Column – Volkskrant over zorgplicht online casino’s
9 december 2024
Laatst bijgewerkt: 6 maanden geleden
Onlangs publiceerde onderzoeksjournalist Jeroen van Bergeijk een groot artikel in de Volkskrant waarin hij concludeert dat de Nederlandse legale online casino’s niet afdoende reageren bij discutabel of alarmerend speelgedrag. Hoewel die conclusie niet bezijden de waarheid is, stoort dit artikel me enorm.
Dit artikel voelt voor mij een beetje alsof je Rico Verhoeven tegen het canvas geslagen hebt en de scheidsrechter heeft al erkend dat je gewonnen hebt, maar je moet dan toch even met je voet op zijn rug gaan staan voor de foto. We wisten dit namelijk al. Nee, online casino’s hebben de zorgplicht die aan hen is opgelegd nog niet voldoende onder controle. Ja, er worden fouten gemaakt, maar de huidige maatregelen zijn nog altijd beter dan helemaal geen maatregelen zoals in het illegale circuit de norm is.
Van Bergeijk schrijft dat hij zich tijdens een avond borrelen met vrienden terugtrekt op de wc om te gokken. Onverantwoord te gokken bovendien. Ik mag hopen dat van de bijna 1 miljoen online casino spelers die er op dit moment zijn, er slechts weinig op het toilet gaan zitten gokken terwijl er visite over de vloer is. Ik mag daarnaast hopen dat de meeste spelers slimmer zijn dan in blijven zetten op 50-50 weddenschappen aan de roulettetafel. Aan het gemiddelde bestedingsbedrag dat Nederlanders per jaar aan online gokken uitgeven blijkt dat ook wel.
De onderzoeksjournalist gaat gedurende een periode van zes weken steeds extremer gokken en is benieuwd hoe en wanneer online casino’s ingrijpen. Dat zij dit onvoldoende doen, is al bekend en bovendien niet alleen de schuld van de casino’s.
De zorgplicht voor spelers was een hele belangrijke voorwaarde om gokken te legaliseren. Spelers die ongezien veel geld vergokken bij buitenlandse casino’s zonder dat iemand in kan grijpen was – en is – een zeer ongewenste situatie. Of er daadwerkelijk veel van deze spelers in beeld zijn gekomen, valt overigens te betwijfelen. Daarvoor is de Wet Kansspelen op Afstand te vrijblijvend opgesteld en dat is niet (alleen) de schuld van de online casino’s.
De wettelijke kaders waaraan casino’s moeten voldoen zijn niet specifiek genoeg. Gedurende de afgelopen drie jaar is er geprobeerd om die kaders te beperken of verduidelijken, maar nog altijd zijn de wettelijke eisen op meerdere manieren te interpreteren en integreren. Sommige casino’s hebben hun verantwoord spelbeleid daarom beter voor elkaar dan andere aanbieders, maar iedereen voldoet aan de wettelijk gestelde kaders. Kortom: voor een effectievere zorgplicht van casino’s zijn meer wettelijke kaders nodig. Casino’s gaan zichzelf niet strenger reguleren. Als je naar de bedrijfsvoering van een casino kijkt, heeft het geen baat bij het beperken of zelfs weren van spelers. Een slager gaat ook geen vegetarisch vlees dat van de supermarkt komt promoten omdat het beter is voor het milieu.
Of dat wenselijk is valt ook te betwijfelen. We zijn als Nederlanders een vrij liberaal volk. We vinden het niet fijn als we betutteld of beperkt worden in ons doen en laten. Een strenger legaal gokbeleid zorgt er dan ook voor dat er steeds meer mensen uitwijken naar illegale casino’s. Zolang de Kansspelautoriteit er niet in slaagt om illegale sites uit te bannen, is de stap naar de Steak’s van deze wereld te gemakkelijk te zetten.
Het stoort me dus dat er een sensationeel artikel geschreven wordt over iets waarvan al bekend is dat het niet werkt. Tenminste niet, zoals de politiek dat zou willen. Hoe het volgens ons als spelers zou moeten werken, wordt niet gevraagd. Het overgrote deel van de spelers heeft het eigen speelgedrag prima onder controle. De gemiddelde speler schrikt wél van een – al dan niet geautomatiseerde – mail van het casino dat er een verandering in het gokgedrag is waargenomen. Dat soort maatregelen heeft op de meeste recreatieve spelers wel degelijk een effect.
We moeten niet uit het oog verliezen dat we een artikel lezen over de ervaringen van iemand die bewust waarschuwingen en signalen van het online casino naast zich neergelegd heeft. De documentairemaker die een maand lang elke maaltijd bij de McDonald’s nuttigde, wist vooraf ook wel dat het niet gezond was. Er ontbreekt – bewust – een vorm van rationaliteit in het gedrag van Van Bergeijk, die de conclusie van artikel ook al op voorhand kon schrijven.
Ja, er zijn mensen die een gokprobleem hebben. Ja, er zijn mensen die een gokverslaving hebben. Dat zijn de spelers die door de huidige maatregelen onvoldoende beschermd worden. Maar ook daar is een nuance te maken. Dat begint met een stukje eigen verantwoordelijkheid. Daar wordt wat mij betreft te gemakkelijk aan voorbij gegaan. Je bent zelf verantwoordelijk voor iedere inzet die je doet in een online casino. Ik heb in het verleden ook wel eens een tientje te veel ingezet omdat ik gefrustreerd was over een verloren sportweddenschap. Daar heb ik van geleerd en mijn speelgedrag aangepast.
Ik snap dat niet iedereen dat kan, maar ook in dat geval zijn er behoorlijk wat reality check momenten die een speler kunnen helpen. Mits de speler bij het legale aanbod speelt, uiteraard. In het illegale circuit kan deze speler zomaar verzuipen in een aanbod van stortingsmethoden en bonussen. Wat het stuk van Van Bergeijk wel aantoont is dat er zich rondom de legale kansspelmarkt een vangnet van hulpverleners – zoals Loket Kansspel, AGOG en Jellinek – actief is. Ik hoop dat spelers die echt met een kansspelverslaving kampen, de moed hebben om zich tot een van deze organisaties te wenden en zich in het CRUKS register in te schrijven.
Leadfoto is een bewerkte afbeelding door OnlineCasinoGround. Foto via de Volkskrant
