Charles Bosman, overgrootvader van Stanley Ho
11 februari 2021
Vorig jaar mei overleed Stanley Ho, de Chinese casinomagnaat, op 98-jarige leeftijd. De vele berichten over zijn dood gaan over zijn vier vrouwen en zeventien kinderen. En het verhaal dat hij met een startkapitaal van tien Chinese dollars zijn miljardenimperium begon. Over zijn Nederlandse achtergrond staat, zelfs in Nederlandse media, niet of nauwelijks iets.
Sommige buitenlandse berichten melden dat hij een Nederlands Britse achtergrond heeft. Dat is niet juist, maar wellicht is dat interpretatie. De familie Ho begint met de Rotterdammer Charles Bosman. Wij vertellen het verhaal waarmee de geschiedenis van het vermogen van Stanley Ho begon, het verhaal van Charles Henri Maurice Bosman.
Charles Bosman is op 29 augustus 1839 geboren in Rotterdam, in een gezin dat later uit veertien kinderen zal bestaan. In 1842 opent de haven van Hong Kong. Het vormt de basis voor de vestiging van de Britse kolonie en de ontwikkeling van het handelscentrum Hong Kong. Meerdere Europese zakenlieden en avonturiers gaan er op zoek naar zakelijke kansen.
De 19-jarige Bosman wil er ook zijn geluk beproeven. In 1858 komt hij met een Britse boot in Hong Kong aan. Hij werkt korte tijd bij het Britse handelsbedrijf Jardine Matheson. Maar al snel stapt hij over naar de Chinese vestiging van het bedrijf van Cornelius Koopmanschap. Deze Nederlander is na een verblijf in Hong Kong naar San Francisco gegaan en vestigt zich daar als importeur van Chinese goederen.
Bij de aanleg van de Central Pacific Railroad in Californië zijn veel arbeiders nodig. Koopmanschap ziet kansen en begint met Charles Bosman een activiteit die we tegenwoordig uitzendwerk zouden noemen. Maar in feite handelen ze in slaven en goedkoop personeel. Het bedrijf transporteert duizenden Chinezen naar San Francisco.
Tijdens deze werkzaamheden leert Charles Bosman het mooie meisje Shi Di kennen. Ze zijn op slag verliefd en op 22 december 1862 wordt hun eerste zoon geboren, Robert Ho Tung Bosman. Nog in datzelfde jaar wordt Charles Bosman partner in het bedrijf van Koopmanschap. Bosman hernoemt de Chinese vestiging daarop naar Bosman & Co.
Charles Bosman en Shi Di mogen niet trouwen vanwege traditionale Chinese waarden en het Confucianisme. Het maakt hen niet uit. Op 30 november 1863 ziet hun tweede zoon, Fook Ho Bosman, het levenslicht. Een jaar later gevolgd door Kai Moon Ho.
Rond 1865 werkt Charles Bosman voor de Nederlandse regering en in 1869 wordt hij officieel consul voor Nederland in Hong Kong. Het is voor hem vooral handig omdat hij daardoor met zijn bedrijf de transporten van Chinese arbeiders naar Nederlands Guyana kan regelen.
Bosman reist ondertussen ook regelmatig naar San Francisco waar zijn partner Koopmanschap de zaken runt. Tijdens zijn afwezigheid wordt Shi Di zwanger van de Chinese zakenman Guo Xingxian. Uit die zwangerschap wordt op 16 september 1866 zoon He Gantang geboren. Het jaar erop schenkt ze Charles Bosman zijn vierde zoon, Walter.
In 1867 verbiedt de Amerikaanse regering de handel in Chinese arbeiders, dat zij beschouwt als een vorm van slavenhandel. Charles heeft dan naast zijn bedrijf al andere belangen. Hij is onder andere adviseur bij enkele Britse bedrijven. En bij de opening in 1868 is hij mede-eigenaar van Hotel Hong Kong.
Volgens de geschiedschrijving gaat het dan al geleidelijk slechter met het bedrijf van Bosman. Maar het kan ook zijn dat het cultuurverschil hem opbreekt. Hij is steeds vaker in San Francisco en wordt daar verliefd op Mary Agnes Forbes, dochter van de voorzitter van de Kamer van Koophandel.
In oktober 1873 gaat hij voor de laatste keer terug naar Hong Kong. Hij handelt er zijn zaken af, neemt afscheid van Shi Di en zijn kinderen en vertrekt naar London. Daar begint hij het bedrijf ‘Eastern Agency’. Kort daarna komt Mary Agnes over vanuit Amerika. Ze trouwen in 1877 en krijgen samen zes kinderen.
Wanneer ‘Eastern Agency’ in 1885 failliet gaat, neemt Charles Bosman een baan aan bij J.W. Whittall & Co, een handelsbedrijf met wereldwijd meerdere vestigingen. In 1888 laat hij zich naturaliseren tot Brits staatsburger. Op 10 november 1892 overlijdt Charles Bosman op 54-jarige leeftijd in London aan hersenkanker.
Shi-Di op latere leeftijd
Na het vertrek van Bosman woont Shi Di korte tijd als vierde vrouw bij Guo Xingxian. Lang genoeg om nog twee dochters met hem te krijgen. Door de jaloezie van zijn andere echtgenotes kiest ze er daarna echter voor te vertrekken met haar acht kinderen. Ze hebben het niet gemakkelijk als Euroaziërs. Maar Shi Di weet voldoende geld te verdienen om haar kinderen behoorlijk onderwijs te laten volgen. Er zijn bronnen die melden dat ze geld toegestopt krijgt uit onbekende bron.
Haar kinderen zijn ondernemend. Vooral de kinderen die ze met Charles Bosman kreeg gaan al vroeg op pad om geld te verdienen. Robert Ho Tung Bosman ziet kansen in de haven van Hong Kong en is lange tijd de rijkste miljonair van Hong Kong.
Zijn broers Fook en Walter maken ook carrière en hebben vooraanstaande functies. Walter volgt opleidingen in Hong Kong en Engeland. Maar kiest voor een baan in Zuid Afrika. Hij gaat daar als ingenieur voor de regering werken, wordt directeur Openbare werken en zal zelden nog naar Hong Kong reizen.
Fook Ho Bosman, de tweede zoon van Charles Bosman, heeft meerdere hoge posities in Hong Kong. Hij werkt onder andere als plaatselijk directeur van Britse bedrijven en is bankdirecteur. Fook Ho trouwt Lucy Rothwell, die ook van euraziatisch gemengd ras is. Ze krijgen zeven zoons en zes dochters. De zoons krijgen allemaal goede banen.
De derde zoon is Ho Shiguang. Hij is onder andere directeur van Sassoon International, een Britse handelonderneming met activiteiten in geheel Azië. En hij is de vader van Stanley Ho. Die zoon wordt als negende kind geboren in een gezin met uiteindelijk ook dertien kinderen, zes zoons en zeven dochters.
何仕文 – Charles Bosman
何东 – Robert Ho
何福 – Fook Ho
何启佳 – Walter Ho
Naast meerdere websites en artikelen zijn er enkele boeken gebruikt, bijvoorbeeld:
