liberalen, de Jonge Radicale Liberalen, de Jonge Volkspartij en enkele belangenorganisaties werden ruim 60.000 handtekeningen opgehaald. Afgelopen zomer, zondag 10 juni 2018, was er een nieuw referendum.
De eenvoudige vraag was: JA de nieuwe wet handhaven of NEE, de nieuwe wet moet veranderen. Evenals bij de Brexit een simpel antwoord op een complex onderwerp. Een onderwerp met ingewikkelde argumenten, waarbij veel belangen op het spel staan en met verstrekkende gevolgen.
Vooraf waren er vanzelfsprekend peilingen. Daar ging het aantal voor- en tegenstanders van de nieuwe kansspelwet lange tijd gelijk op. Maar toen de datum van het referendum dichterbij kwam steeg in de gewone peilingen het aantal JA-stemmers fors. Alleen op sociale media hielden de Nee-stemmers een licht voordeel. Dankzij debatten op televisie begrepen, volgens enkele parlementsleden, ouderen de belangen voor Zwitserland beter dan jongeren.
Zwitserland heeft 21 legale casino’s. Dat is en blijft in de nieuwe wet het maximum. Het zijn vooral internationale gokorganisaties die deze casino’s exploiteren. Zij krijgen het exclusieve recht een online casino te beginnen. Internetproviders moeten buitenlandse online goksites blokkeren. Zwitsers die naar buitenlandse goksites gaan krijgen een bericht dat ze iets doen dat verboden is.
Na invoering van de nieuwe kansspelwet wordt de belastingvrije winst uit kansspelen verhoogd. Die gaat dan van circa 850 euro naar ongeveer 850.000 euro. De belastingopbrengst uit die gokwinst blijft ten goede komen aan onder andere de AVS/AI* en de openbare nutsvoorzieningen (cultuur, sociale sector en sport). De AVS/AI krijgt dan in 2019 naar verwachting 255 miljoen euro. De kantonale loterijfondsen krijgen ruim 500 miljoen euro uit de gokwinst. De kantons ondersteunen hiermee vrijwilligersprojecten. Ze mogen overigens ook vergunningen afgeven voor lokale gokinitiatieven.
De overheid staat vanzelfsprekend achter de vorig jaar aangenomen wet. De wet verbetert volgens hen de bescherming tegen gokverslaving, witwassen van geld en manipulatie door concurrerende organisaties. Gokwinsten worden, met uitzondering van enkele behendigheidsspelletjes en kleine nauwelijks winstgevende gokinitiatieven, besteed aan de samenleving. Dat laatste bovendien volledig gecontroleerd en transparant.
De partijen van jonge liberalen vinden de wet niet van deze tijd. De wet houdt vrije handel tegen. En de beperking tot 21 casino’s en blokkade van buitenlandse online casino’s zijn volgens hen een dubieuze vorm van censuur. Bovendien zou Zwitserland daarmee in een isolement komen; ze sluit zich af voor initiatieven van innovatieve ICT- en gokbedrijven.
De opkomst bij het referendum was met 34% lager dan bij veel andere Zwitserse referenda. Uiteindelijk stemden 1.326.000 stemgrechtigde Zwitsers voor de nieuwe wet. Bijna 500.000 stemden NEE. Met 72,9% van de stemmen voor werd de nieuwe wet goedgekeurd.
De wet was al aangenomen door het parlement. De voorwaarden zijn dus in principe al van toepassing. Toch zal naar aanleiding van het referendum nog enig overleg in het parlement plaatsvinden. De nieuwe kansspelwet zal daarna waarschijnlijk begin 2019 van kracht zijn.
De 21 casino's in Zwitserland
Zwitserland heeft 21 casino’s, die nu ook online goksites mogen beginnen. Er zijn twee soorten vergunningen. De casino’s met een B concessie mogen drie soorten speeltafels hebben (bijv. roulette, blackjack en poker) en maximaal 250 gokkasten. Ze moeten zich tevens houden aan inzet- en winlimieten. Met deze vergunning mogen ze wel gokkasten met elkaar verbinden, maar alleen binnenshuis.
Met een A concessie kan een casino’s een onbeperkt aantal goktafels en gokkasten plaatsen. De kasten mogen worden gekoppeld, ook met kasten in een ander casino, en de inzet is ongelimiteerd.
De belastingopbrengst van casino’s met een A vergunning gaat volledig naar de AVS. Bij een B vergunning gaat 60% naar de AVS en 40% naar het kanton waarin het casino zich bevindt.
*AVS/AI = L'assurance-vieillesse et survivants / L'assurance-invaliditéde, oftewel verzekering voor ouderdom-, nabestaanden / en invaliden.
2 november 2018
