In 2020 werd de verplichte afdracht van Nederlandse loterijen aan goede doelen verlaagd naar 40%. Destijds werd gesteld dat deze verandering weinig impact zou hebben op de goede doelen. Echter, recente bevindingen tonen aan dat goede doelen in de afgelopen drie jaar € 140 miljoen minder hebben ontvangen, een situatie die tot publieke discussie heeft geleid.
Ondanks de belofte dat een verlaagd afdrachtpercentage zou leiden tot hogere inkomsten voor goede doelen door een toename in loterijomzet, is deze verwachting niet waargemaakt. De Postcode Loterij en de VriendenLoterij hebben sinds de wijziging minder geld afgedragen. Hoewel de omzet van deze loterijen is gestegen, was de stijging in 2020 en 2021 niet voldoende om een hogere bijdrage aan goede doelen te leveren. Pas in 2022 was er een lichte stijging, maar nog steeds minder dan in 2019.
Bedrijfseconoom Atze Lourens heeft kritiek geuit op de manier waarop loterijen geld afdragen aan goede doelen. In een artikel en op LinkedIn bekritiseerde hij loterijen omdat ze meer winst maken, terwijl goede doelen minder echt geld ontvangen. Lourens pleit voor het beperken van de invloed van loterijen op de wetgeving, met name omdat ze erin geslaagd zijn om de waarschuwing ‘Speel bewust, 18+' te mogen blijven gebruiken.
De VriendenLoterij reageerde op Lourens' kritiek door te benadrukken dat zij als fondsenwervende loterijen zonder winstoogmerk worden gezien als het veiligste type kansspel, volgens onderzoek van de Kansspelautoriteit. Ze vermelden ook dat hun afdrachtspercentage hoger is dan dat van de Staatsloterij, wat suggereert dat hun model in lijn is met de verwachtingen van fondsenwerving.
De recente gebeurtenissen hebben geleid tot discussies over de rol en verantwoordelijkheden van loterijen ten aanzien van hun bijdragen aan goede doelen. Er is debat over of de verminderde afdrachten en de impact hiervan op goede doelen gerechtvaardigd kunnen worden gezien de groei van de loterijmarkt. In de toekomst zal moeten blijken of er aanpassingen in de wetgeving of het beleid van afdrachten nodig zijn om een balans te vinden tussen de belangen van loterijen en de financieringsbehoeften van goede doelen.
23 november 2023 
