Hoewel de meeste mensen gokken voor entertainment of ontspanning, is het ook een activiteit die negatieve gevolgen kan hebben, zoals het uitgeven van geld wat eigenlijk voor iets anders bestemd was. Dit korte artikel onderzoekt hoe gokken de hersenen kan beïnvloeden en waarom het in sommige gevallen kan leiden tot problematisch gokgedrag.
Ben je benieuwd hoeveel risico jij loopt op het vertonen van onverantwoord gokgedrag? Speel de Gamalyze game in 3 minuten en ontdek het zelf!
De handeling gokken werkt in op het beloningssysteem van de hersenen, dat ook verantwoordelijk is voor het verwerken van natuurlijke beloningen zoals voedsel en seks. Dit beloningssysteem is belangrijk voor lerend en motiverend gedrag en komt zowel bij dieren als bij mensen voor, hoewel het menselijke beloningssysteem een stuk complexer is.
Gokken kan een enorme ‘high’ veroorzaken. Dit gevoel wordt niet alleen gecreëerd door de beloningen zelf, maar ook door het anticiperen van een mogelijke beloning. Dit laatste is wat er voornamelijk voor zorgt dat mensen terugkeren naar de casinotafel om hun geluk te beproeven.
De voortdurende blootstelling aan gokken neemt bij sommige mensen het beloningssysteem als het ware ‘over’, en creëert zo een verlangen naar gokken dat zo sterk is dat het bijna onmogelijk is om weerstand te bieden. Deze sterke drang kan worden geactiveerd door goksignalen zoals gokadvertenties of gokachtige geluiden.
Onderzoekers van probleemgokgedrag hebben het over een onbalans tussen twee hersenbanen die verantwoordelijk zijn voor het gevoel van ‘iets leuk vinden’ en ‘iets willen’.
Voor probleemgokkers kan de drang om te gokken zo sterk worden dat het bijna alle besluitvorming beheerst. Uiteindelijk gaat het niet meer om gokken ‘leuk vinden’, en neemt de drang om te willen gokken het over. Dit fenomeen wordt tolerantie genoemd, waarbij een gokker meer moet gokken om hetzelfde niveau van bevrediging te ervaren als vroeger, wat ertoe kan leiden dat het gokgedrag uit de hand loopt.
Als gokker kun je het beste proactief zijn. Stel een limiet voor jezelf in, met betrekking tot hoeveel geld en tijd je mag besteden, en denk na over waarom je gokt. Als het gokken negatieve gevolgen of emoties met zich mee brengt, belangrijke aspecten van je leven overneemt of een manier wordt om aan onaangename emoties te ontsnappen, moet je onmiddellijk reageren om te voorkomen dat problemen escaleren. Het is altijd een goed idee om bij twijfel met een professional te praten.
Gelukkig zijn de hersenen adaptief en kan het beloningssysteem opnieuw worden ‘rewired’, maar dit vereist doorzettingsvermogen en vaak hulp van clinici. Probleemgokkers vechten tegen sterke hersensystemen. Dit zelf proberen te overwinnen met alleen wilskracht is meestal een verloren zaak, maar met de juiste tools is het zeker mogelijk om zelfs de meest hopeloze situatie te overwinnen.
Ken je iemand die een gokprobleem heeft of heb je jezelf niet voldoende in de hand? Ga naar onze pagina over verantwoord gokken voor informatie, tips en contactgegevens van hulpinstanties.
21 januari 2022 
