Geld inzetten bij het gokken: het nut en de ervaring
20 februari 2020
Afgelopen week vertelde een gokker ons zijn idee bij geld inzetten. De man had vanuit zijn levenservaring diverse leefregels opgesteld. Over geld inzetten bij gokken en in andere situaties hanteerde hij de regel: geld inzetten doe je om ervaringen.
Zijn uitleg daarbij was dat je de hoeveelheid geld snel bent vergeten. Maar de ervaring blijft je bij. ‘Ga voor de korte pijn die geld uitgeven altijd geeft’, zei hij. ‘Al snel is die pijn ingewisseld voor de vreugde van een mooie of leerzame ervaring’.
Klopt zijn gedachtegang vroegen we ons af. Met andere woorden: is geld inzetten makkelijker door de ervaring die je erna verwacht of krijgt, doet het alleen pijn op de korte termijn etc.
Voor geld inzetten bij gokken moeten we wellicht een tweedeling maken in soorten gokkers. Er zijn er die voor hun plezier gokken, het als tijdbesteding beschouwen. Anderen doen het met de verwachting geld te verdienen, hun inleg te vermeerderen. Die groep gokkers zal vooral kijken naar de kans te winnen, wat wiskundigen de verwachte waarde noemen.
Over die te verwachten waarde bij het gokken schreven we al eerder op OnlineCasinoGround. De geschiedenis daarvan begon met de Nederlandse uitvinder Christiaan Huygens. Hij bedacht in 1657 een methode om de kans op bepaalde resultaten van dobbelstenen te berekenen. In feite was dat het begin van het vaststellen van de verwachte waarde, de winstkans.
Zoals we eerder zagen verschilt die kans per spel en speelt de marge voor de bank of deler daarbij een belangrijke rol. We hebben het echter, denkend aan de gokker met zijn regel, niet per se over de wiskundige winstkans. Het gaat om de beleving van winstkans.
Elke gokker kan immers de winstkans berekenen van het spel dat hij speelt. Maar daarna moet de individuele gokker bepalen of hij zijn geld wil uitgeven. Hij gaat geld inzetten en moet zijn risico’s afwegen. Die risico’s kunnen verder gaan dan de inleg voor het gokspel.
Dat begreep de in Groningen geboren wiskundige Daniel Bernoulli al. Hij zei ooit ‘het zijn alleen dwazen die op basis van objectieve winstverwachting risico’s nemen, zonder rekening te houden met de subjectieve gevolgen’. In plaats van subjectieve gevolgen zou je ook kunnen lezen: de behoefte of wens van de individuele persoon om te winnen.
Deze individuele wens wordt ook wel het nut genoemd. Een voorbeeld die 18e-eeuwse tijdgenoten gebruikten na de uitspraak van Bernoulli lijkt op de Miljoenenjacht van de televisie. Stel je ziet twee koffers. In de eerste koffer zit 5.000 euro en in de tweede koffer zit 10.000 euro of niets. In beide gevallen is de verwachte waarde 5.000 euro; de winstkans is bij de tweede koffer immers 50%.
Wanneer meerdere personen wordt gevraagd een koffer te kiezen, zullen de meesten de eerste pakken. Daarmee heb je immers zeker 5.000 euro. Bij de tweede koffer is er een kans dat je 10.000 euro ontvangt, maar je hebt eenzelfde kans niets te ontvangen. Vanuit het nut gezien, de subjectieve verwachting, vinden de meeste mensen die zekerheid van 5.000 euro dus prettiger dan het risico van een lege koffer.
Bernoulli en de vele wiskundigen die na hem kwamen consteerden dat mensen bij rationele beslissingen in onzekere omstandigheden risico het liefst mijden. Maar in welke mate hangt af van de persoonlijke omstandigheid. Bernoulli zei daarover: ‘het nut van een toename van rijkdom is omgekeerd evenredig aan het bezit dat men al heeft’.
(Multi)miljonairs en andere rijken zullen, met andere woorden, minder nut ervaren bij een geringe toename van zijn rijkdom dan iemand met veel minder bezit. Je zou je kunnen afvragen of de regel (‘geld inzetten doe je om ervaringen’) van de bovengenoemde gokker samenhangt met zijn bezit.
We spreken op OnlineCasinoGround het liefst van winstkans. Die is immers bij bijna alle gokspellen exact te bepalen. Bij een muntstuk is de winstkans op kop 50%, bij een dobbelsteen is de winstkans 1/6 en bij Europees roulette is bij inzetten op rood de winstkans, door de bankmarge, 48,6%.
Waarde is een veel rekbaarder begrip en bovendien minder concreet. Van een geldbedrag kun je nog iets tastbaars zeggen (het is 10 euro), hoewel de waarde van geld al relatief is. Een bekeuring van 50 euro slaat voor de ene persoon een gat in zijn maandelijke lasten. Terwijl een andere persoon erom lacht, zijn pakkans berekent, alle eerdere snelheidsovertredingen overziet waarbij hij niet is gepakt en weer voluit gas geeft.
Ervaringen zijn echter nauwelijks concreet. We geven een goede ontmoeting, een interessante cursus of een feestje na afloop geen objectief meetbaar waarderingscijfer. Het komt zelden voor dat we een vriend of collega zeggen ‘dat feestje was een 8 waard’. We zeggen wel ‘dat feestje was zonde van mijn tijd’ of ‘van die cursus heb ik veel opgestoken’.
Hoe zit het dan met die bovengenoemde gokker en zijn leefregel? Hij zal, soms bewust en soms onbewust, waardes bepalen bij het geld inzetten. Subjectieve verwachtingen dus. Daarbij zal hij het bedrag wellicht bekijken in relatie tot zijn bezit, vaste lasten, liquiditeit en dergelijke.
En een verwachtingswaarde geven aan de ervaring waaraan hij het geld gaat uitgeven. Tenslotte zal hij het geld inzetten op basis van de verhouding tussen die twee grootheden: het in te zetten bedrag en de subjectieve verwachtingswaarde van de ervaring.
In feite is hij daarmee gewoon een gokker, juist bij situaties buiten het casino (daar heb je immers een berekenbare winstkans verwachting). Aan de ene kant heeft hij het bedrag dat hij moet inzetten. Aan de andere de verwachtingswaarde van de ervaring. Is die waarde hoger dan het in te zetten geld, dan behaalt hij voordeel. Maar de ervaring kan ook tegenvallen, minder zijn dan verwacht.
Bij ervaring kun je in dit geval van alles invullen. Het kan een cursus zijn, een popconcert, een boek, een reis, een ontmoeting en nog veel meer. Het nadeel of voordeel (het is maar hoe je het bekijkt) van de subjectieve verwachtingswaarde is dat je het achteraf kunt herberedenen. Er zijn altijd wel dingen te vinden waarmee je jezelf achteraf kunt wijsmaken dat een ervaring (toch) waardevol was.
Die mogelijkheid heb je als echte gokker niet. Natuurlijk kun je na een spelletje (video) poker zeggen dat de sfeer in het casino zo leuk was en dat je een gratis drankje kreeg. Of dat de nieuwe strategie die je gebruikte bij de online slotmachine je bijna winst opleverde. Maar je weet ook dat je er 100 euro ingooide en je uiteindelijk 10 euro verlies maakte. Natuurlijk ben je dat verloren bedrag snel vergeten, daarin heeft de bovengenoemde gokker gelijk. Want er wacht bij roulette, poker of een gokkast een nieuwe kans, een nieuwe ervaring.
