Op 23 april hield René Janssen, de voorzitter van de Kansspelautoriteit (Ksa), een toespraak over de stand van zaken in de Nederlandse online gokmarkt. Hij benadrukte dat zowel de berichtgeving in de media als de discussies in de politieke arena overwegend negatief zijn.
Ook werden er vorige week in de Tweede Kamer maar liefst 10 moties met betrekking tot kansspelen aangenomen, waaronder enkele die minister Weerwind eerder had ontraden. De inhoud van deze aangenomen moties kan grote invloed hebben op de regulering van de online kansspelmarkt in Nederland.
René Janssen bracht ook de impact van moties die pleiten voor een volledig verbod op online gokreclame naar voren. Andere moties verbieden online kansspelen die een extreem hoog risico op gokverslaving met zich meebrengen. Ook vertelde hij dat de toekomstige ontwikkelingen afhangen van de reactie van minister Weerwind. Daardoor kan hij niet met zekerheid zeggen hoe deze eruit zal zien.
“Met het streven van politici om de wet nog strikter te maken, bestaat het risico dat Nederlandse consumenten door te veel opgelegde beperkingen uiteindelijk hun toevlucht zullen zoeken tot het illegale kansspelaanbod. Ik ben van mening dat er meer aandacht moet worden besteed aan de inzichten van echte experts, waaronder de Kansspelautoriteit.”
Ondanks zijn focus op online kansspelen en de ingediende moties afgelopen week, wilde René eigenlijk dieper ingaan op de regulering van fysieke kansspelen. Hij vertelde dat deze soms over het hoofd worden gezien in de discussies, terwijl ze ook veel meer aandacht verdienen.
“Door de uitgebreide aandacht die er bij politiek én media is voor online gokken, lijkt het soms alsof landgebonden kansspelen vergeten worden. Ik moet daarbij eerlijk bekennen dat ook onze eigen werkagenda sinds februari 2019 noodzakelijkerwijs en welbewust sterk is bepaald door de uitdagingen en de dynamiek van online.”
René Janssen
De Kansspelautoriteit heeft de afgelopen jaren veel inspanningen geleverd om illegale kansspelen te bestrijden. Voor René Janssen is het van groot belang dat het legale aanbod beter zichtbaar wordt, terwijl illegale kansspelen strenger worden aangepakt.
Het verkrijgen en behouden van een vergunning voor kansspelaanbieders vereist inspanning en dat mag volgens René ook beloond worden. Deze inspanning geldt niet alleen voor online aanbieders, maar ook voor fysieke kansspelaanbieders.
René Janssen stelt dat kansspelaanbieders die zich inzetten voor een veilige speelomgeving, kunnen verwachten dat de Kansspelautoriteit actief optreedt tegen illegale kansspelen. Dit is de reden waarom de autoriteit streeft naar een meer proactieve en zelfstandige aanpak.
“We zullen steeds de afweging maken of we een ondersteunende rol pakken of dat we zelf ‘in the lead’ zijn. De ondersteuning vindt vooral plaats bij bredere acties in samenwerking met gemeenten, RIEC’s en politie. Bijvoorbeeld bij acties gericht op een integrale aanpak van ondermijning op regionaal of lokaal niveau. Daarbij staan bij de afwikkeling ervan in het algemeen gemeentelijke sancties en strafrechtelijke procedures centraal.”
René Janssen, voorzitter Kansspelautoriteit
In het verleden werd de Kansspelautoriteit vaak ondersteund door de politie of gemeenten, maar tegenwoordig hebben ze eigen inspecteurs die onderzoek kunnen uitvoeren. Dit stelt hen bijvoorbeeld in staat om het gokgedrag van spelers in fysieke gokhallen nauwlettender te monitoren. Daarnaast wordt er ook gekeken naar het handelen van landgebonden casino's, waarbij wordt ingegrepen bij signalen van mogelijke gokverslaving bij spelers.
Naast het bestrijden van illegale kansspelen, houdt de Kansspelautoriteit ook vergunninghouders goed in de gaten. Zo hebben ze controles uitgevoerd om te zien wat er in de gokhallen gebeurt. Omdat de wet Kansspelen op Afstand van kracht is zijn er striktere regels wat betreft het kansspelbeleid.
Aanbieders moeten tegenwoordig spelers laten legitimeren om te zien of ze niet in Cruks (Centraal Register Uitsluiting Kansspelen) staan. De Kansspelautoriteit ging met inspecteurs onaangekondigd langs bij twintig gokhallen verspreid door het land.
De toezichthouders hebben zelf geen spel gespeeld, maar hebben wel belangrijke gesprekken gevoerd tijdens inspecties van verschillende speelhallen. Over het algemeen waren de bezochte hallen bereid om mee te werken aan het onderzoek.
Er is veel aandacht voor zorgplicht, maar de uitvoering ervan sluit niet altijd aan op goede intenties, vooral met betrekking tot het monitoren van spelers en gokgedrag. Het gebrek aan een vastgelegd beleid voor het monitoren van speelduur en het ontbreken van een maximum speelduur in 24-uurs hallen zijn zorgwekkend.
Deze zorgen deelden meerdere Kamerleden, waaronder specifiek Mirjam Bikker van de ChristenUnie. Zij is van mening dat gemeenten de mogelijkheid moeten krijgen om casino’s beperkingen op te leggen wat betreft de sluitingstijden.
Zo zijn er in Nederland nog altijd vestigingen van Holland Casino 24 uur lang geopend. Op deze manier kunnen spelers komen en gaan wanneer ze maar willen. Het is volgens Bikker belangrijk dat er meer aandacht wordt besteed aan hoelang spelers aan het gokken zijn of hoe vaak ze terugkeren.
Een ander punt wat de Kansspelautoriteit opviel in gokhallen is dat spelers op meerdere gokkasten tegelijk konden spelen. Ook was er het bekende kaartje dat tussen de ‘spin’ knop geplaatst kan worden om punten automatisch op te sparen. Dit draagt bij aan onmatig speelgedrag. Tenslotte hielden niet alle gokhallen goed in de gaten hoeveel transacties bezoekers deden en er was geen maximumlimiet van toepassing.
Bij controles van de Kansspelautoriteit zijn tekortkomingen aan het licht gekomen bij kansspelaanbieders met betrekking tot het naleven van de zorgplicht en het gebruik van het Cruks-register. Sommige speelhallen hadden een gebrekkige entreecontrole, waardoor spelers zonder leeftijdsverificatie toegang konden krijgen.
Hoewel medewerkers over het algemeen goed getraind zijn in Cruks, is er nog steeds een gebrek aan kennis, vooral met betrekking tot onvrijwillige inschrijvingen. Aanbieders van fysieke kansspelen melden zelden spelers die onmatig gokken en niet reageren op maatregelen, waardoor de mogelijkheid tot onvrijwillige inschrijving in Cruks vaak onbenut blijft.
Er waren zelfs gokhallen bij die totaal geen registraties van interventies had in een periode van een kwartaal. Zijn er echt geen spelers geweest die dat nodig hadden of heeft het personeel probleemgokkers over het hoofd gezien is dan nog maar de vraag.
René Janssen haalde ook het belang van sociale controle aan, zoals die wordt toegepast door een barman in een bruin café. Hij stelde dat medewerkers in gokhallen een vergelijkbare rol vervullen, vooral bij vaste spelers.
Wanneer deze spelers regelmatig langskomen, is het cruciaal dat medewerkers alert zijn, vooral als een speler plotseling vaker het casino bezoekt dan voorheen.
“Juist op die momenten is het aan de medewerkers om een serieus beeld te vormen van de vraag of alles nog goed gaat met de bezoeker. Hij of zij hoort daarvan ook verslag te doen.”
René Janssen
De voorzitter van de Kansspelautoriteit vertelde ook dat ze bezig zijn met het uitwerken van een soort ‘guidance’ voor medewerkers van gokhallen. Voor het bevorderen van de zorgplicht van speelhallen zal er meer aandacht worden besteed aan verslavingspreventiebeleid. Ook zal er gekeken worden naar beperkingen in het aantal uren dat spelers kunnen gokken. Transacties via creditcard willen ze ook zoveel mogelijk tegengaan. Maar dan moeten ze wel uitgewerkt worden, aldus René.
“Verder is belangrijk dat deze zaken niet alleen in het verslavingspreventiebeleid worden uitgewerkt, maar dat er ook daadwerkelijk naar dit beleid gehandeld wordt. Want papier is geduldig en uiteindelijk gaat het erom hoe je concreet uitvoering geeft aan het beleid.”
René Janssen, Ksa
26 april 2024 
