De volledige titel van het Canadese krantenartikel luidt: Roulette helpt bij het veroveren van goud op een wereldtoernooi. Zo’n titel trekt vanzelfsprekend onze aandacht. Bij welk goud kan roulette ons helpen en hoe?
We bleken, evenals jij nu waarschijnlijk, op het verkeerde been gezet. Roulette gaat niet over een van de favoriete Franse gokspellen, maar over Conner Roulette. Hij is een 18-jarige Canadees, die daar wordt beschouwd als een ijshockeytalent.
Voor je zoiets weet, kun je nog allerlei gedachten hebben. Een wereldtoernooi online roulette? Maar hoe helpt roulette daarbij. Nee, dan de wetenschap dat het ijshockeyseizoen tijdens COVID lange tijd stil lag. Wellicht hebben de spelers in die tijd veel roulette gespeeld om zich scherp te houden.
Zo kun je allerlei gedachten hebben. Maar het feit is dus dat de jonge ijshockeyspeler Conner Roulette enkele doelpunten maakte. En dat Canada van Rusland won op een internationaal hockeytoernooi.
Toch blijven we het bijzonder vinden, een familie die Roulette heet. De familienaam komt in Canada het eerst voor rond 1845. Ze wonen daar niet alleen in het Franstalige deel. De naam komt ook voor in Engelstalige provincies en bovendien in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk.
Na enige tijd komen er veranderingen in de spelling, zoals we dat ook in Nederland bij namen zien. De vader is bij de geboorteaangifte zenuwachtig of juist te enthousiast. Hij vergeet een letter of schrijft die onduidelijk op. De ambtenaar schrijft, in het geval van Roulette, dan Roulett, Roullette, Roilette, Houlette en dergelijke.
In stambomen kun je die foutjes vaak nog terugvinden. Maar als je ver teruggaat kun je zomaar worden verrast. Dan was er bijvoorbeeld verre voorvader die McDonald heette. Hij emigreerde naar Canada en gokte graag. Hij liet zijn naam veranderen in Roulette. Of hij woonde in een overwegend Franse provincie en merkte dat zijn achternaam hem tot last was.
De meeste mensen met een achternaam afgeleid van Roulette wonen tegenwoordig in Canada. Tot 1920 liep dat nog ongeveer gelijk met de Verenigde Staten. Wanneer we alleen kijken naar de goedgeschreven familienaam Roulette, dan kunnen we iets zeggen over hun werkzaamheden.
Want in 1940 bracht Amerika dat in kaart. Ongeveer een derde was arbeider, 16% werkte als verkoper, 12% als boer en ook 12% als conciërge. De vrouwen stonden toen allemaal als huisvrouw geregistreerd.
Door die volkstelling weten we ook dat daar in 1940 precies 1051 mensen woonden met de familienaam Roulette. Van enkele familieleden was de naam inmiddels een beetje veranderd, bijvoorbeeld tot Roulett. Er bleken toen ook al mensen te zijn bij wie de familienaam nog verder afweek, maar het leek of klonk nog een beetje als Roulette.
Momenteel bevat het Amerikaanse bevolkingsregister ongeveer 50.000 records van mensen met de familienaam Roulette, of daarvan afgeleide namen. Dat zijn dus mensen die in Amerika zijn geboren en inmiddels overleden of er nog wonen.
Je zou denken dat er in Frankrijk meer mensen wonen met de achternaam Roulette. Maar dat valt tegen. Rond 1900 werden er 75 geboren met die naam. Tot de Tweede Wereldoorlog kwam er ongeveer zo’n zelfde aantal bij. En van 1940 tot 1990 kreeg de familie Roulette er 247 jongelingen bij. Een Franse organisatie rond big data houdt het op 397 geboortes tussen 1891 en 1990.
De achternaam Roulette staat bij de Franse overheid als impopulair te boek. Ze heeft ongeveer 300 records van mensen uit die familie in haar nationale bevolkingsregister, zowel levende als overleden. Dat register is overigens niet volledig, omdat in de loop van de tijd niet alle regionale gegevens op juiste wijze zijn gedeeld.
Over Nederland kunnen we kort zijn: de naam Roulette komt er niet voor. Niet officieel tenminste. Alle voor- en achternamen in Nederland werden bijgehouden bij het Meertens Instituut. Maar ze zijn tegenwoordig te vinden bij het Centrum Bureau voor familieGeschiedenis (CBG).
Daar kun je ook je eigen achternaam opzoeken. In een kaartje van Nederland kun je dan bovendien zien waar je nog, eventueel onbekende, familieleden hebt zitten. Dit kans is bij een unieke naam natuurlijk groter dan bij een naam als Jansen (73.533 leden), Visser (49.525) of De Jong (83.782).