Het aanvragen van een vergunning om legaal in Nederland kansspelen aan te bieden kost een hoop tijd en veel geld. Het aanbod van legale casino’s nam sinds 1 oktober 2021 alleen maar toe. Tot oktober van dit jaar. Inmiddels hebben twee legale casino’s hun activiteiten in Nederland gestaakt. OnlineCasinoGround onderzoekt de reden achter het inleveren van de vergunning.
Op 1 oktober 2021 zouden de eerste legale online casino’s van Nederland de deuren openen. Iedereen die ook maar enigszins professioneel aan de Nederlandse kansspelmarkt verbonden was, zat de hele ochtend te F5’en op de computer, maar geen enkel casino kwam online. In de loop van de ochtend werd duidelijk waarom. Er was een storing in het CRUKS-systeem. Daardoor mochten de casino’s nog niet live.
Zo eindigde de eerste dag van de legale online kansspelmarkt in Nederland met een anti-climax.
Een dag later kwamen – weliswaar hortend en stotend – de eerste casino’s online. De eerste groep met vergunninghouders bestond uit 10 casino’s. Daar zaten enkele verrassende namen bij. TOTO en Holland Casino had iedereen natuurlijk wel verwacht, maar dat partijen als Tombola en LiveScore Bet direct een vergunning zouden krijgen, was voor velen een verrassing.
Tombola maakte in het vierde kwartaal van 2021 de entree op de kansspelmarkt. Bij dit casino werd voornamelijk bingo aangeboden. Daarnaast was er een beperkt aanbod aan zelf ontwikkelde slots te spelen. LiveScore Bet was in eerste instantie een sportsbook. Later kwamen daar casino en live casino spellen bij. Bij deze aanbieder duurde het wat langer voordat de weg naar de markt gevonden werd. In maart 2022 kwam dit LiveScore Bet online.
Juist die twee goksites hebben eerder dit jaar hun activiteiten in Nederland gestaakt. Tombola maakte in september bekend dat het per 1 oktober geen bingo spellen meer zou aanbieden. In november volgde de aankondiging dat LiveScore ook zou gaan stoppen. Per 29 november is dit casino offline.
Wat is de reden dat online casino’s Nederland de rug toekeren? Is het de steeds verdergaande regulering? Is de verhoging van kansspelbelasting naar – in stappen – 37,8% in 2026? Is het de beperkingen die gelden op het gebied van marketing?
Volgens Marc Smit, tot 1 oktober country manager van Tombola, is het een combinatie van factoren. ,,De verhoging van de kansspelbelasting is een belangrijke reden, maar niet de enige”, zegt Smit. ,,Wat ook meespeelde in onze beslissing zijn de strengere regels die ingevoerd werden en het vooruitzicht van nog verdere beperkingen zoals overkoepelende speellimieten en het deels of volledig verbieden van targeted online marketing.”
,,Tombola is altijd uitgegaan van eigen kracht”, vervolgt Smit. ,,We wilden ons richten op een specifieke niche, bingo. Onze focus was om een bingo community op te bouwen en te laten groeien. Daarbij is Word of Mouth enorm belangrijk. Het is belangrijk dat de marketing en communicatie inzet voldoet aan de wet. Daarbij is het ook belangrijk dat je morele kompas als aanbieder goed staat en dat je niet bewust de grenzen opzoekt of er overheen gaat. Dat geldt ook voor veilig en verantwoord spelen.”
Op de dag dat Tombola van de markt verdween, werden er nieuwe stortingslimieten ingevoerd. Bestaande spelers krijgen een standaard limiet van € 700 per maand. Wie meer wil storten, kan bij het casino onder voorwaarde van het aantonen van inkomen een hogere limiet aanvragen. Nieuwe spelers kunnen maximaal € 350 storten. Voor jongvolwassenen van 18 tot en met 24 jaar gelden lagere limieten.
Smit benadrukt de verantwoordelijkheid van de casino’s, maar wijst er ook op dat de wetgeving niet duidelijk was. ,, Het is niet eerlijk dat een speler bij een legaal online casino tonnen kan verliezen zonder interventie. Het feit dat spelers zelf limieten moeten stellen is natuurlijk niet handig geweest. De regels waren te vrij voor eigen interpretatie van de aanbieders. Bij Tombola hebben we onze eigen Safe Play regels toegepast met onder andere de laagste stortingslimieten in de markt. Dat heeft ervoor gezorgd dat Tombola nooit negatief in het nieuws kwam.”
Dat er steeds opnieuw aanpassingen zijn gedaan aan de voorwaarden waaronder online casino’s moeten werken noemt Smit ,,het resultaat van de negatieve politieke en publieke opinie van de afgelopen jaren. De regelgeving had vanaf de opening van de markt in oktober 2021 een stuk duidelijker moeten zijn.”
Tombola en LiveScore Bet hebben de evaluatie van de Wet Koa niet meer afgewacht. In het rapport concluderen onderzoekers van Dialogic dat ,,de Wet Koa tot op heden (nog) niet heeft bijgedragen aan een dermate verantwoord en controleerbaar kansspelaanbod dat gesteld kan worden dat de beleidsdoelstellingen van het online kansspelbeleid op korte of lange termijn bereikt zullen worden.”
Het is een conclusie die impliceert dat er nieuwe (beperkende) maatregelen op komst zijn. Daarbij valt te denken aan de invoering van een overkoepelende speellimiet, die door de onderzoekers wordt geadviseerd. Ook zijn verdere beperkingen rondom het maken van (online) reclame niet uitgesloten.
Het zou Marc Smit niet verbazen als meer legale online casino’s de Nederlandse markt gaan verlaten. ,,Dat is zeer goed mogelijk. Al is het vroegtijdig inleveren van de licentie een grote beslissing. Ik verwacht eerder dat aanbieders na vijf jaar zullen beslissen om hun licentie niet te verlengen. Nog meer maatregelen zoals het invoeren van een overkoepelende speellimiet of het verbieden van targeted online marketing maakt het voor de casino’s niet gemakkelijker.”
Smit waarschuwt voor de gevolgen van de te ver doorgevoerde regulatie. ,,Ik hoop echt dat de overheid op het netvlies heeft staan dat spelers die gevoelig zijn voor gokverslaving uiteindelijk illegaal gaan gokken. Dat gebeurt nu al na de invoering van de nieuwe stortingslimieten, maar dit gaat massaal gebeuren als de overkoepelende limiet geïmplementeerd gaat worden. Dan kan ik garanderen dat de kanalisatie flink gaat dalen naar minder dan 60%. Er zijn zoveel landen om als voorbeeld aan te wijzen waar hetzelfde is gebeurd na verregaande regulering. Duitsland is misschien wel het beste voorbeeld.
,, In Nederland werd bij de invoering van de Wet Koa een kanalisatie van 90% tot doel gesteld. In de eerste jaren van de legale online kansspelmarkt werd dat percentage zelfs overtroffen: 95% van alle spelers deed dat bij een legaal Nederlands casino. Inmiddels loopt het hard achteruit. Data-leverancier H2 Gambling Capital voorspelde eerder dit jaar dat de kanalisatie al in 2024 onder de 80% zal zakken. Dat kan niet los gezien worden van de nieuwe maatregelen die zijn ingevoerd om legaal online gokken verder te reguleren. Hoe meer spelers door verdergaande beperking uitwijken naar het illegale aanbod, hoe minder interessant de legale kansspelmarkt wordt. Voor spelers, maar ook voor online casino’s.”
Smit verwijst hier naar een onderzoek dat de Universiteit van Berlijn uitvoerde naar de kanalisatie in Duitsland. Met kanalisatie wordt het percentage spelers bedoeld dat bij legale online casino’s speelt. In Duitsland concludeerden de onderzoekers in november 2023 dat bijna de helft van de spelers bij illegale casino’s speelde. Dat onderzoeksresultaat staat haaks op de doelstelling van de nieuwe gokwet 2021, namelijk het versterken van de positie van de legale kansspelmarkt. In Duitsland gaat – zo was de schatting van de onderzoekers – zo’n 75% van de omzet naar het illegale circuit.
Als reactie op dit onderzoek klonk in Duitsland de roep om versoepeling van de strikte gokwet. Waar men in Nederland anno december 2024 nog altijd roept om meer regulering, klinkt bij onze Oosterburen juist de roep om deregulatie.
Eerdere open kaart berichten:
1. Open kaart – OnlineCasinoGround onderzoekt: Is de politiek anti-gokken?
2. Open kaart – OnlineCasinoGround onderzoekt: Is online gokken nu echt zo gevaarlijk?
3. Open kaart – Hebben de online casino’s zichzelf in de vingers gesneden?
4. Open Kaart – Hoe herken je een gokverslaving?
5. Open kaart – Hoe herken je een legaal online casino?
6. Open kaart – hoe gevoelig zijn jongvolwassenen voor online gokken?
7. Open kaart – Waarom spelen steeds meer Nederlanders bij illegale casino’s?