Vrijwillige uitsluiting smaakt naar meer
20 november 2022
In meerdere landen is een vorm van vrijwillige uitsluiting ingevoerd. Wij hebben voor zo’n vrijwillige uitsluiting bij gokken Cruks. Of het hier werkt is onbekend. In andere landen wordt daar wel onderzoek naar gedaan.
Bijvoorbeeld in de Amerikaanse staat Pennsylvania. Daar zijn ze enthousiast en willen ze ook voor andere verslavingen de mogelijkheid van vrijwillige uitsluiting instellen.
Een probleem dat vaak te zien is in wetenschappelijk onderzoek en bijvoorbeeld bij een voorstel als in Pennsylvania is de definitie van verslaving. Of eigenlijk niet van verslaving, maar van de verslavingsvorm. Wanneer gaat een gokprobleem over in een gokverslaving. En wanneer is een stevige drinker een alcoholist. Iedereen lijkt daarbij zijn eigen definitie te formuleren.
In eerdere berichten schreven we al over oorzaak, aanleiding en gevolg. Waarbij een verslaving het gevolg kon zijn. Veel onderzoekers wijzen nog altijd naar chemicaliën in de hersenen, als reden van een verslaving. Maar er zijn er inmiddels evenveel die daarbij een kip-ei vraagstuk leggen.
Bij een plezierige ervaring maken de hersenen chemicaliën aan die ons een fijn gevoel geven. Dat zou (kunnen) leiden tot een verslaving. Want we willen dat fijne gevoel herhalen. Vaak wijzen schrijvers bij zo’n verhaal over genotshormonen (dopamine en serotonine) naar alcohol, drugs en gokken.
Maar er zijn veel meer stimuli waarbij de hersenen dopamine en dergelijke aanmaken. Dat kan bijvoorbeeld ook bij het eten van chocolade, dansen en andere genotservaringen. De mate waarin iemand dan de genotschemicaliën aanmaakt verschilt per persoon. Dat zou de reden zijn dat de ene persoon wel een verslaving creëert en een ander niet.
Het is inmiddels duidelijk dat er veel meer bij komt kijken. Vaak is er dan eerder al een situatie waardoor gegrepen wordt naar chocolade of een ander makkelijk aanwezige stimulant. Zo’n situatie kan stress zijn, een vervelende huiselijke situatie of zoiets. Het verlaagt de weerstand tegen een stimulant. Een weerstand die er anders wel is, vanuit de gedachte dat iedereen weet wat wel of niet goed voor hem of haar is.
Vanuit de gedachte dat die kennis er altijd in meer of mindere mate is, geloven meerdere verslavingsautoriteiten in vrijwillige uitsluiting. En wanneer bijvoorbeeld inmiddels verslaafden het niet vanuit hun geweten weten, zijn er inmiddels de gevolgen van hun verslaving die ze op de feiten drukken.
In meerdere landen wordt momenteel gekeken naar de vrijwillige uitsluiting bij andere vormen van verslavingsgedrag. In de Amerikaanse staat Pennsylvania beoordeelt de overheid de vrijwillige uitsluiting bij gokken door de PGCB (Pennsylvania Gaming Control Board) als succesvol.
In Pennsylvania ligt daardoor nu een wetsvoorstel het ook in te voeren bij de verkoop van alcohol. Dat blijkt echter minder eenvoudig dan bij gokken. In beginsel zou het slechts kunnen gaan om een lijst, waarbij mensen die zich aanmelden worden uitgesloten van het kopen van alcohol bij meewerkende slijterijketens en bedrijven met een staatsdrankvergunning.
Probleem is dat alcoholverkoop overal kan plaatsvinden, niet alleen bij de twee bovengenoemde bronnen. Alcohol is ook te verkrijgen bij restaurants, cafés, sportkantines- en clubhuizen, en online winkels.
Bij gokken is het in veel landen strakker geregeld. Offline en online casino’s moeten aan allerlei voorwaarden voldoen om een vergunning te krijgen. Voldoen ze later alsnog niet aan de voorwaarden dan volgen boetes of intrekking van de vergunning.
In Pennsylvania, en andere staten en landen, speelt bij het nieuwe wetsvoorstel bovendien dat onlangs meerdere regelgeving is ‘geliberaliseerd’. Dat betekent in veel gevallen dat de regels zijn versoepeld.
Dat leidt er in Pennsylvania toe dat mensen geen controle kan worden opgelegd bij gezondheids- en verslavingsproblemen. Die controle, het om hulp vragen, ligt daar nu bij de inwoners zelf. Het wetsvoorstel over vrijwillige uitsluiting bij alcoholverkoop riep daardoor direct allerlei vragen op.
Daarbij gaat over hoe vrijwillig de invulling van de wet moet zijn, of mensen tot registratie kunnen worden gedwongen. Bijvoorbeeld na een DUI-veroordeling (= veroordeling voor rijden onder invloed). De invoering van de wet is daardoor nog geen uitgemaakte zaak.
