Winnen bij de loterij, een hopeloze gok
18 september 2020
De afgelopen weken verschenen weer meerdere artikelen in Nederlandse tijdschriften over winnen bij de loterij. Met waarschuwingen en tabellen van winkansen. Daarnaast waren er ook verhalen over winsten, over de eenlingen die uitzonderlijk verdienden bij loterijen. Bijvoorbeeld over de Twentse jongen die in de Nederlandse Lotto bijna 3 miljoen euro won.
Die verhalen zijn er ook bij online gokspelen. Bijvoorbeeld over de Zweedse gokker die begin september de progressieve jackpot won bij een online slot machine. Hij verdiende daarmee bijna 8 miljoen euro.
We denken bij dat soort berichten aan het artikel over Professor Wagenaar. Daarin schreven we ongeveer:
Wanneer we zo’n verhaal lezen staan we even stil bij persoon A of B. We maken ons wellicht een voorstelling van zijn of haar leven. Casinospelen, loterijen en dergelijke gebruiken dat fenomeen.
Dat ene verhaal van iemand die de jackpot weet te winnen is leuk. Maar de kans dat jij wint is klein. We beslissen echter de kleine winstkans te negeren en weg te dromen bij het verhaal wat wij zouden doen als wij zelf een keer winnen.
De kans op de hoofdprijs winnen bij de loterij is klein. Je kunt die kans vanzelfsprekend zelf gemakkelijk uitrekenen. Wanneer bijvoorbeeld de staatsloterij 10 miljoen loten verkoopt, is je kans op de hoofdprijs 1 op 10 miljoen. Je moet voor die berekening dus wel weten hoeveel loten er zijn verkocht. Bij andere loterijen heb je andere of meer gegevens nodig, afhankelijk van de spelregels.
Bij een loterij als eurojackpot kun je een andere berekening maken. Daar moet je immers 5 unieke getallen raden tussen 1 en 50, en 2 getallen tussen 1 en 10. De kans dat je de eerste 5 goed hebt is 1 gedeeld door (49 x 48 x 47 x 46 x 45). De uitkomst toont dat de kans heel klein is.
Gelukkig hebben de meeste journalisten of onderzoekers al gekeken naar de achterliggende gegevens. Daardoor kun je aan de slag met hun tabellen. Zij houden het echter meestal bij eenvoudige cijfers. In hun tabellen vermelden ze de kans op de hoofdprijs en de kans dat je je inleg terug verdient.
Natuurlijk zijn er meer soorten berekeningen te maken. Niemand koopt immers één eurojackpot lot, maar vrijwel altijd minstens vijf. Daarmee verbetert de kans op het terug verdienen van je inleg een beetje.
Het berekenen van varianten is op zich een leuke oefening of tijdverdrijf. Je moet dan echter vaak meer gegevens hebben dan beschikbaar zijn. En de meeste loterij-deelnemers zijn er niet in geïnteresseerd. Die doen mee aan loterijen, zagen we in een eerder artikel, omdat het de enige en voordelige, hoewel geringe, kans geeft op aanzienlijke verbetering van hun financiële positie. Een saaie kans weliswaar. Immers, een deelnemer koopt een lot en gaat thuis een dag of langer zitten afwachten. Met na de trekking doorgaans een verscheurd lot. Waarna de deelnemers het verlies verzachten met het idee van de bijdrage aan goede doelen. En vervolgens met de aankoop van een nieuwe kans.
Begin mei dit jaar viel weer eens de hoofdprijs van de eurojackpot. Een Duitser won daarbij 90 miljoen euro. Nederlanders verdienen bij die loterij bijna nooit extreme bedragen. In mei waren er echter drie die elk 130.000 euro wonnen.
Een week later won een Zweed de jackpot, die stond toen op 13 miljoen euro. En drie weken later bleek een speler uit een Italiaanse stad de gelukkige. De nieuwe jackpot was inmiddels opgelopen naar 33 miljoen. Nederlanders winnen in de tussenliggende weken ook, maar het zijn onvergelijkbaar lage bedragen.
Vier weken later, eind juni, meldt de organisatie blij dat de jackpot weer is gevallen; een Noor won dit keer 44 miljoen euro. De hoogste prijs die enkele Nederlanders winnen bij die loterij … 4300 euro. Daar gaat de kansspelbelasting natuurlijk nog af, zo’n 1300 euro. Een paar Nederlanders 3000 euro rijker. Vraag is natuurlijk hoeveel ze al hadden geïnvesteerd in loten voor ze eindelijk een keer wonnen.
Er zijn een paar deelnemers (we zullen ze niet met name noemen) die aan loterijen meedoen voor het goede doel. Die kunnen beter rechtstreeks hun geld overmaken naar hun favoriete doelen. Het percentage dat van de inleg naar goede doelen gaat verschilt per loterij en ligt grofweg rond 45%. Voor de drie Goeden Doelen Loterijen is dat percentage begin 2020 verlaagt van 50 naar 40%.
Dat betekent dat bij die loterijen de prijzenpot voor loterijdeelnemers iets hoger is. De loterij-organisatie hoopt dat daardoor het aantal deelnemers toeneemt en de omzet groeit. Per saldo moet er dan voor de goede doelen uiteindelijk meer overblijven dan voor de percentuele verlaging naar 40%.
Het bijzondere is dat bij sommige loterijen een verplicht uitkeringspercentage is vastgesteld. Terwijl bij andere een verplicht percentage voor goede doelen is bepaald. De percentages hangen natuurlijk wel nauw samen. Wat er nog tussenkomt zijn de kosten van de organisatie. Het uitkeringspercentage ligt grofweg tussen 50 en 60%.
Dat betekent dat de prijzenpot is samengesteld uit ongeveer 50% van de inleg. Die samenstelling bepaalt de organisatie vanzelfsprekend zelf. De ene loterij kiest voor een hoge hoofdprijs en enkele lagere prijzen. Een ander kan lagere hoofdprijzen hanteren, met een reeks geldprijzen die daar stapsgewijs lager onder liggen. En weer andere kopen fysieke prijzen in tegen bulk-inkoopprijzen, die door de winnaars waardevoller lijken doordat zij ze tegen de winkelwaarde beoordelen.
Het uitkeringspercentage bij casinospelen ligt beduidend hoger. Bij online videoslots wordt ruim 90% van de inleg uitgekeerd als prijs voor de deelnemers. Dat zegt natuurlijk niets over je kans om een flink bedrag te winnen. Wat dat betreft is een spelletje roulette handiger. Daar weet je het uitkeringspercentage en de winstkans per beurt. En heb je bovendien zelf enige invloed op je kansen, doordat je zelf bepaalt waarop je inzet.
Kaartspellen als (online) poker zijn natuurlijk nog interessanter. Daarvoor moet je immers enige vaardigheid en kennis hebben en kun je door strategie en bluf je kansen vergroten. Een prijzenpot van miljoenen, zoals bij enkele loterijen, zit er niet in. Maar je beleeft veel meer plezier, zelfs als je verliest, en je hebt je winstkansen min of meer in eigen hand.
Wat zou je kunnen doen als je per se mee wilt inzetten bij loterijen om kans te maken te winnen bij die loterij. Speel dan niet elke ronde mee. Maar spaar dat geld op en doe met meer loten één ronde mee. Je kans op de hoofdprijs blijft klein, maar is wel verbeterd. Gok overigens niet op de ronde met de hoogste jackpot. Die trekt namelijk veel meer spelers aan en dan verlaagt de kans natuurlijk.
Sympathieker en leuker is het echter je loterijkapitaaltje zelf te beheren. Maak een deel vrij voor jouw favoriete goede doel in plaats van de keuze te laten aan de loterij-organisaties. De meeste organisaties zijn al blij met een donatie van 10 euro per maand. Je kunt, bijvoorbeeld met redenen vanuit jouw persoonlijke omgeving, kiezen voor de Nierstichting, de Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind, Milieudefensie of voor een Kankerfonds. Maar een plaatselijk doel kan ook, bijvoorbeeld het Armenfonds in jouw gemeente.
Met een ander deel van je loterijkapitaaltje kun je alsnog meedoen aan een loterij. Veel leuker is het echter een kansspel te zoeken, bijvoorbeeld hier op OnlineCasinoGround. Je kunt daarbij kiezen voor een ruime kans op geringe winst of een kleine kans op grote winst. Dat laatste kan bijvoorbeeld bij de Mega Moolah jackpot, waarvan de jackpot hoogte varieert, maar waar inmiddels al meer dan 1 miljard is uitgekeerd.
