Tussen gezellig en verslaving. We hebben er indirect op OnlineCasinoGround regelmatig over geschreven. Het betrof onderzoeken naar gokverslaving en andere verslaving. Overheden gebruiken verslaving als argument bij het legaliseren van gokken, cannabis-gebruik en dergelijke. En we weten dat slechts een heel klein percentage echt gokverslaafd is. In sommige landen wat meer dan in andere landen.
Maar niemand is van de een op de andere dag gokverslaafd. Het is een glijdende schaal. Dat iemand uiteindelijk verslaafd is kan komen door lang voortdurende omstandigheden. Of door hormonen in het beloningscircuit van onze hersenen, waarover we eerder schreven.
Wij denken echter dat karakter ook een rol speelt. Niet alleen bij een gokverslaving, maar bij alle verslaving. Want zoals gezegd ben je niet ineens verslaafd. Dus wat gebeurt er tussen gezellig en een verslaving? Waarbij verslaving wordt gedefinieerd als ‘afhankelijk zijn van een gewoonte of stof’.
Stel dat wetenschappers hebben ontdekt dat het altijd 5 fasen zijn, die glijdende schaal, om tot een verslaving te komen. Vijf fasen van je eerste kennismaking met iets (gokken, alcohol, de favoriete app op je telefoon) tot een verslaving. Dan gaat het er dus om dat je herkent in welke fase je zit. En dan weten we uit bovenstaande ook dat de meeste mensen niet in fase 5, een verslaving, zitten.
In elke fase voor die laatste fase ben je niet verslaafd. Wat gebeurt daar? We gebruiken als voorbeeld maar even het spelen in een online casino. Speel je af en toe omdat je het leuk vindt? Wil je wat extra geld winnen en heb je een vast bedrag speelbedrag afgesproken (heb je dat uitgegeven dan stop je)? Stop je met spelen als je wordt geroepen door je partner? Dan zit je waarschijnlijk in fase 1.
Wil je stoppen, maar ga je door omdat een vriend je stimuleert door te spelen? Dan ga je al richting fase 3. Natuurlijk niet als het één keer gebeurt. Maar als je je makkelijk laat verleiden (karakter), dan moet je je toch eens achter de oren krabben.
Er zijn natuurlijk geen fases, het is maar een voorbeeld. Maar de glijdende schaal tussen gezellig en verslaving is er wel. Het is daarom goed te kijken waar je staat. Hoe doe je dat? Helaas wordt ons vaak wijsgemaakt dat we denkers zijn. In de praktijk blijken we heel veel dingen, met name dingen die we vaak doen, automatisch te doen.
We denken helemaal niet. We horen zinnen alsof we denken. Dat zijn echter meestal gedachten die we eerder hadden en die passen bij een situatie. Of verklaringen die we, zonder er over na te denken, onszelf geven om iets wel of juist niet te doen. En zelfs dan, als we het niet willen doen, doen we het soms toch.
Sommige mensen noemen die zinnen stemmetjes, demonen etc, maar het zijn gewoon je eigen ‘gedachten’. We gaan het hier niet hebben over bewustzijn, onderbewustzijn en onbewust zijn. We houden het eenvoudig. Want jij weet heel goed dat jij zelf degene bent die iets doet, of niet doet. Hoe je daartoe komt maakt niet uit.
Stop je met spelen in de denkbeeldige fase 1 als je partner je roept? Of laat je je verleiden door die vriend die je door wil laten spelen. Het kan zijn dat je zonder meer doorspeelt. Maar meestal zijn er die zinnen en verklaringen, zoals ‘het kan nog wel even’. Wellicht kijk je daarbij zelfs op je horloge om het voor jezelf aannemelijker te maker (jezelf te overtuigen). Het kan zelfs zijn dat er meerdere, en zelfs tegenstrijdige, zinnen zijn.
Na ‘nee, ik kan niet want ik moet nog een klus afmaken’ en ‘nee, want mijn geld is bijna op’, komt dan toch (als je weinig karakter hebt), ‘het kan nog wel even’. En let wel, je kunt die zinnen uitspreken, maar ze kunnen ook razendsnel, en zelfs zonder dat je ze hoort, door je heen schieten.
Psychologen en psychiaters kunnen aan uitgesproken zinnen horen in welke fase, als die zouden bestaan, iemand zit. Maar in feite zit die psycholoog in ons allemaal. We weten wanneer we onszelf voor de gek houden met een situatie tussen gezellig en een verslaving. Wanneer we zinnen gebruiken als ‘het kan nog wel even’, terwijl je weet dat je die andere twee zinnen negeert. We herkennen het ook bij anderen.
En we gebruiken anderen ook in onze zinnen. Let er maar eens op hoe vaak jij en anderen zinnen gebruiken als ‘ik kan het hebben’ als je nog een glaasje alcohol neemt. Of ‘mijn opa is er ook honderd mee geworden’. ‘zelfs de koning houdt van een biertje’, ‘rode wijn is niet ongezond’ of ‘morgen stop ik’.
Houd jezelf niet voor de gek. Bij alles wat jij doet, gaat het alleen om jou. We kennen mensen die regelmatig veel en vaak gokken en alcohol drinken. Toch zijn ze niet verslaafd. Aan de andere kant kennen we ook mensen die weinig gokken en drinken, maar die wel tegen een verslaving zitten.
Dus kijk niet naar anderen. Kijk en luister naar jezelf, naar jouw gedrag, jouw jezelf misleidende verklaringen en dergelijke. Bedenk desnoods dat er een glijdende schaal is van 5, 10 of 25 fasen, en bepaal waar jij staat op die schaal tussen gezellig en verslaving.
Kijk daarbij niet alleen naar wat je zegt. Even belangrijk is wat je voelt. Voel je je ongemakkelijk als je niet kan gokken, drinken, op je telefoon kijken etc. Neem van ons aan dat je dan al in een gevarenzone zit. Je bent nog niet verslaafd, maar er is al wel gewoonte, gewenning en wellicht dat lekker gevoel vanuit je beloningscircuit.
De beste, en wellicht enige manier, om snel uit die gevarenzone te komen is de beslissing (tijdelijk) afstand te nemen van het object van je aankomende verslaving. Giet die fles leeg, als dat je helpt. Ga even niet met die vrienden om die je altijd verleiden; boek desnoods een vakantie als je een argument nodig hebt.
Het gekke is dat als je op die manier afstand neemt, je er een heerlijk gevoel van krijgt. Je voelt de kracht weer in jezelf. Jij ervaart ineens weer heel sterk dat jij bepaalt wat er in jouw leven gebeurt. Daarna smaakt dat biertje ineens veel lekkerder, waag je met veel meer plezier een gokje en vind je het weer echt leuk contact te hebben met je ‘vrienden’ op sociale media.
Let wel, dat is als je in de gevarenzone zit of zat. Ben je een speler met controle, dan ga je nu natuurlijk nog even een spelletje doen…
31 mei 2019
