Extra inkomsten uit online kansspelen kunnen niet voor specifieke beleidsdoelen gebruikt worden
31 oktober 2023
Franc Weerwind, minister voor Rechtsbescherming, heeft laten doorschemeren dat meeropbrengsten uit online kansspelen mogelijk niet voor de specifieke beleidsdoelen direct te kunnen gebruiken. Op dit moment zijn deze doelen verslavingspreventie en sport. Verder heeft hij aangegeven dat de uitkomsten van het evaluatierapport van de wet KoA in 2024 zal laten zien of het juiste effect behaald als het aankomt op de afdrachten die gedaan zijn in de sport. Dit is een reactie op de motie van kamerleden Heerema en Mutluer.
Minister voor Rechtsbescherming, Franc Weerwind, heeft aangegeven dat de extra inkomsten uit online kansspelen mogelijk niet direct voor specifieke beleidsdoelen zoals verslavingspreventie en sport kunnen worden ingezet. Hij heeft ook opgemerkt dat de resultaten van het evaluatierapport van de Wet Kansspelen op Afstand (KoA), dat gepland staat voor 2024, zullen aantonen of de verwachte effecten met betrekking tot sportafdrachten worden bereikt. Dit is een reactie op de motie ingediend door kamerleden Rudmer Heerema en Mutluer op 19 oktober 2022. In november 2022 werd deze motie door een ruime meerderheid in de Tweede Kamer aangenomen.
De motie heeft tot doel te onderzoeken of de extra inkomsten uit online kansspelen gelijkelijk kunnen worden gebruikt voor zowel de versterking van de sport als voor preventie tegen gokverslaving. Deze motie is ingediend vanwege twijfels over de noodzaak van een voorgestelde verlaging van de kansspelbelasting van 29% naar 25%. Het idee is om de financiële middelen evenwichtiger in te zetten, zowel voor de ondersteuning van sport als voor preventie tegen gokverslaving. De resultaten van dit onderzoek moeten worden gedeeld met de Kamer tijdens de behandeling van de komende Voorjaarsnota.
Een jaar na de motie heeft minister voor Rechtsbescherming, Franc Weerwind, in zijn reactie aangegeven dat de extra inkomsten uit kansspelen mogelijk niet kunnen worden ingezet voor specifieke beleidsdoelen vanwege de geldende begrotingsregels. Hij heeft de evaluatiebepaling in de Wet Kansspelen op Afstand met betrekking tot de extra inkomsten nader toegelicht. In de wet is vastgelegd dat de evaluatie ten minste de volgende zaken inhoudelijk moet behandelen:
Franc Weerwind heeft aangekondigd dat de evaluatie van de Wet KoA in 2024 zal plaatsvinden. Bovendien heeft hij besproken dat, op basis van de huidige begrotingsregels, het niet mogelijk is om de extra opbrengsten, zoals die uit kansspelen te gebruiken voor bepaalde beleidsdoelen, zoals verslavingspreventie en sport.
De extra inkomsten gegenereerd uit kansspelbelasting door online kansspelaanbieders vloeien naar de algemene middelen. Deze worden gebruikt ten behoeve van de gehele Nederlandse samenleving, zo vertelde minister Weerwind. “Het is belangrijk om te benadrukken dat het niet de hoogte van de inkomsten is, maar de beleidsdoelstellingen die bepalen waar het overheidsgeld naartoe gaat.” Dit betekent dat meer geld niet automatisch leidt tot extra overheidsuitgaven.
Daarnaast merkt de minister voor Rechtsbescherming op dat er binnen de Wet KoA geen algemene verplichting bestaat voor online kansspelaanbieders om geld bij te dragen aan goede doelen en de sportsector. Deze verplichting is bewust niet opgenomen, met het oog op het bevorderen van kanalisatie.
Tijdens de behandeling van de Wet KoA is aandacht besteed aan het mogelijke verdringingseffect dat de opening van de legale online kansspelmarkt zou kunnen hebben op de Nederlandse “goede doelen loterijen”. Om eventuele negatieve effecten op de bijdragen aan goede doelen en de sportsector aan te pakken, is artikel 31f aan de Wet KoA toegevoegd. Artikel 31f biedt de mogelijkheid om met legale goksites een regeling te treffen waarbij zij regelmatige bijdragen leveren. Zo zullen instellingen die het algemeen belang dienen, beter gesteund worden.
Het is pas sinds 1 oktober 2021 dat de Wet KoA echt van kracht is en de daadwerkelijke effecten van deze wet zullen pas duidelijk worden bij de evaluatie van de gokwet die is gepland voor 2024. Op dit moment is er geen enkele reden om aan te nemen dat er al een vermindering is opgetreden in de afdrachten aan goede doelen en sport. De evaluatie zal alle relevante informatie opleveren om de effecten van de wetgeving beter te begrijpen.
Tenslotte ging Franc Weerwind dieper in op de huidige wet en wat dat betekent voor de extra afdrachten die naar preventie voor gokverslaving gaan. De minister laat weten dat verslavingspreventie van groot belang is om aan te pakken tot de belangrijkste doelen van de regels in de KoA-wet behoren. Het moet voorkomen dat gevoelige doelgroepen te maken krijgen met vormen van gokken die schade kunnen aanbrengen.
Kansspelaanbieders met een vergunning moeten kosten betalen voor een bestemmingsheffing om bij te dragen aan het Vpf (Verslavingspreventiefonds). Het Vpf probeert online kansspelverslaving te bestrijden en is beschikbaar voor preventieve hulp bij behandelingen voor kansspelverslavingen. Via het Vpf wordt er geïnvesteerd in meerjarige onderzoeken die de behandeling en preventie van gokverslaving zal moeten bevorderden, aldus de minister.
Het fonds heeft ten opzichte van voorgaande jaren een enorme stijging van € 2,5 miljoen gezien. De totale opbrengt is € 4,5 miljoen. In de drie jaar dat de legale gokmarkt in Nederland actief is, heeft het Verslavingspreventiefonds meerdere middelen ingezet zoals Loket Kansspel inclusief een onderzoeksprogramma dat meerdere jaren zal duren. Tevens zal het anonieme behandelingen voor gokverslaving ondersteunen en kwetsbare doelgroepen meer bewust maken voor de schade dat gokken met zich mee kan brengen als er niet tijdig wordt ingegrepen.
De Kansspelautoriteit werkt samen met de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en minister voor Rechtsbescherming, Frank Weerwind, aan voortdurende initiatieven ter versterking van preventie tegen gokverslaving. Minister Weerwind benadrukt dat hiervoor voldoende budget nodig is. De bevindingen van deze inspanningen zullen worden meegenomen in de evaluatie van de Wet Kansspelen op Afstand (KoA) in 2024. Op basis van de resultaten kan worden beoordeeld of de effecten zijn bereikt met betrekking tot de opbrengsten uit online kansspelen en de bijdragen aan de sportsector en de ontwikkeling ervan. Dit benadrukt het belang van het voortdurend monitoren en bijsturen van gokverslavingspreventiebeleid in Nederland.
