Powersaver Game geen Grand Theft
27 november 2022
Het spel heet Powersaver Game. Bij ‘Power’ denk je wellicht aan spellen als Grand Theft, Sleeping Dogs of Red Death. En zelfs als er ‘saver’ achter staat kun je nog steeds aan zo’n actie avontuur spel denken. Van een held die met kracht zichzelf, zijn omgeving of zelfs de wereld beschermt.
De Powersaver Game is echter een online spel dat huishoudens uitdaagt energie te besparen. Het is een serieus spel (maar geen serious game), ontwikkeld aan de Universiteit van Utrecht. Van het bijbehorende onderzoek werden vorige week de resultaten gepresenteerd.
Bij de Powersaver Game arriveren de spelers, die een gezin zijn, bij het landhuis van een professor. Door een mislukt experiment is een situatie ontstaan waarbij het gezin moet helpen. Ze voeren daartoe energiebesparende missies uit. Zo’n missie bestaat bijvoorbeeld uit het wassen van kleren op lage temperaturen en elke missie duurt ongeveer twee dagen.
Het spel bestaat uit 13 van dat soort missies. Daarnaast zijn er acht quizzen, een competitie met andere huishoudens en een heuse eindscène. Dat eind van het spel is bereikt wanneer alle apparaten, die schade kregen bij het experiment, weer normaal werken.
Tijdens het spel, dat dus ook onderdeel was van een onderzoek, krijgen de spelers informatie over energieverbruik en mogelijkheden tot besparing van energie. Daarbij wordt gebruik gemaakt van het energieverbruik van de spelers in de 21 dagen voordat het spel begon. Het spel is daarvoor gekoppeld aan de slimme energiemeter van de deelnemers.
Het spel werd ontwikkeld door Jan Dirk Fijnheer als onderdeel van zijn promotie-onderzoek. Hij wilde bekijken of een spel kan helpen blijvend veranderend gedrag aan te leren. In dit geval vooral gericht op duurzaam gedrag.
Zijn conclusie luidt dat het inderdaad kan: gamification kan blijvend duurzaam gedrag aanleren. De deelnemers aan het onderzoek en spel bespaarden in hun werkelijke huishouden 30% meer energie dan deelnemers die alleen gebruik maakten van een energiebeparings-app (zonder spel).
Dat is een vergelijking. Het ging uiteindelijk vanzelfsprekend om de werkelijke besparing in een huishouden. Fijnheer streefde naar 15% energiebesparing. Aan het eind van zijn onderzoek bleken meerdere gezinnen meer dan 30% te besparen op hun energiegebruik.
Het gemiddelde van alle deelnemende gezinnen was 25%. Dat komt neer op honderden euro’s besparing op jaarbasis. En met de huidige ontwikkeling van energieprijzen is dat mooi meegenomen.
In berichten over het onderzoek en de Powersaver Game beschrijven sommige journalisten het spel als een serieus spel. Dat is het natuurlijk ook. Maar niet als serieus spel een vertaling is van Serious Game. Want dat is het spel niet.
De Powersaver Game is namelijk Gamification. Wat is het verschil tussen Gamification en Serious Game?
Gamification is het toevoegen van een spelelement aan een alledaagse situatie, vaak om een gedragsverandering te verkrijgen. Bij Serious Game gaat het om een spel, dat doelbewust is gemaakt om een specifiek doel te dienen.
De Powersaver Game is een mooi voorbeeld van Gamification. De deelnemers, gewone Nederlandse huishoudens, speelden het spel in hun eigen, werkelijke omgeving. Het spel voegt bewustzijnsbevordering toe aan hun werkelijke energie gebruik, de getallen die ze zien op hun slimme meter.
Bij een serious game moet je denken aan een spel waarbij voor piloten een mogelijke situatie in de lucht wordt gesimuleerd. Of een spel waarmee aankomende politieagenten toekomstige situaties kunnen oefenen.
Bij Powersaver Game ging het om gedragsverandering en bewuster omgaan met energie. Jan Dirk Fijnheer concludeert, vanzelfsprekend in het licht van zijn promotie-onderzoek, dat gamification helpt energiebesparing te stimuleren.
Hij meldt daarbij dat het toevoegen van missies, quizzen, verhalen, competitie en beloningen zo’n spel effectiever maken. Dat dus het toevoegen van die onderdelen de kans op succes vergroot. Die bevindingen van Jan Dirk Fijnheer mogen daarbij best wat breder worden opgepakt.
Uit meerdere onderzoeken is al gebleken dat een mix van de genoemde onderdelen tot succes leidt. Niet alleen bij stimuleren van energiebesparing, maar bij allerlei omgevingen waar gedragsverandering gewenst is.
Het is mooi dat gedragsverandering kan plaatsvinden door gamification. Het is uit talrijke onderzoeken al bekend dat spellen in het algemeen ook gunstig bijdragen aan de cognitieve vermogens van spelers. En bijvoorbeeld reactie- en concentratievermogen kunnen verbeteren. Blijf dus vooral spelen.
Het rapport van het onderzoek van Jan Dirk Fijnheer met de Powersaver Game (pdf)
