Schokkende illegale gokreclames onder vuur bij Kassa
9 september 2024
Laatst bijgewerkt: 9 maanden geleden
Kassa, het consumentenprogramma van BNNVARA, besteedde afgelopen zaterdag aandacht aan de schokkende gokreclame die illegale aanbieders maken om hun spelaanbod promoten. Deze bedrijven gaan zelfs zo ver dat zij het thema ‘zelfmoord' gebruiken om nieuwe spelers te werven.
Kassa-presentatrice Amber Kortzorg ontving in de studio ex-gokverslaafde Nando Boots en ChristenUnie-politica Mirjam Bikker. De betreffende reclames waren beiden in het verkeerde keelgat geschoten. Het betreft heftige reclamefilmpjes van jongeren die zeggen op het punt van zelfmoord te hebben gestaan. Na het downloaden van het spel Plinko Balls, een app waar illegaal kansspelen worden aangeboden, zouden zij nieuw geluk hebben gevonden. Al een paar keer eerder dit jaar werd een zelfde soort misleidende reclame gemaakt, maar dan met een deepfake video van Virgil van Dijk.
Voor deze reclames – die getoond worden bij onschuldige gratis spellen zoals Bejeweled Blitz of Wordfeud – worden op social media geplaatste video's van gebruikers van onder andere Instagram gebruikt. Deze video's moeten jongeren die depressief zijn en aan zelfdoding denken aantrekken om ook Plinko Balls te gaan spelen. Aan tafel van het programma is heel veel onbegrip voor het feit dat er niet tegen deze reclames opgetreden wordt.
Bij 113 – zelfmoordpreventie spreekt men schande van deze reclames. ,,We weten dat mensen met financiële problemen en schulden extra kwetsbaar zijn voor gedachtes aan zelfdoding. Door de suggestie te wekken dat je op een hele snelle manier heel veel geld kunt verdienen, spreek je mensen eigenlijk op die kwetsbaarheid aan.”, zegt Marijke Geerdink, klinisch psycholoog van 113.
Mensen met gokproblemen hebben vijf keer meer kans om te overlijden aan zelfdoding. De makers van deze reclame targetten doelbewust kwetsbare mensen. ,,Dit is overduidelijk het illegale circuit”, weet advocaat Daniël Heije. ,,Een legaal online casino bedenkt zich wel tien keer om zoiets te doen, want je brengt je vergunning in gevaar. Dit zijn bedrijven die eigenlijk niet zoveel te verliezen hebben en op zoek zijn naar keiharde conversie.”
Dat ze daar succesvol in kunnen zijn, wordt beaamd door ervaringsdeskundige Boots. Hij betoogt in de uitzending dat deze reclames jongeren daadwerkelijk kan triggeren om Pinko Balls te gaan spelen. ,,De reclames ogen betrouwbaar omdat er een grote Nederlandse bank als ING getoond wordt. Er worden grote bedragen getoond die je kunt winnen. Dat maakt een geluksgevoel aan. Je wilt een quick fix – een snelle oplossing – voor je problemen. Het is aanmelden, gokken en dan is het opgelost. Daar worden jongeren mee getriggerd.”
De Stichting Reclame Code ontving meer dan 50 klachten over de betreffende reclames, maar zegt niets te kunnen ondernemen omdat de locatie van de adverteerder steeds verandert. Daar loopt ook ING tegen aan. De bank heeft niets met de reclames te maken, maar loopt wel reputatieschade op. Daarom maakt de bank juridisch jacht op de adverteerders vanwege merkmisbruik.
De reclames geven ChristenUnie politica Mirjam Bikker nieuwe munitie in haar strijd tegen online gokken. De CU-fractievoorzitter ziet het liefst dat de hele legalisering van online gokken teruggedraaid wordt. ,,We weten welke problemen online gokken in Nederland veroorzaakt heeft”, zegt Bikker bij Kassa. ,,Er zijn heel veel jonge gokkers bijgekomen en ook heel veel gokverslaving. Dat je daarbovenop ook nog eens mensen op een heel kwetsbaar punt in hun leven zo benaderd, mijn maag keerde zich eerlijk gezegd om. Ik ben ziedend. Dit moet echt heel snel stoppen.”
Bikker vindt het onbestaanbaar dat er in Nederland niet direct tegen deze praktijken wordt opgetreden. ,,Van mij hadden we helemaal niet aan dat online gokken moeten beginnen, want we hebben gezien dat het een tsunami aan ellende oplevert, maar kennelijk wilde een meerderheid dit. Nou, regel het dan goed! Dat de Reclame Code Commissie niet op kan treden, is behoorlijk frustrerend. Dat de Kansspelautoriteit – die speciaal hiervoor is opgericht – niet handhaaft en direct deze websites op zwart zet, is kwalijk”, geeft Bikker te kennen.
,,Schokkend. Stuitend. Dit overschrijd wat mij betreft alle normen”, reageert Bernadette van Buchem, vicevoorzitter van de Kansspelautoriteit. ,,Die reclames leiden naar online gokbedrijven die geen vergunning hebben, die illegaal aanbieden en waar je volkomen onbeschermd speelt. Op dit moment wordt de kansspelwet geëvalueerd. Wat wij bij een volgende wetswijzing graag zouden willen is een omgekeerde reclameregels. Nu is het ‘Ja, tenzij'. Er worden een aantal voorwaarden aan verbonden, maar we weten allemaal dat de reclamebranche heel creatief is en die kunnen allerlei weer nieuwe vormen bedenken die dan niet worden gedekt. We willen graag ‘Nee, tenzij'. Zodat je de voorwaarden heel strikt formuleert en dat iedereen zich daar aan moet houden. Wij zouden het liefst willen dat het reclameverbod ook zou gaan gelden voor alle partijen rondom de aanbieders. Dus denk aan influencers, denk aan vergelijkingssites, ook de providers die het doorgeven.”
Leadfoto via video van Kassa – BNNVARA
