Waarschuwingstekst voor gokken werd door Loterijen geblokkeerd
17 oktober 2023
Loterijen hebben gelobbyd bij de Tweede Kamer, waardoor ze op het laatste moment hulp kregen van kamerlid Rudmer Heerema. Er werd een motie ingediend om een uitzondering voor loterijen te maken met betrekking tot de gokwaarschuwing, waar op dit moment veel andere kansspelaanbieders gebruik van maken. Volgens de loterijen staat er veel geld op het spel als de tekst ‘Wat kost gokken jou? Stop op tijd’ gebruikt moet worden. Daarom gebruiken loterijen nog altijd de waarschuwingstekst ‘Speel Bewust’.
De NOS heeft stukken opgevraagd met een beroep op de Woo (Wet open overheid). Uit de stukken is gebleken dat gokbedrijven zich verzet hadden tegen de nieuwe waarschuwingstekst. Eerder probeerden gokbedrijven ook al te bemoeien met regels die betrekking hebben op de regels voor gokreclames.
Op verzoek van de Tweede Kamer is de gokwaarschuwing ‘Speel Bewust’ nieuw leven ingeblazen. De oude tekst zou spelers teveel aansporen tot gokken door het woordje ‘speel’ te gebruiken. Er moest een nieuwe waarschuwingstekst voor gokken bedacht worden door specialisten. De gokbedrijven mochten zich van Mei Li Vos van de PvdA, niet bemoeien met de teksten die uiteindelijk op hun websites geplaatst moeten worden of in andere gevallen waar de waarschuwingstekst in beeld wordt gebracht. Mei Li Vos is overigens de initiatiefnemer achter een nieuwe waarschuwing voor online kansspelen.
De huidige tekst die gebruikt werd met het woord ‘speel’ erin zou volgens de experts teveel spelers aanzetten tot gokken. Er zijn verschillende testen uitgevoerd om een goede nieuwe tekst te vinden. Ondanks dat veel gokbedrijven zich hiertegen verzet hadden, kwam ‘Wat kost gokken jou? Stop op tijd’ als winnaar uit de bus. De deskundigen hebben aangeraden de waarschuwingstekst te gebruiken voor alle kansspelen, waaronder ook loterijen behoren. Ook wordt benadrukt dat het tot verwarring kan leiden als de oude tekst ‘Speel Bewust’ nog altijd regelmatig gebruikt wordt. Hierdoor kunnen spelers volgens Trimbos-instituut de indruk krijgen dat sommige spelen geen risico met zich meebrengen.
Grotere loterijen is het gelukt om de oude gokwaarschuwing te blijven gebruiken. In een brandbrief die gezamenlijk werd verstuurd naar het ministerie is aangegeven dat het geld dat loterijen jaarlijks afstaan op het spel staat. Dat bedrag komt neer op ongeveer 800 miljoen euro per jaar.
De wet bepaald dat loterijen 40 procent van de inkomsten naar goede doelen toe doet. In 2020 is dit percentage op verzoek van de loterijen gewijzigd. Voorheen was het nog 50 procent dat afgedragen moest worden. Uit onderzoek in 2019 is gebleken dat jaarlijks 550 miljoen euro wordt afgedragen door loterijen.
Er werd ook gewezen op de loten van Jantje Beton, de Zonnebloem en KWF. Het kan volgens de loterijen niet de bedoeling zijn dat de nieuwe waarschuwing op lootjes komen te staan omdat loterijen volgens hen niets met gokken te maken hebben. Na zorgvuldig onderzoek zijn loterijen uiteindelijk wel in de categorie ‘kansspelen’ meegenomen, al zal de kans op gokverslaving lager liggen in vergelijking tot online kansspelen.
De onderbouwing ontbreekt bij de loterijen voor waarom ze denken dat de nieuwe waarschuwingstekst minder spelers zal aantrekken. Experts denken dat het niet tot minder verkochte loten zal leiden en dat de claim niet genoeg onderbouwd is. Er wordt benadrukt dat de gokwaarschuwing mensen bewust moet maken over risico’s die gokken met zich meebrengen.
Uit mail- en appverkeer is gebleken dat ambtenaren van het ministerie van Justitie last ervaren van loterijen die bij de Tweede Kamer aan het lobbyen zijn. Zo wordt er geappt naar elkaar: “Ze zetten natuurlijk de sport en goede doelen daarvoor in.”
Zoals gezegd, op het laatste moment kregen de loterijen hulp van Rudmer Heerema van de VVD. De motie die een uitzondering moest maken voor de loterijen werd door de steun van de PvdA aangenomen waardoor loterijen nog altijd gebruik kunnen maken van de oude gokwaarschuwing ‘Speel Bewust’.
