Open kaart: Wat zijn hoog risico kansspelen?
4 juni 2025
Laatst bijgewerkt: 3 weken geleden
In dit artikel leggen we je uit wat hoog risico kansspelen zijn. We leggen je ook uit waarom deze spellen een hoger risicoprofiel hebben dan andere kansspelen. Tot slot leggen we je uit waarom de Nederlandse politiek maatregelen overweegt bij hoog risico kansspelen.
In het ontwikkelen van een nieuwe visie op de legale kansspelmarkt wil men de minumumleeftijd voor deelname aan hoog risico kansspelen verhogen. Spelers moeten straks geen 18 jaar maar 21 jaar zijn om te kunnen spelen. Wat zijn precies de hoog risico kansspelen waar over gesproken wordt?
In Nederland worden diverse kansspelen aangeboden. Deelname aan de Postcodeloterij is een kansspel. Het kopen van een Staatslot ook. Toch hebben deze kansspelen een andere risicoklasse dan de spellen die je in een online casino kunt spelen. Er wordt ook wel gesproken over hoog risico kansspelen en laag risico kansspelen.
Hoog risico kansspelen zijn vormen van gokken met een hoge frequentie. Hierbij is de kans op verslaving en/of problematisch speelgedrag groter dan bij andere kansspelen. Dat wil niet per se zeggen dat deze kansspelen extreem gevaarlijk zijn. Door de aard en werking van het betreffende spel is er een grotere kans op onmatig speelgedrag.
Hoog risico kansspelen kunnen speltechnisch heel onderscheidend van aard zijn. Ze hebben echter een aantal kenmerken met elkaar gemeen.
Dit zijn:
Enkele concrete voorbeelden van dit soort kansspelen met een hoger risico zijn:
Deze kansspelen hebben een hoger risicoprofiel vanwege het spelprincipe. Een inzet en het resultaat van een inzet volgen elkaar in snel tempo op. Het resultaat van een inzet aan de roulettetafel is binnen een minuut bekend. Het resultaat van een spin op een videoslot zelfs na enkele seconden.
Deze mechanismen nodigen uit om snel nog een keer in te zetten. En daarna nog een keer. Ze zijn ontworpen om spelers in een flow te houden. Daarbij speelt ook psychologie een rol. Het voortdurende vooruitzicht van een mogelijke winst activeert het beloningssysteem in de hersenen.
Daarbij wordt er weinig waarde gehecht aan verlies. Er is immers al snel de volgende ronde waarbij er weer gewonnen kan worden. Deze manier van verlies najagen is extreem risicovol in het online casino.
“ Zelfs als je met weloverwogen inzetten speelt, kun je snel redelijk wat geld verliezen in het online casino. Als ik een slot zonder cascade-functie speel en ik heb de pech dat ik niets win, kan ik met gemak 25-30 spins per minuut spelen. Als ik met 20 cent per spin speel kost me dat € 5 à € 6. per minuut. De gedachte dat je uiteindelijk wel zal winnen is logisch, maar dat is absoluut niet vanzelfsprekend. Ten eerste hebben casino’s een huisvoordeel. Daarmee ben je als speler al in het nadeel. Ten tweede is iedere nieuwe inzet een nieuwe weddenschap waarbij je vanwege dat huisvoordeel minder dan 50% kans hebt om te winnen. Een online gokkast werkt niet op basis van hot of cold streaks.”
Vooral jongvolwassenen zijn gevoelig voor de korte prikkels van de kansspelen met een hoog risico. Dat heeft een neurologische oorzaak. De hersenen van mensen in de leeftijdscategorie 18 jaar tot 21 jaar zijn nog in ontwikkeling. Vooral het gedeelte van de hersenen dat verantwoordelijk is voor impulsbeheersing en het inschatten van risico’s is nog niet volgroeid. Daardoor zijn mensen in deze leeftijdscategorie gevoeliger voor verslaving, ook gokverslaving.
Wedden op sport wordt doorgaans tot de hoog risico kansspelen gerekend. Er zijn ook argumenten om te stellen dat sportwedden tot de laag risico spellen behoort.
De belangrijkste reden waarom sportweddenschappen in de hogere categorie worden ingedeeld, is het moderne online sportsbook. Hier kun je een pre-match een weddenschap plaatsen, maar ook live wedden. Tijdens wedstrijden kunnen er weddenschappen voortijdig gesetteld worden. Dit maakt het resultaat van een weddenschap veel sneller dan bij old school wedden op sport. Daarbij laat het resultaat soms wel dagen op zich liet wachten.
Online bookmakers zijn 24/7 toegankelijk. Er worden dagelijks honderden wedstrijden aangeboden uit allerlei competities. Vooral live betting draagt bij aan het hogere risico van het moderne sportsbetting. Bij live wedden kun je tijdens een wedstrijd voortdurend inzetten op allerlei gebeurtenissen. Elke minuut verandert het aanbod en de quoteringen.
Hierdoor kun je in korte tijd veel inzetten en snel winnen of verliezen. Dat laatste brengt als risico met zich mee dat je ongefundeerde inzetten gaat doen om je verlies goed te maken.
De snelle dynamiek maakt live wedden een kansspel met een hoger risico. Er is altijd wel iets om op te wedden, wat steeds voor een impuls zorgt. De combinatie van smartphones, pushmeldingen en bonussen maakt het extra makkelijk om impulsief te wedden. Natuurlijk heb je bij sportweddenschappen iets meer invloed op het resultaat dan bij een willekeurige spin op een online gokkast. Met de nadruk op iets. Ook in sportwedstrijden kunnen heel onverwachte dingen gebeuren. Het resultaat kan heel anders zijn dan vooraf gedacht was.
Toch is er ook een andere kant van het verhaal. Wie bij een TOTO verkooppunt een formulier invult en de inzet op een weddenschap betaalt, heeft geen enkele invloed meer op de uitkomst van de weddenschap. Er kan geen cash-out meer genomen worden en niet extra ingezet worden.
Ook wanneer je online in de TOTO winkel je weddenschappen selecteert, een QR code genereert en naar een verkooppunt gaat, heb je geen enkele invloed meer op je weddenschap. Dit maakt het ouderwetse wedden op sport een laag risico kansspel. Dat zorgt voor een bijzondere positie van sportsbetting op het landschap van hoog- en laag risico spellen.
Kansspelen met een lager risicoprofiel onderscheiden zich van hoog risico spellen door langzamere speelrondes, minder directe beloningen en meer sociale interacties. Hierdoor wordt het risico op gokverslaving of onmatig speelgedrag lager ingeschat.
Concrete voorbeelden van kansspelen met een lager risico zijn het lopen van Staatsloten, deelname aan een doorlopende loterij zoals de Postcode Loterij of de Vriendenloterij en bingo. Over krasloten is enige discussie omdat deze wel een snel resultaat na de aankoop ervan opleveren.
Bij deze spellen is de betrokkenheid vaak lager en de inzet beperkt. Hierdoor is de kans kleiner dat spelers problematisch speelgedrag ontwikkelen.
Uit onderzoeken van onder andere de Kansspelautoriteit blijkt dat jongvolwassenen gemiddeld meer inzetten. Ze gokken met meer risico dan spelers uit andere leeftijdscategorieën. Daarom is de Nederlandse overheid voornemens om de minimumleeftijd voor deelname aan hoog risico kansspelen te verhogen van 18 jaar naar 21 jaar.
Deze maatregelen passen in de bredere trend dat consumenten beter beschermd moeten worden tegen de negatieve aspecten van gokken.
“Wat er concreet met die plannen gaat gebeuren nu het kabinet Schoof I is gevallen, is onduidelijk. NSC-staatssecretaris Teun Struycken is verantwoordelijk voor de legale kansspelmarkt. Hij was bezig om een nieuwe visie op legaal (online) gokken te ontwikkelen, maar de kans is groot dat hij dat werk niet af kan maken.“
Eerdere open kaart berichten:
1. Open kaart – OnlineCasinoGround onderzoekt: Is de politiek anti-gokken?
2. Open kaart – OnlineCasinoGround onderzoekt: Is online gokken nu echt zo gevaarlijk?
3. Open kaart – Waarom stoppen online casino’s met een vergunning in Nederland?
4. Open kaart – Hebben de online casino’s zichzelf in de vingers gesneden?
5. Open kaart – Hoe herken je een gokverslaving?
6. Open kaart – Hoe herken ik een legaal online casino?
7. Open kaart – Hoe gevoelig zijn jongvolwassenen voor online gokken?
8. Open kaart – Waarom spelen steeds meer Nederlanders bij illegale casino’s?
