Een aantal jaar geleden reageerden meerdere overheden en hulpverleners op de komst van RG Tools. Dat zijn verantwoord gokken gereedschappen (Responsible Gambling Tools). Ze zouden de problemen rond gokken moeten verminderen; problemen van de kleine groep spelers die geen grenzen kennen.
Met name de Noorse overheid was enthousiast. In Noorwegen is Norsk Tipping de gokaanbieder die het monopolie heeft op off- en online gokken in dat land. Op 14 januari 2014 namen ze een TG Tools systeem in gebruik. Er zijn meerdere aanbieders, zoals Mentor, FutureSpace, BetBuddy en Playscan. De noren kozen voor het programma van hun buren, het in 2007 door het Zweedse bedrijf Svenska gebouwde Playscan.
Met Playscan en andere RG Tools kan een speler zelf een spelbudget aangeven. Maar hij of zij kan ook instellen wanneer er een slot komt op zijn spel. Onder andere daarvoor worden diagnostische testen door het programma uitgevoerd. Er zijn meer functies.
De programma’s zijn ontwikkeld op basis van onderzoeken en worden nog steeds verbeterd. Vanaf het uitkomen van Playscan waren onderzoekers enthousiast. Want bij hun onderzoeken bleek dat veel gebruikers het apparaat als zinvol beoordeelden. De meeste spelers vonden het eenvoudig in gebruik, oftewel een klein deel vond dat niet. Veel spelers vonden het fijn dat ze spellimieten kunnen instellen. En nog in 2015 meldde een onderzoek dat de waarschuwingen over hun gokgedrag bij veel spelers tot minder hoge uitgaven leidde.
Bij onderzoeken naar de effectiviteit van ander RT Tools zagen de onderzoekers min of meer dezelfde reacties. Volgens de op OnlineCasinoGround vaker aangehaalde onderzoeker Mark Griffiths spendeerden speler aanzienlijk minder tijd en geld bij het gebruik van RT Tools. In vergelijking met een controle groep waarbij die gereedschappen niet werden gebruikt.
Meer recente onderzoeken suggereren echter dat RG Tools niet (optimaal) werken. Bepaalde onderdelen zorgen niet voor het bedoelde effect. Spelers gokken niet minder, zetten nog steeds flink geld in en doen andere dingen die de RG Tools juist moet voorkomen.
Volgens enkele wetenschappers zou het kunnen komen door de benadering in het verleden. Onderzoekers keken toen vooral van buitenaf naar het gokgedrag. Met andere woorden teveel vanuit hun eigen ideeën. Er kwamen wel antwoorden van spelers. Maar die vielen waarschijnlijk in de zogenaamde ‘sociale acceptabele’ antwoorden. Spelers vertellen dan wat ze denken dat de onderzoeker graag wil horen.
Een van de mogelijke redenen dat RG Tools volgens ons niet werken is de betutteling die ervan uitgaat. Bij de RG Tools verschijnen pop-up vensters met kleurcodes, geluiden of boodschappen. En die zouden dan tot gedragsverandering moeten leiden. Het is een betutteling waarvan de meeste mensen niet houden. Het gaat bovendien uit van een probleem, waarbij de vele goeden onder de paar kwaden moeten lijden.
De meeste spelers hebben plezier tijdens het spelen van roulette, blackjack of een slot machine. Ze ervaren de positieve kanten van een spel. Ze beschouwen het als een spannend amusement van kansen. Wellicht gebruiken ze het om te ontspannen en even problemen van zich af te schudden. En ze profiteren van de voordelen, bewust of onbewust. Die voordelen liggen niet alleen bij het mogelijk winnen van geld. Want er zijn ook zeker gezondheidsvoordelen.
Als je dan aan het spelen bent wil je niet worden afgeleid door waarschuwingen in pop-ups en andere berichten. Wat moet je met een overheid of exploitant die vooral denkt aan die weinige spelers die de spanning van een spel niet aan kunnen. Aan spelers die te veel geld uitgeven, snel tot verslaving vervallen en meer. Je wordt erdoor afgeleid.
RG Tools maken je recalcitrant. Als dat zo gebeurt, leidt het tot gedrag dat men wil voorkomen. Zoals die student die juist bij DRM-beveiligde e-books deze hackt, de code verwijdert en het e-book verspreidt. Omdat hij het niet eens is met de betutteling en wantrouwen van de uitgever.
In de praktijk van het gokken hebben de meeste spelers zichzelf onder controle. Er zal eens een dagje zijn dat ze wat langer spelen dan gepland. Wellicht laten ze zich verleiden een extra staatslot te kopen omdat de jackpot hoog staat. Of springen ze op een andere manier een keer uit de band.
En als ze een patroon hebben van veel spelen dat neigt naar ‘verslaving’, dan wordt die doorbroken als hun leven verandert. Bij ander werk, een andere partner, nieuwe contacten, hulp op een heel ander terrein en dergelijke, verandert hun dagindeling. En daarmee hun gokpatroon.
Zijn RG Tools dan overbodig? Onderzoekers zijn het daarover nog niet eens. Wij denken dat de tools nuttig kunnen zijn. Waarom zou je immers nieuwe technologische mogelijkheden niet inzetten? Daar is de gokindustrie juist bekend om. Ze past zich aan, experimenteert en vernieuwt, met inzet van moderne middelen.
Houd de RG Tools echter op de achtergrond. Wees creatief en zoek hoe je het beoogde doel kunt bereiken zonder een grote groep spelers lastig te vallen. Spelers die niet tot een/de risicogroep behoren. Gebruik de analyse-mogelijkheden van RG Tools om alleen die spelers eruit de pikken die met hun gokgedrag in het rood komen.
Uit de diverse onderzoeken blijkt dat daarvoor meer gegevens nodig zijn, in het algemeen. Je wilt immers een miljonair niet melden dat hij een gokprobleem heeft omdat hij juist een 1000 euro heeft verloren. Maar bij iemand met alleen een AOW is zo’n bedrag verspelen natuurlijk wel een probleem (zonder dat hij of zij overigens een gokprobleem hoeft te hebben).
Met andere woorden, de RT Tool zal in de toekomst veel gedetailleerder en persoonlijker moeten zijn. Daar ligt nog een leuke uitdaging met de Europese verordening rond verwerking van persoonsgegevens.