Verlaten casino’s: Marlborough Blenheim in Atlantic City
10 september 2022
In het archief van de Amerikaanse overheid ontdekken we een foto van het Marlborough Blenheim in Atlantic City. Marlborough Blenheim Casino hotel staat er voluit bij het prachtig ingekleurde panorama uit 1910. De enige overig informatie is: in 1978 gedeeltelijk gesloopt en later geïmplodeerd.
Het lijkt een mooi voorbeeld voor de rubriek Verlaten Casino’s. En nog wel in Atlantic City, een belangrijke stad in de geschiedenis van het gokken. We gaan het onderzoeken.
Marlborough Blenheim is er niet meer. Geen verlaten casino, maar helemaal weg. En het fraaie gebouw blijkt bovendien nooit een casino geweest. Het Marlborough Blenheim is echter wel een bijzonder verhaal in de geschiedenis van Atlantic City.
Atlantic City ligt op 200 km van New York. Het is jarenlang een vakantieoord voor de stedelingen. De locatie in Zuid-Jersey ligt aan de Atlantische Oceaan. Geleidelijk zien projectontwikkelaars het als interessante plek voor onroerend goed. In 1854 wordt de stad opgericht, hetzelfde jaar dat de treindienst opent naar Philidelphia.
De picknickers aan het strand verdwijnen. Er komen hotels met terrassen. In 1870 wordt de eerste promenade geopend. Die wordt in de jaren daarop regelmatig aangepast en uitgebreid. Een aantal jaren volgt de Ocean Pier, de eerste amusements-pier aan een oceaan. Ondernemers bouwen meer pieren en Atlantic City ontpopt zich in korte tijd als een plek van vertier.
Rond 1900 maakt Atlantic City een enorme bouwhausse door. Rijke ontwikkelaars vervangen de nog bescheiden hotels en pensions uit de begindagen door grote hotels. Ze hebben klinkende namen als Ritz Carlton, Mayflower en Ambassador.
In 1900 koopt Josiah White een stuk grond en bouwt daar het hotel Blenheim. Het is een succes en in 1905 breidt hij het gebouw uit met torengebouw Marlborough. White geeft de opdracht aan architect Will Price. Die trekt de toren geheel op uit beton en creëert daarmee het grootste gebouw van gewapend beton ter wereld.
De vormgeving en het interieur zijn anders dan de omringende, klassieke hotels. De Spaanse en Moorse details zijn een vernieuwing waardoor het geheel door bezoekers van Atlantic City enthousiast wordt ontvangen. Het naar de Engelse graaf Marlborough en het landgoed Blenheim genoemde complex blijven lange tijd een succes.
In 1977 besluit het bestuur van de staat New Jersey gokken te legaliseren. Atlantic City heeft een toeristische impuls nodig en met enige afgunst kijkt men naar het succes van Nevada, dat dan al 46 jaar gokvergunningen afgeeft.
Twee zakenmannen kopen in maart 1977 het Marlborough Blenheim voor 6 miljoen dollar van de familie White. De rijke kunsthandelaar Reese Palley en advocaat Martin Blatt willen het eerste casino van Atlantic city openen. Hun plan is een deel te slopen, een ander deel te verbouwen en er een casino hotel van te maken. Voor het casinogedeelte maken de twee ondernemers een afspraak met Bally’s Manufactoring, dan ’s wereld grootste leverancier van slot machines.
Bally tekent een huurovereenkomst voor 40 jaar met een optie tot verlenging. Kort daarna koopt Bally het Dennis hotel naast het Marlborough Blenheim. In bezit van een huurovereenkomst en een eigendom openbaart Bally het plan voor een modern casino hotel op de plek van het Marlborough Blenheim en Dennis. Die drie gebouwen zullen ze slopen om plaats te maken voor het Bally’s Park Place Casino en Hotel.
Vanzelfsprekend is er weerstand. Maar binnen een jaar mag een sloopkogel een einde maken aan Marlborough. En een half jaar later laat een sloopbedrijf in november 1978 het Blenheim imploderen. Het Dennis hotel blijft nog even overeind om tijdens de bouw van het nieuwe casino hotel inkomsten te genereren.
Op 26 mei 1978 opent het eerste casino van Atlantic City zijn deuren. Niet dat van Bally, maar het Resort International. Het lukt Bally’s ook niet het tweede casino te worden. Want op 26 juni 1979 is Caesars Boardwalk Regency de volgende die gokkers verwelkomt.
Op de plek waar nauwelijks twee jaar eerder het Marlborough Blenheim stond, kunnen bezoekers vanaf 30 december 1979 gokken in het Bally’s Park Place Casino. Het gerenoveerde Dennis doet dienst als hotel.
In korte tijd volgen meerdere bestaande hoteleigenaren en projectontwikkelaars het voorbeeld. Binnen vijf jaar open de deuren van Sands (dan nog Brighton), Harrah’s Marina, Golden Nugget, Tropicana en meerdere casino’s met Trump in de naam.
In 1977 is Atlantic City de tweede stad van de Verenigde Staten waar bezoekers legaal kunnen gokken. De stad trekt veel bezoekers uit omliggende steden en staten. Dagjesmensen uit New York en Philidelphia, en gokkers die overnachten in de vele hotels.
Tot 2006 heeft de stad, na Las Vegas, de hoogste gokinkomsten. Maar daarna gaat het snel bergafwaarts. Historici zijn er nog niet uit hoe het zover kon komen. Sommigen wijzen naar Trump. Hij heeft zijn vele casino’s in de stad met rommelobligaties gefinancierd en veel beloftes gedaan die hij niet kon nakomen.
Anderen vermoeden dat de gokondernemers niet met hun tijd meegingen. Ze innoveerden te weinig. Terwijl Las Vegas zich telkens opnieuw uitvond, bleef in Atlantic City alles bij het oude.
De werkelijke reden bestaat uit twee ontwikkelingen. Omliggende staten legaliseerden het gokken. Dat trok direct gokkers weg uit Atlantic City. Daardoor bleek dat de bezoekers, van wie gedacht werd dat ze loyaal waren aan de stad, in Atlantic City waren gebleven bij gebrek aan beter. En beter was het in de nieuwe casino’s elders.
Sinds 2014 is Atlantic City volgens sommige inwoners veranderd in een spookstad. Bij de nog bestaande gebouwen staan autowrakken, golfplaten hutjes en zoeken daklozen een plekje om te overnachten. Er zijn inwoners die alweer positief zijn over de toekomst van hun stad. Maar ook zij zien het niet meer de gokstad worden die het ooit was.
De overheid zag vanzelfsprekend de gokinkomsten teruglopen; de oorspronkelijke reden in 1977 gokvergunningen af te geven. Ze is nu naarstig op zoek naar andere bronnen om de overheidskas gevuld te houden. Het toestaan van het verbouwen van cannabis wordt gezien als een optie.
Gokinkomsten zijn overigens voor veel steden en staten geleidelijk geen serieuze inkomstenbron meer. Reden daarvan is de snelle toename van iGaming, het online spelen en gokken. Ruim honderd jaar na het flaneren over de promenade van het Marlborough Blenheim genieten gokkers liever thuis of bij vrienden.
