Het onafhankelijke nieuwsbureau ProPuplica kreeg inzicht in de belastingaangifte van miljardairs en anderen. Ze ontving de gegevens na vele artikelen over de IRS, de Amerikaanse belastingdienst. Het gaat om de belastingaangiften van talrijke Amerikanen over de afgelopen vijftien jaar.
Er zijn allerlei analyses mogelijk en conclusies te trekken uit de gegevens. De rode draad is echter dat de allerrijksten nauwelijks federale inkomstenbelasting betalen. Bezos, Musk, Gates, Buffet, Zuckerberg en de rest gebruiken daarbij steeds meer dezelfde manier.
Amerika heft sinds halverwege 19e eeuw inkomstenbelasting. Enkele tientallen jaren daarna zag ze in dat er ongelijkheid ontstond in rijkdom. Uiteindelijk voerde de federale overheid daarom begin 20e eeuw een grondwetswijziging uit. Ze kon daardoor belasting heffen en innen op alle inkomsten. Uit elke denkbare bron, dus niet alleen uit arbeid. Maar ook uit bijvoorbeeld aandelenverkoop, gokwinsten en dergelijke.
Kort daarna hoefden, op basis van de nieuwe regels, 15% van de Amerikanen geen inkomstenbelasting te betalen. De rijkste 1% van de Amerikanen zorgden voor meer dan 80% van overheidsinkomsten uit inkomstenbelasting.
In 1916 legde Myrtle Macomber de basis voor de bovenbedoelde manier om nauwelijks of geen inkomstenbelasting te betalen. Ze moest inkomstenbelasting betalen over dividend van haar aandelen Standard Oil. Die winstuitkering werd haar echter niet in geld uitbetaald, maar in een nieuw aandeel.
Ze gaf toe dat ze waarschijnlijk rijker was geworden door het extra aandeel. Maar ze had geen inkomen ontvangen. In 1920 gaf de Hoge Raad haar gelijk. Inkomsten konden alleen voortkomen uit opbrengsten. Een persoon moest een bezit (aandelen, vastgoed etc) verkopen tegen geldelijke betaling, voordat het kon worden belast voor de inkomstenbelasting.
Geleidelijk kwamen er op basis van de uitspraak meer uitsluitingen. En daar maken de rijksten volgens de stukken van de IRS, die ProPuplica ontving, al lange tijd gebruik van. De meest gebruikte manier is weinig of geen salaris.
Steve Jobs was waarschijnlijk niet de eerste, maar wordt wel als eerste genoemd. Hij vroeg bij zijn terugkomst bij Apple salaris van 1 dollar en aandelen. Andere bedrijfseigenaren volgden. Bezos, Musk en anderen hebben een vermogen van vele miljarden in aandelenbezit. Maar geen of een, in verhouding, klein salaris.
Grappig daarbij is dat enkelen van hen een inkomen van 70.000 opgeven, het gemiddelde inkomen van alle Amerikanen. Het wordt uit de publicaties van ProPuplica niet helemaal duidelijk waaruit dat inkomen bestaat. Het kan enkel salaris zijn. Maar het kan ook zijn opgebouwd uit salaris en andere inkomsten, waaronder bijvoorbeeld gokwinsten.
Volgens de stukken hebben enkele miljardairs daadwerkelijk gokwinsten opgegeven. Die moeten in Amerika worden gespecificeerd, wat een interessant beeld zou kunnen opgeven over de gokactiviteiten van de rijksten uit de lijst van Forbes. Zo’n specificatie betreft overigens niet alleen de gewonnen bedragen uit de ons bekende gokactiviteiten, zoals roulette, slot machine en loterijen. Maar ook de marktwaarde van gewonnen auto’s, reizen en andere niet-geldelijke prijzen.
Zoals in veel landen moeten gokwinsten worden opgenomen als inkomsten. In het ene land kan dat eenvoudig met een totaalbedrag, in andere landen dus met een specificatie. Amerikaanse gokinstellingen zijn zelfs verplicht aan spelers een formulier te geven, elke keer als ze het casino verlaten met meer dan 600 dollar winst.
De opgegeven gokwinst van de miljardairs is volgens deskundigen echter vooral een grapje. Een rijkaard met een aandelenbezit van miljarden geeft voor de vorm wat inkomen op, waardoor ze in ieder geval iets betalen. Dat minimale inkomen is opgebouwd uit ‘oninteressante’ posten, die weglopen in de massa’s inkomstenbronnen en uitgaven.
Er is natuurlijk heel veel te vertellen over de vrijgegeven vijftien jaar aan inkomstengegevens van de rijken. Wie erg in zijn kaarten laat kijken is Jeff Bezos, op dit moment de rijkste man op aarde. Hij gaf een inkomen op van ongeveer 40 miljoen dollar uit inkomsten uit externe investeringen. Daar tegenover stond zo’n zelfde bedrag aan kosten en investeringsverliezen.
Daardoor hoefde hij geen inkomstenbelasting te betalen. Maar hij was een kostenpost vergeten. Die suppletie, een latere toevoeging op de ingeleverde aangifte, van minder dan vierduizend dollar zorgde ervoor dat hij een belastingteruggave kreeg. Genoeg om een cadeautje uit te zoeken bij Amazon, zijn eigen miljardenbedrijf. Of wellicht dat hij er een gokje mee waagde.