Inge Telnaes – patenten in de gokwereld
13 maart 2019
Een paar jaar geleden stonden dagelijks berichten in de krant over de strijd tussen Apple en Samsung. Ze waren in allerlei rechtszaken verwikkeld over patenten (wat hetzelfde is als octrooien). Het swipen, het glas, icoontjes. Alles was in patenten vastgelegd. Vraag was telkens ‘wie was het eerst?’ of ‘wat wordt precies omschreven?’. Belangrijkste vraag van de tegenpartij was natuurlijk ‘hoe kan ik het patent omzeilen?’.
Wanneer je bij het Europees of Amerikaanse patentbureau zoekt op gok-gerelateerde zoektermen vind je ook al snel duizenden patenten. Kijk maar eens bij ‘slot machine’. Op de dag dat we dit schrijven vinden we bij patenten na 1976 maar liefst 9864 patenten.
Sommige patenten hebben algemene titels, zoals ‘Roulette game’ of ‘Gaming machine’. De meeste patenten beschrijven echter een uitvinding van een onderdeel. Het zijn fysieke onderdelen, zoals knopjes of een moederbord. Maar er zijn ook nieuwe algoritmes gepatenteerd voor het berekenen of uitvoeren van een spel.
Een groter verschil dan de hierboven genoemde voorbeelden is echter het belang van een uitvinding. Die kan meestal pas later worden vastgesteld. Heel af en toe kunnen deskundigen of visionairs de toekomst van zo’n revolutionaire uitvinding al voorspellen. Daarbij denk we ook weer even aan Apple en Steve Jobs bij het vastleggen van de eerste iPhone.
In het artikel ‘geschiedenis van de moderne gokkast’ is te lezen dat tussen 1880 en 1900 veel uitvindingen werden gedaan. Ze boden oplossingen voor problemen die toen werden ervaren bij gokkasten. Bijvoorbeeld om de man die de kast bediende te vervangen. Andere uitvindingen kwamen als nieuwe toepassing voort uit bestaande producten.
Zo ontstonden rond die tijd bijvoorbeeld de gokmachine, een muntensysteem en een fraude-detector. Maar voor elk van de drie problemen was er niet een oplossing, maar wel honderd.
Welke werd opgepakt en gebruikt hing meestal niet af van de bruikbaarheid. Andere factoren speelden, en spelen, bij uitvindingen een grotere rol. Dat kon de marktpositie van de uitvinder zijn, diens bereidheid een licentie te geven, de prijs daarvan en nog veel meer. Maar soms is het belang van een uitvinding overduidelijk of het is de enige uitvinding in zijn soort.
Dat was bijvoorbeeld het geval bij een uitvinding en patent uit 1982. De Noorse wiskundige Inge Telnaes legde toen een patent vast met de titel: Electronic gaming device utilizing a random number generator for selecting the reel stop positions (elektronisch aparaat dat gebruik maakt van een willekeurige nummergenerator voor het selecteren van de haspelposities).
De samenvatting van het patent schrijft : Een speelautomaat van het type dat gebruik maakt van roterende haspels die op de omtrek een aantal markeringen heeft, een rem om de haspels op een geselecteerde positie te stoppen en een generator voor willekeurige getallen voor het selecteren van de haspelstoppositie. Getallen worden toegewezen aan de spoel-stop-posities en ingevoerd in de willekeurige nummergenerator. Daarbij wordt elk nummer één of meerdere keren ingevoerd om de uitbetalingskansen van elke bepaalde stoppositie die wordt geselecteerd te regelen. Daardoor wordt het mogelijk wordt om getallen in te stellen zonder de fysieke wijziging aan te brengen kenmerken van de machine.
Het patent betekende een revolutie in de wereld van gokkasten. Velen noemen het daarom eerbiedig ‘het Telnaes Patent’. Het werd een patent waarover vele miljoenen verslindende rechtszaken werden gevoerd. En het is het patent waarnaar door vele patenten die later kwamen wordt verwezen.
Maar wat is er dan zo bijzonder aan dit patent. Daarvoor moeten we weer even terug naar het eerder genoemde artikel over de geschiedenis van de moderne gokkast. Velen beschouwen de Liberty Bell, de gokkast van Charles Fey, als de eerste echte gokkast. Dat komt mede door het gebruik van de haspels… en de ventilatorklok.
Bij het artikel ‘een gokkast, hoe werkt zo’n apparaat eigenlijk?’, kun je lezen over de basis van die gokkast van Fey. Het gaat over schijven, palletjes, een stopsysteem en dergelijke. Wanneer die hun werk hadden gedaan nam het uitbetalingssysteem het over.
Een veer die afrolt zorgt voor de draaiing.
Het stoppen werd tot ongeveer 1975 geregeld door een mechanische voorloper van de Random Getal Generator (RNG). In feite was het een spoel, die je kunt vergelijken met het opwindmechanisme van nostalgisch speelgoed. Daarbij spande een veer zich om een as. Bij het loslaten ontspande de veer zich weer in zijn normale positie. Het haakte dan achter een tand van het tandwiel waaraan de haspel was bevestigd.
Op die haspels stonden de symbolen die de speler zag. Voor elk symbool was er een (stop) tand op het tandwiel. Het uitbetalen werd berekend op basis van het aantal stopcombinaties. Bij 22 symbolen per haspel kon men daaruit kiezen uit 10.648 mogelijkheden (22 x 22 x 22).
Zou men een extra haspel toevoegen, wat wel werd uitgeprobeerd, dan zouden direct 234.256 combinaties mogelijk zijn. Maar spelers bleken een voorkeur te hebben voor drie haspels (wielen of rollen). Grote haspels, met bijv. 35 symbolen per haspel, was ook mogelijk geweest. Maar daarmee werd de diameter van de haspel zo groot, dat ook de kast een enorme ruimte zou innemen.
Waarom zou je meer combinaties willen? Omdat dan de kans op een winnende combinatie kleiner is. En dat betekent weer dat je hogere prijzen of uitbetalingen kunt geven. Het probleem dat Inge Telnaes en anderen zich stelden was ‘hoe kunnen we meer combinaties krijgen, met drie haspels en zonder deze te vergroten?’
Dat was in de tijd dat de computer zijn opgang begon, rond 1975. De stappenmotor was al in 1920 bedacht. Maar in de tijd van Inge Telnaes liep de verdere ontwikkeling ervan gelijk op met die van de transistor. De stappenmotor werd gedefinieerd als een elektromotor zonder borstels die een volledige rotatie kan verdelen in gelijke stappen. Zo’n motor kan zorgen voor bewegen, stoppen en vasthouden van de positie. Het leek ideaal voor het gebruik bij een gokmachine.
Illustratie uit het patent van Inge Telnaes met een verdeling van uitkomsten.
Velen in de gokindustrie zochten naar een oplossing. De computer en de stappenmotor kwamen daarbij in beeld ter vervanging van de oude RNG-methode. In 1974 patenteerde James Saxton een oplossing waarbij hij als eerste een computer als RNG gebruikte. Het was echter nog altijd een fysieke oplossing.
In 1984 kwam Inge Telnaes dus met zijn patent. Hij keek naar een virtuele oplossing. Telnaes gebruikte software in plaats van hardware. In zijn patent zie je een tekening met in de binnenring het uitgangspunt van de hierboven genoemde 22 stopmomenten per haspel. In de buitenring zijn die verdeeld in 44 virtuele stopmomenten en daarna in nog meer vakjes die stopmomenten voorstellen. Met de virtuele gokkast van Telnaes waren miljoenen stopcombinaties (oftewel symboolcombinaties) mogelijk.
Bij Telnaes zou een RNG een getal voortbrengen voor zijn virtuele schijf. Elk getal zou overeenkomen met een uitbetalingsoptie, zowel een winnende als verliezende optie. Zou, want het idee van Telnaes was nog vooral een theorie.
Toch was al duidelijk dat met het idee van Inge Telnaes de spelers overtuigd konden worden. Die bleven immers op dezelfde kasten spelen en kregen kans op hogere uitbetaling. IGT (International Game Technology) bouwde nieuwe gokkasten op basis van Telnaes patent.
Ze gebruikten daarbij een stappenmotor om de haspels te laten stoppen waar de software het aangaf. De presentatie daarvan in 1984 in het Four Queens casino toonde direct het succes van het patent.
IGT kocht de patenten van Saxton en Telnaes in 1989 en gaf licenties uit aan gokkast-bouwers. Er waren er echter ook die zelf aan de slag gingen en variaties maakten op het principe van Telnaes. WMS bijvoorbeeld kwam, zonder licentie van IGT, in 1993 met een gokkast met virtueel aangestuurde haspels.
De rechtszaak die IGT daartegen aanspande duurde zes jaar. Maar de rechter besliste dat WMS inderdaad inbreuk maakte op het patent van Telnaes. Eerder waren al rechtszaken gewonnen en er zouden nog meer rechtszaken volgen. Ook over nieuwe patenten. Want de gokindustrie blijft in beweging en bijna dagelijks worden er patenten vastgelegd op basis van kleine en grote ideeën.
Voor bovenstaand artikel zijn meerdere bronnen gebruikt. Interessant daarbij zijn:
