Twee jaar geleden stelde universitair docent Marilisa Boffo zich de vraag welke impact de legalisering van online gokken zou hebben. Ze zocht naar manieren om gokproblemen bij spelers te voorkomen en besloot samen te werken met gokbedrijf Holland Casino Online en softwarebedrijf Playtech om dit te onderzoeken.
Marilisa is een deskundige in klinische psychologie en eHealth. Ze is regelmatig bezig met onderzoek naar diverse vormen van verslaving, waaronder gokken. Na de legalisatie van de gokmarkt in Nederland heeft ze geprobeerd gokkers te betrekken bij haar onderzoek, maar dat bleek een uitdaging te zijn, zoals ze aangaf. De oproepen die ze deed aan gokkers, werkten slecht.
“Gokken heeft nogal een stigma en gokkers zoeken niet snel hulp. Ook zijn ze zich vaak niet bewust van de risico’s. En ze doen niet graag mee aan onderzoeken”
Marilisa Boffo
Ze ontdekte dat een gokprobleem enorm verschilt van bijvoorbeeld een alcoholprobleem. Terwijl alcohol overal aanwezig is, zijn kansspelen vaak verscholen achter deuren van gokhallen. Om te begrijpen hoe kansspelen spelers beïnvloeden, moest ze zelf de gokomgeving betreden en samenwerken met de exploitanten. Zo zocht ze de samenwerking op met Holland Casino en Playtech. Playtech ondersteunt Holland Casino in het live casino om spelers een zo realistisch mogelijke ervaring te bieden en levert wereldwijd aan andere online casino's. Holland Casino heeft meerdere vestigingen verspreid over Nederland en is een bekende speler in de gokindustrie.
Boffo was verrast door de bereidheid van Holland Casino om met haar samen te werken. Ze schrijft dit toe aan de Wet Kansspelen op Afstand, die wetenschappers toegang biedt tot data en de ontwikkelingen rond problemen met gokken. Hierdoor kunnen wetenschappers inzicht krijgen in de maatregelen die worden genomen om potentiële gokverslavingen te voorkomen. Door wetenschappelijke kennis te combineren met de middelen van gokbedrijven, ontstaat er meer inzicht in het beschermen van spelers tegen gokverslavingen.
Voordat het onderzoek begon, ontdekte Marilisa Boffo dat ze een belangrijk puzzelstuk over het hoofd had gezien. In haar gebruikelijke klinische omgeving ontwikkelt ze interventies voor mensen met bestaande verslavingsproblemen. Nu heeft ze echter besloten haar aandacht te richten op gokkers die nog geen gokprobleem hebben ontwikkeld, om zo preventief te kunnen ingrijpen voordat het probleem zich manifesteert. Dit keer richt ze zich op het leggen van dat cruciale stukje van de puzzel om toekomstige problemen te voorkomen.
Dat is de reden dat ze nu bezig is met het ontwikkelen van een preventieprogramma. Dit programma kan dan vervolgens aangeboden worden aan gokkers van elk niveau, beoordeeld op risico. Het heet ‘Safe Bet’ en is op het moment van schrijven al een paar maanden onderweg. Boffo is bezig met het maken van een online raamwerk, dat op basis van theorieën en verslavingen wordt ontwikkelt. Het zijn een verzameling interventies, digitale technieken voor beïnvloeding zoals pop-ups en maatregelen die door de wet verplicht zijn om bijvoorbeeld op betere manieren speellimieten in te stellen.
Er is ook een algoritme ontwikkeld dat automatisch het speelgedrag van spelers zal monitoren. Het doel van het raamwerk is dat het zelfregulering gaat stimuleren en niet op probeert te leggen. Het is belangrijk dat spelers zelf limieten instellen en zich aan hun eigen regels houden omdat dat duurzamer werkt dan dwang.
“Een bestaand algoritme bepaalt op basis daarvan hoeveel risico een speler loopt om problematisch gedrag te ontwikkelen. We kunnen ze volgen terwijl ze spelen: hoe vaak spelen ze, hoeveel risico nemen ze, wat zijn hun voorkeuren en wat voor maatregelen nemen ze zelf om hun gokgedrag te reguleren.”
Hoewel de maatregelen in het raamwerk volgens de wet verplicht zijn, zal dat niet betekenen dat Holland Casino of Playtech die maatregelen ook op moet leggen aan hun spelers. Het betekent niet dat de spelers ze moeten gebruiken, maar dat het op zijn minst aanwezig is zodat spelers er vrijwillig gebruik van kunnen maken indien nodig.
Het bedrag op het spelersaccount moet beperkt zijn, maar in feite kan de gokexploitant het instellen tot wel € 20 miljoen, als er maar een limiet is. De vraag rijst echter: beschikken exploitanten over de juiste expertise om deze limiet correct in te stellen? En wat gebeurt er als iemand voortdurend blijft spelen en geld blijft storten? Het langdurig spelen zelf kan veel effect hebben op gokkers. Daarom voeren ze verschillende interventies uit om te ontdekken wat effectief is.
Er is al een interventie van kracht waarbij de speler een pop-up in beeld krijgt bij veel verlies. Zo’n interventie kan ook juist averechts werken omdat spelers die een probleem hebben met gokken dan misschien meer geneigd zijn hun verliezen terug te winnen. Daarom is het van belang dat er goed gekeken wordt naar welke informatie gegeven wordt. Het is algemeen bekend dat gokkers die meer risico nemen, deze interventies sneller negeren en als betuttelend beschouwen. De informatie die in beeld komt is feitelijk, zonder enige sturing te bieden.
Ook is het belangrijk dat de communicatie goed verloopt door de speler op de juiste manier aan te spreken met ‘speler’ in plaats van bijvoorbeeld ‘gokker’. De toon mag anders zijn als spelers minder risicovol spelgedrag vertonen. Juist die spelers kunnen op de hoogte worden gesteld van het feit dat ze al vrij lang aan het spelen zijn. Dat kan door de spelgeschiedenis te tonen. Of er kan gevraagd worden of het voor vandaag niet al voldoende is geweest met de tijd die in het gokken is gestoken.
In de afgelopen jaren is herhaaldelijk kritiek geuit op de samenwerking tussen wetenschappers en exploitanten, vooral in de casinowereld die niet als positief wordt gezien binnen de samenleving. Het blijkt complex voor wetenschappers en bedrijven om effectief samen te werken, vooral wanneer gokbedrijven actief deelnemen aan het onderzoek. Documenten kunnen meer inzicht verschaffen in de aard van deze samenwerking. Voor Marilisa Boffo was het een zorgvuldige afweging hoe ze wilde samenwerken met Holland Casino Online en Playtech.
Deze samenwerking was onderwerp van veel discussie en vereiste advies van leidinggevenden en juridische experts. Nadat de haalbaarheid van een dergelijke samenwerking was onderzocht, is het onderzoek uiteindelijk van start gegaan. Dergelijke samenwerkingsverbanden brengen echter risico's met zich mee, zoals belangenconflicten en ethische vraagstukken waarop niet eenduidig met ja of nee kan worden geantwoord. Marilisa richt zich echter vooral op de gokkers zelf en tracht hen op de beste manier te benaderen met haar kennis en expertise. Het onderzoek zal uiteindelijk aantonen of dit de juiste benadering is.
Het doel van het onderzoek is te werken in een zo’n natuurlijk mogelijke setting. Ze is zich ervan bewust dat de boodschap conflict op kan leveren.
“Ten eerste richten we ons op een beperkte steekproef van enkele duizenden spelers, dus niet iedereen. Daarover hebben we onderhandeld met de bedrijven: wat is acceptabel voor hen en wat is wetenschappelijke integer voor ons? Daar zijn we het over eens geworden. We willen ons raamwerk in een realistische omgeving testen, en het is niet realistisch dat we de uitbaters verbieden om op hun eigen platform promoties en acties op te zetten.”
Marilisa Boffo
“Ik ben in de eerste plaats een wetenschapper. Ik ben dus niet een product voor die bedrijven aan het bouwen, ik probeer vragen te beantwoorden en een hypothese te toetsen. En of het raamwerk uiteindelijk werkt, of niet werkt, dat is allebei goed. Het blijft een antwoord op mijn vragen,” zo vervolgde ze.
28 november 2023 
