Moties Van Nispen kunnen contraproductief effect hebben
18 april 2024
Laatst bijgewerkt: 1 jaar geleden
Column: Door Hans van Brunschot
De Haagse politiek en legaal online gokken: Het is nog geen gelukkig huwelijk. Nadat de politiek eerst jaren nodig was om tot een werkende Wet Kansspelen op Afstand te komen, wordt er sinds 1 oktober 2021 alleen maar beknibbeld op de ruimte die online casino’s en hun spelers hebben. Dat schept een gevaarlijk precedent.
Ik wil dit artikel graag beginnen met een vergelijking. Een jong stel koopt een stukje grond om een huis op te bouwen. Van de gemeente krijgen ze alle benodigde vergunningen om aan de slag te gaan. Op het moment dat het bouwbedrijf het terrein op wil, worden ze echter tegengehouden. Op de grond woont een dassenfamilie. Die moet eerst verhuizen voordat er gebouwd mag worden. Dat is een flinke tegenvaller, maar het stel kan er wel begrip voor opbrengen.
Als de dassenfamilie eenmaal verhuisd is en de bouw echt kan beginnen, valt er echter een brief van de gemeente in de bus. De nokhoogte van het huis mag toch niet zo hoog worden als op de bouwtekeningen staat ingetekend. Dit zou immers de aanvoer van wind voor de achterliggende molen kunnen breken.
Na het aanpassen van de bouwtekeningen, kan er dan eindelijk gebouwd worden. Of toch niet? De netwerkbeheerder laat weten dat er op dit moment geen mogelijkheid is om het huis wat gebouwd moet worden aan te sluiten op het stroomnet.
Ja, in Overasselt – waar ik woon – zijn dit daadwerkelijk redenen om een nieuwbouwproject tegen te houden.
De analogie met het openen van de legale kansspelmarkt zit niet alleen in de tegenvallers voor het jonge stel. Zij hebben net als online casino's tijd, geld en energie in een project gestoken, dat steeds maar niet echt van de grond komt. De vergelijking zit ook in het gegeven dat al deze feiten al bekend waren voordat er een akkoord afgegeven werd.
De grootste reden om als één van de laatste landen in Europa online gokken te legaliseren, is voor de Nederlandse overheid: veilig spelen. Nederlandse consumenten mochten voor 1 oktober 2021 officieel niet online gokken, maar bij degenen die dat toch deden werd er een oogje dichtgeknepen.
Er was totaal geen zicht op de bedragen die door Nederlandse spelers ingezet werden bij buitenlandse casino's. Daardoor gingen er niet alleen miljoenen aan kansspelbelasting aan de schatkist voorbij, maar kon er ook niet op tijd gesignaleerd worden wie er in de problemen was gekomen. Niet door de overheid, maar ook niet door hulpverleners. Mensen stonden simpelweg niet op de radar.
Het vervelende is dat dit opnieuw dreigt te gebeuren. Ondanks dat we een werkend beleid hebben.
Brancheorganisatie NOGA waarschuwt na de laatste moties van SP’er Michiel van Nispen voor de gevolgen. Namelijk dat spelers terug naar illegale casino’s gejaagd worden. Voorman Peter-Paul de Goeij gebruikt harde woorden. ,,De Kamer probeert een besluit te forceren op basis van verkeerde cijfers, aannames en irreële angsten.”
Ongelijk heeft hij niet. Uit het Monitoringsrapport voorjaar 2024 van de Kansspelautoriteit blijkt dat de allerbelangrijkste doelstelling van het Wet Koa behaald wordt. De kanalisatiegraad van 80% wordt ruim overschreden. De doelstelling van de KSA is dat 80% van spelers die online een gokje waagt, dit bij een legaal casino doet. Deze doelstelling is voor het tweede jaar op rij glansrijk behaald.
Sterker nog, ondanks het schrappen van bonus buys, cash back bonussen en de invoering van het besluit ORKA, speelde in 2023 90% van alle spelers bij legale casino’s. In december 2023 bracht zelfs 98% van alle spelers een bezoek aan een legale website.
,, If it ain’t broken, don’t fix it, zou ik zeggen. Daar denkt men in politiek Den Haag echter anders over. “
Voor sommige politieke partijen gaat het besluit ORKA niet ver genoeg. Er moet naast een verbod op ongerichte reclame, een totaal verbod op online reclame komen, zo betoogde SP’er Michiel van Nispen. Hij kreeg een kamermeerderheid mee in zijn motie.
Ik had eerlijk gezegd niet verwacht dat deze moties op een kamermeerderheid konden rekenen. Wat Van Nispen hier namelijk bereikt zijn de volgende twee dingen:
Wie het jaarverslag over 2023 van de Kansspelautoriteit er op na slaat, ziet dat de gokmarkt in Nederland stabiliseert. In 2023 was er weliswaar een groei bij het aantal accounts waar te nemen, maar niet per se in het absolute aantal spelers. Het aantal nieuwe spelers vlakte gedurende het jaar af.
Ook op het gebied van verleende vergunningen stabiliseerde de markt. In 2023 kregen nog maar vier online casino’s een vergunning. Daar stond tegenover dat 11 vergunningaanvragen ingetrokken werden. Door of ondanks – dat ligt eraan wie het gevraagd wordt – alle beperkende maatregelen, leek de Nederlandse kansspelmarkt te stabiliseren.
Met zijn moties schudt Van Nispen de boel (onbedoeld) weer op. Verslavingspreventie en financiële problemen zijn de motivatie voor de kruistocht tegen online gokken. Van Nispen vergeet dat het niet zichtbaar maken van het vergunde aanbod, niet betekent dat mensen niet meer willen gokken.
,,Tegen illegale aanbieders en affiliate websites die klanten voor de Lala Bets van deze wereld werven kan de kansspelautoriteit nog onvoldoende een vuist maken. Een totaal reclameverbod voor legale casino’s is echt een heel slecht idee.
Het zorgt er alleen voor dat spelers het verschil tussen een casino met een vergunning en een illegaal casino niet meer herkennen.
“Ik ben zelf van een libertaire signatuur. Als men de ontwikkelingen aan de markt overlaat, komt er uiteindelijk een vorm uit die voor iedereen werkt. Ja, er werd te veel reclame gemaakt toen de markt net open was. Ik hoef geen raketgeleerde te zijn om te weten dat dit een fenomeen van tijdelijke aard zou zijn. Op een bepaald moment settelt de markt zich vanzelf. Daar is geen overheidsingrijpen voor nodig. En al helemaal geen overheidsingrijpen dat dwars tegen de eigen doelstellingen ingaat.”
Overheidsingrijpen dat bovendien gebaseerd is op basis van verkeerde cijfers, aannames en irreële angsten (De Goeij). De moties van Van Nispen en ChristenUnie's Mirjam Bikker, kunnen wel eens een contraproductief effect hebben. Er zijn al spelers die terugkeren naar het illegale aanbod. Dat mag de politiek zichzelf aanrekenen.
Bronnen:
https://www.no-ga.nl/nieuws/onlinespelersdedupe
https://kansspelautoriteit.nl/jaarverslag/wettelijke-opdrachten/verlenen-vergunningen/
https://kansspelautoriteit.nl/over-ons/publicaties/onderzoek Monitoringsrapportage voorjaar 2024 (PDF)
Leadfoto door Ciell via Wikimedia Commons
