Yvon Jansma over de situatie rondom verantwoord gokken: ‘Het is een lastige situatie’

De gokmarkt is al jaren een interessant onderwerp van gesprek. Sinds dat vorig jaar oktober de regels veranderd zijn en er de mogelijkheid is om legaal deel te nemen aan online kansspelen is dat nog veel meer het geval. OnlineCasinoGround ging met Yvon Jansma, directeur bij het Centrum voor Verantwoord Spelen en lid van de raad van advies van het Keurmerk Verantwoorde Affiliates (KVA), in gesprek over de huidige situatie.

Van de storm aan gokreclames, naar de overheid die keer op keer met aanvullende eisen komt, tot de gewone burger die er niet voor schroomt zijn onderbuikgevoel te delen. Iedereen is betrokken en heeft een eigen mening, zoals we gewend zijn van ons eigenwijze volk. Jansma ziet hier een opvallend reactievermogen van Nederlanders. “In Nederland heerst op een aantal onderwerpen een taboe. Denk aan alcohol en drugsgebruik. Maar ook gokken hoort binnen dat rijtje. Daar hangt zo’n negativiteit omheen, dat we vaak niet bereid zijn om samenwerkingen met gokaanbieders aan te gaan, die positieve dingen kunnen voortbrengen.’’

“Je wil ervoor zorgen dat de mensen die willen gokken, dat verantwoord en recreatief kunnen doen. Sinds oktober 2021 is er de mogelijkheid om legaal aan kansspelen mee te doen in Nederland. Daarvoor werd natuurlijk ook al gegokt, maar illegaal. En dat wil je voorkomen.’’

‘’Er zijn heel veel mensen die geïnteresseerd zijn in gokken. Het is daarom belangrijk om die spelers te leiden naar gokcentra met een vergunning van de kansspelautoriteit zodat spelers die de controle dreigen te verliezen of verloren hebben geholpen kunnen worden. Voor casino’s is dit een hoge prioriteit. Ik spreek ze continu en achter een casino zit ook gewoon iemand met empathie en een hart voor de medemens. Niemand wil dat je iemand zich naar de grond werkt door wat voor verslaving dan ook. Daarbij, het is ook helemaal niet rendabel om iemand enorm veel geld te laten vergokken binnen een kort tijdbestek, waarna die nooit meer terugkomt. Casino’s willen recreatieve, langdurige spelers die af en toe verantwoord willen gokken.’’

Affiliate partijen zouden een bijdrage kunnen leveren aan veilig en verantwoord spelen, denkt ook Jansma. ‘’Zolang dat soort bedrijven aan de hand van goede normen, waarden en regel- en wetgeving spelers blijven doorverwijzen, kunnen ze hier een rol in spelen.’’ Met goede normen en waarden, doelt Jansma op het feit dat affiliates moeten checken of de bedrijven waar ze mee samen werken, daadwerkelijk legaal zijn en een vergunning hebben. Niet geheel verwonderlijk dat Jansma hierin meedenkt, aangezien ze in de raad van advies van de KVA plaatsneemt.

Reclameverbod

De overheid is momenteel bezig om veel manieren van reclame in te perken. Zo mogen gokreclames overdag op tv niet meer plaatsvinden en zijn rolmodellen verboden om in te zetten. Ook de term ‘ongerichte reclame’ valt. Dit betekent dat er zo min mogelijk reclame gemaakt moet worden die ook gezien kan worden door mensen die buiten de doelgroep valt. Begrijpelijk, vindt Jansma, alhoewel men soms een mening heeft die niet gebaseerd is op feiten.

‘’Dat van die rolmodellen bijvoorbeeld, dat snap ik wel. Maar er wordt tegenwoordig zoveel geroepen en geschreven, dat ik soms wel eens van ongerichte stennis spreek’’, knipoogt ze. De directeur wil hiermee aangeven dat er vaak dingen worden aangepakt zonder dat er voorafgaand onderzoek gedaan is. Op basis van het onderbuikgevoel of de publieke opinie. ‘’Kijk het is duidelijk dat de reclamebom die ontstond vanaf de legalisering van de gokmarkt, wat teveel van het goede was. Er moeten ook zeker regels bedacht worden voor al die commercials. Feit blijft echter wel dat er veel nieuwe legale bedrijven zijn waar je een gokje kan wagen, die door middel van reclames bij het publiek bekend raken. Een speler leiden naar legaal aanbod blijft noodzakelijk om illegaal spelen, met alle risico’s van dien, te voorkomen.’’

De markt staat momenteel volop in de belangstelling en beweegt misschien nog wel sneller. Elke week duiken er rapporten op over de schadelijkheid van gokken, terwijl die net zo vaak weerlegd worden door onderzoeken die stellen hoe het wel kan en moet. Jansma vindt het moeilijk om daar conclusies aan te verbinden.

‘’De criteria van veel onderzoeken blijven lastig om vast te stellen, zo’n uitkomst is dat dan ook meteen. Wat ik wel vind, is dat de hele markt erg onrustig oogt momenteel. Je merkt dat er in praktijk heel anders verloopt dan men vooraf had verwacht. Er werd niet verwacht dat er zo massaal geadverteerd zou worden.’’

Verbeterde aanpak

Jansma gaat verder dat de aanpak van de legalisering van de gokmarkt wellicht is onderschat door de overheid. ‘’In April 2021 startte de trein, waar mensen en casino’s in oktober 2021 op konden stappen. Sindsdien is de trein wel een beetje ontspoord. Er wordt te weinig geluisterd en gekeken wat wel en niet goed gaat, geduld is hierin heel belangrijk. Nu worden er in rap tempo dingen besloten. En het is natuurlijk ook heel lastig, zo niet onmogelijk, om naar een systeem te gaan waarbij niemand meer gokverslaafd is. Er zullen er altijd een aantal bijzitten. Toch ben ik wel erg blij met het gereguleerde aanbod van nu, waar toezicht op gehouden kan worden en handhaving kan plaatsvinden.’’

Als reactie hierop wordt wel eens geopperd dat als er toch altijd verslaafden zullen zijn, het dan maar helemaal verboden moet worden. Ook hier heeft Jansma echter een antwoord voor paraat. ‘’Dan ga je zien dat mensen het illegaal gaan doen. Veel mensen, meer dan ingeschat, blijken toch te willen gokken. Die moet je naar de goede plekken leiden. Legaal kunnen we het veel beter monitoren en aan mensen duidelijk maken wat de gevaren zijn. Er ligt natuurlijk ook een grote verantwoordelijkheid bij de speler zelf. Hij maakt zelf de keuze om geld in te zetten, terwijl duidelijk is dat de kans op geld terugkrijgen minder groot is. Maar voorop blijft staan is dat alles wat bijdraagt aan minder gokgerelateerde schade en gokverslavingen heel belangrijk is. Een gokverslaving heeft immers enorme gevolgen, voor de persoon in kwestie én naasten.’’

Beveiligen, maar niet wegjagen

Jansma noemt een oplossing in de vorm van draaiboeken, die bekijken wanneer een casino contact moet zoeken of een account (tijdelijk)stop mag zetten. Wederom benoemt ze hier echter een flinke maar bij. ‘’Zoiets is nooit op maat te maken. Voor hetzelfde geld verdien ik geld als water, en maakt het helemaal niet uit wat ik verlies. Hier zijn zo nog tien uitzonderingen op te bedenken. En op alle uitzonderingen specifiek is vaak nog wel een oplossing te bedenken, alleen moet je waken dat het niet teveel wordt. Dan stoot je mensen af en gaan ze bij andere, illegale aanbieders spelen. Maar dat betekent niet dat we moeten stoppen met zulke initiatieven. Ook al zijn ze niet waterdicht, ze kunnen wel hun steentje bijdragen. Er zijn een aantal dilemma’s waar niet voor niets veel over gediscussieerd wordt. Het is gewoon heel erg lastig.’’

Worden spelers dan goed genoeg beschermd? Jansma blijft het een moeilijke kwestie vinden. “Ik zie wel degelijk effort vanuit kansspelaanbieders, dat is het niet. Maar het hangt ook een beetje in het midden met wat je daadwerkelijk kan doen en moet doen. Uiteindelijk blijven het commerciële organisaties. Wanneer de een zegt dat je minimaal 21 moet zijn, haalt dat niet zoveel uit. Dan gaat de rest van de markt met hun doelgroep aan de haal. Ik proef vaak wel dat ze hierin juist wat meer gereguleerde overheidsinterventies of richtlijnen willen. Zodat alles hetzelfde is en via één lijn gaat.’’

Geschreven door

Maarten | iGaming Expert

Zeg je sportwedden en iGaming, dan zeg je Maarten. Als heuse voetbalfan – AZ Alkmaar is zijn club – verdiepte hij zich de afgelopen 12 jaar in alles wat met online sportwedden en iGaming te maken heeft. Maarten kent alle bookmakers bij naam en speelt elke week de nieuwste casinospellen. Niet alleen het spelen van spellen heeft zijn interesse: erover schrijven vindt hij net zo leuk. Al ruim zes jaar schrijft Maarten dan ook dagelijks meerdere nieuwsartikelen en reviews over iGaming gerelateerde onderwerpen voor Onlinecasinoground.nl.