Het probleem bij de bevestigingsfout is dat mensen, jij ook, het liefst kiezen voor gemakkelijk. We houden vast aan wat we weten. Veranderen van onze mening doen we liever niet. We onderzoeken nieuwe informatie daarom niet. En we negeren onbewust, noem het eventueel instinctief, informatie die niet strookt met ideeën, meningen en dergelijke die we al hebben.
In het dagelijks leven is dat al niet handig. Bij het gokken maakt het een verschil tussen winnen of verliezen. Het leidt namelijk tot een verkeerde beoordeling van je kansen. Door de bevestigingsfout kijk je niet naar de werkelijke (huidige) situatie, maar laat je je leiden door informatie uit het verleden.
Vroeger was de wereld om ons heen overzichtelijker. Toch koos bijvoorbeeld een rechts persoon de Telegraaf voor zijn informatie en een links persoon de Volkskrant. Daarmee bevestigden zij dus hun informatie voorkeur. Terwijl het zinvoller zou zijn als rechts persoon eens te lezen hoe anderen over een bepaald onderwerp dachten; hetzelfde geldt natuurljik voor een links persoon die naar de mening van anderen luistert of erover leest.
Een makkelijke indeling zoals nog niet zo lang geleden werd gebruikt door marketingmensnen, bestaat niet meer. Mensen zijn niet meer eenvoudig in een hokje te plaatsen. Een extra probleem bij de bevestigingsfout is de enorm toegenome hoeveelheid informatie.
Wanneer veertig jaar geleden ergens in de wereld een ramp plaatsvond, las je dat dagen later in de krant. Nu krijgen we vrijwel direct te horen dat er iets onbenulligs is gebeurd in een ver land. En niet in één krant. Dat triviale bericht verschijnt op allerlei nieuwssites, via berichtjes van ‘vrienden’ op sociale media en andere bronnen.
Het handelen volgens de basis van de bevestigingsfout wordt door de ‘informatie overbelasting’ bijna noodzaak. We houden vast aan wat we al weten, hoe we over dingen denken etcetera. Met het gevaar dat we geloven in nepnieuws dat in de buurt komt van onze overtuigingen. En we meegaan in complottheorieën.
Een leuk testje is het volgende. Kies een bekende complottheorie. Bijvoorbeeld:
Zet het als zoekopdracht in Google. Afhankelijk van de gekozen theorie krijg je duizenden tot miljoenen resultaten. Helemaal als je het in het Engels zoekt.
Er zullen zoekresultaten zijn die jou mening bevestigen en andere die het tegendeel beweren of zelfs bewijzen. Toch is bij dat laatste de kans klein dat je van mening verandert. Want nogmaals, we houden het liefst vast aan onze overtuigingen, zelfs wanneer er nieuwe informatie is die de onjuistheid ervan aangeeft.
Hetzelfde gebeurt overigens bij mensen waarvan we verwachten dat ze objectief met informatie omgaan, zoals wetenschappers en journalisten. De psycholoog Eysenck onderzocht dat ooit bij wetenschappelijk onderzoek. Hij ontdekte dat bij meer dan 98% van de onderzoeken die hij doornam, de onderzoeker bewijs vond voor datgene dat hij wilde bewijzen met zijn onderzoek.
Resultaten van wetenschappelijk onderzoek moeten we dus beslist ook kritisch benaderen. En dat moeten we als gokker bij onze eigen ideeën en meningen.
Afhankelijk van het gokspel dat we spelen is het vooral goed om naar de feiten te kijken. Dan blijkt snel genoeg of we achter een gedachtedwaling aanlopen of niet. Je kunt bij sportweddenschappen bijvoorbeeld voor een bepaalde club zijn, jouw favoriet. Maar het is eenvoudig na te gaan of dat wel zinvol is.
Leuk voorbeeld daarvan is Brazilië. Bij alle laatste Wereldkampioenschappen voetbal werd het Braziliaanse eftal beschouwd als een fantastische ploeg, met kans op de WK-overwinning. Het is weliswaar het enige land dat aan alle WK’s deelnam. En ze waren met vijf wereldtitels het meest succesvolle land. Maar hun laatste wereldtitel wonnen ze in 2002 en de keer daarvoor was in 1994.
Er zijn meerdere onderzoeken gedaan naar denkfouten bij beleggen in bijvoorbeeld aandelen. Zoals we zagen in het artikel over beleggen en gokken mogen we conclusies uit die onderzoeken gerust meenemen naar de gokomgeving.
We kijken bijvoorbeeld naar het onderzoek van Park en anderen uit 2010. Daar lezen we weer meerdere voorbeelden van de bevestigingsfout. Park en zijn onderzoekers zien dat beleggers informatie verzamelen over de toekomst van aandelen. En daaruit voornamelijk gegevens halen die hun bestaande mening over een bepaald aandeel bevestigen. Belangrijk is echter dat ze constateren dat diegenen die het sterkst zoeken naar bevestiging het minst verdienen.
Er is nog een andere conclusie die voor alle beleggers, en gokkers, geldt en die wijst op de bevestigingsfout. Park constateert dat we, bewust of onbewust, geneigd zijn onze winsten, goede gokken en dergelijke te onthouden. In ieder geval beter dan onze verliezen en fouten.
Bij het bijhouden van onze beleggings- en goksucces gaat het dus al fout. Volgens Park komt dat ook omdat we graag willen geloven dat het goed met ons gaat. Zelfs wanneer het even tegen zit. Het is een menselijk trekje. Helemaal zullen we mede daarom de bevestigingsfout niet kunnen kwijtraken.
We kunnen het wel voorkomen, zeker bij het gokken. In het algemeen moet je daartoe vanuit een objectief en logisch gezichtspunt kijken naar je activiteit. Dat vermindert je voorkeur voor je ‘oude vertrouwde’ ideeën.
Kijk bewust naar de andere kant van je eigen ideeën en stel jezelf vragen in verwondering. Dat mogen gerust rare vragen zijn, waarop je geen antwoord hebt. Het helpt je anders naar je omgeving te kijken.
Stel dus vragen als ‘waarom speel ik nu weer rood?’, ‘waarom draagt die croupier een groen jasje?’, ‘zet ik bij live roulette meer in bij die blonde croupier?’. Als je online speelt mag je die vragen best hardop stellen. Dat werkt volgens sommige psychologen beter; helemaal als je een auditieve dominatie hebt.
Meer goede kennis van het spel en spelervaring zijn ook belangrijke zaken om de bevestigingsfout te verminderen. Na voldoende inzicht in de spelregels en inzicht in het verloop van een spel is een strategie verstandig.
Op OnlineCasinoGround hebben we de belangrijkste strategieën beschreven. Wanneer je de door jou gekozen strategie begrijpt, moet je er wel aan vasthouden.
We kennen iemand die rijk werd met een strategie. Laten we hem Johan noemen. Zijn strategie was simpel, maar het werkte. Hij vertelde het vrienden. Zij verdienden ook met de strategie.
Maar al snel gingen ze afwijken van de strategie. Waarom? Waarschijnlijk vanwege de bevestigingsfout, met een overtuiging als ‘zo’n eenvoudige strategie, dat kan niet goed zijn’. Tegen beter weten in, ze verdienden immers geld, stapten ze af van de strategie. Ze gingen de strategie combineren met eigen inzichten uit hun spelverleden of met ideeën van anderen.
Het gevolg was dat de vrienden gingen verliezen… en de strategie daarvan de schuld gaven. Want dat is ook kenmerkend van de bevestigingsfout. De fout ligt altijd bij een ander of ergens anders. Wijzen naar een ander of iets anders bevestigt de bevestigingsfout.
We gebruikten meerdere bronnen. Het aangehaalde onderzoek van J. Park is ‘Confirmation Bias, Overconfidence, and Investment Performance' (pdf). Overige bronnen o.a. ‘Confirmation Bias', een artikel van Margit Oswald en Stefan Grosjean in het boek Cognitive Illusions uit 2004 en het boek ‘Varieties of confirmation bias' van J. Klayman uit 1995.
5 maart 2019 
