Kunst in casino’s: liefde en zakelijkheid
8 april 2021
Bij een casino denk je waarschijnlijk niet direct aan kunst. Toch vormt de kunst in casino’s somt behoorlijke concurrentie voor musea. Sommige casino-eigenaren zijn enorme kunstliefhebbers en delen hun kunstwerken met hun publiek. Anderen gebruiken het als promotiemiddel, publiekstrekker of om de overheid te paaien.
Kunst in casino’s is niet iets van de laatste tijd. Schilderijen en beeldhouwwerken waren altijd al een welkome aankleding van een casino. Maar de afgelopen jaren werden dat steeds vaker topwerken.
Stephen Weinberg, beter bekend als Steve Wynn, verzamelt al op jonge leeftijd kunst. Bij de oprichting van het Bellagio hotel en casino begint hij ook een bescheiden galerie. In deze Bellagio Gallery of Fine Art toont hij zijn privéverzameling. Dat bestaat uit werken van onder andere Picasso, Warhol en Monet.
De tentoonstellingen die hij daar regelmatig laat organiseren trekken publiek. Dat bestaat vooral uit mensen die daarvoor speciaal naar Las Vegas komen. Maar ze maken er daar wel direct een echt uitje van en bezoeken ook het Bellagio casino.
Steve Wynn toont later zijn kunstbezit ook in zijn casino. Het is immers een welkome aankleding van verschillende ruimtes in het casino. De promotionele waarde maakt het extra interessant. Kunstliefhebbers kunnen hun gokje combineren met het bezichtigen van de kunstwerken.
Vanzelfsprekend hangen de schilderijen, met soms waardes van meerdere miljoenen, niet tussen de slot machines. Je moet soms een beetje zoeken en aparte ruimtes betreden. Maar dat kan een puzzeltocht opleveren die de gezellige spanning, die er in een casino al is, versterkt.
De Tulpen van Jeff Koons in Wynn Palace
In Las Vegas wordt zo’n kunstroute langs de kunst van Wynn overigens de laatste tijd wat minder interessant. Een belangrijk deel van zijn kunstverzameling heeft hij naar Macau verhuisd. Daar staat bijvoorbeeld het werk Tulpen van Jeff Koontz nu in het Wynn Palace in Cotai.
De drie ton wegende tulpen van roestvrij staal en chroom staan ook daar natuurlijk niet naast de roulette tafel. Het werk, met een geschatte waarde van 30 miljoen euro, is geplaatst in de centrale ruimte van de kunstgalerie in het gokpaleis. Daar staat het tussen westerse en Aziatische kunst.
Wie denkt een gokje in Macau te combineren met het bekijken van bijvoorbeeld de Tulpen, moet zich ook dan vooraf informeren. De kunstwerken worden niet dagelijks gewisseld, maar sommige werken staan niet permanent op één locatie. Dat geldt zowel voor Las Vegas als Macau.
In Macau speelt daarbij mee dat in 2022 de gokvergunningen moeten worden verlengd. De huidige acht vergunninghouders gebruiken hun kunst om een maatschappelijk gezicht te laten zien. Chinese media spreken van ‘een maatschappelijk gezicht dat afleidt van hun onbetamelijke kerntaken’.
De Chinese overheid laat zich waarschijnlijk niet afleiden, oftewel ze kan de vergunning-verlenging en de kunst goed gescheiden houden. Want de overheid werkt in Macau al jaren, juist vanwege de kunst, samen met de casino’s. Ze gebruikt de kunst uit casino’s voor het aankleden van eigen kunstfestivals en exposities. Daarvoor werkt ze overigens ook samen met Europese musea.
Terug naar kunst in casino’s. Het is niet alleen Steve Wynn die zijn casino’s vult met waardevolle kunst. In Las Vegas zijn meerdere casino’s waar je kunst aan de wand kunt zien en beeldhouwwerken in en rond de gebouwen. Voor een deel is het nog gewoon exposeren van het kunstbezit.
Maar kunst wordt steeds meer een marketinginstrument, zoals de hierboven aangehaalde promotie. Daarbij wedijveren casino’s met elkaar en musea om belangrijke kunstwerken binnen hun muren te krijgen.
Spraakmakend is de kunst in en rond het MGM Aria Resort. Het staat bekend als de eerste, gemakkelijk toegankelijke kunst in Las Vegas. De collectie bestaat uit aangekocht bestaand werk en in opdracht vervaardigd werk. De werken van vijftien kunstenaars zijn volgens kunstkenners zorgvuldig samengesteld, passend bij de bedoelde ruimte.
MGM wil met de collectie nieuw publiek trekken. Maar ze wil met de kunst ook een educatief doel bereiken. Dat eerste lukt wellicht met de abstracte sculpturen van de Engelse beeldhouwer Henry Moore. En met de conceptuele kunst en landschapskunst van zijn landgenoot Richard Long. Vraag is echter of casinopubliek zich laat verleiden tot een educatieve rit naar de kleurrijke rots-sculptuur van de Zwitser Udo Rondinone. Zijn werk staat in de woestijn buiten de stadsgrens van Las Vegas (zie foto in de header).
Palms Casino Resort, kortweg The Palms, is onlangs voor vele miljoenen verbouwd. Velen beschouwen het als momenteel de coolste goklocatie ter wereld. Dat komt voor een belangrijk deel door de moderne kunst. Er is werk te zien van kunstenaars als Richard Prince, Andy Warhol en de Afro-Amerikaanse schilder Jean-Michael Baquiat die met zijn vroege overlijden tot de club van 27 behoort. Bijzonder in The Palms is verder de aandacht voor streetart. Er is graffiti en sjabloontechniek bij elkaar gebracht van vele straatartiesten, waaronder ook de mysterieuze Banksy.
Palms Casino werkte bij de aankoop en inrichting overigens nauw samen met de Britse kunstenaar Damien Hirst. Deze, volgens sommigen meest invloedrijke artiest van de afgelopen 30 jaar, leverde eigen bestaand werk. Maar hij ontwierp ook specifieke producten voor het resort, bijvoorbeeld de onderzetters in de bar. En niet te vergeten, hij ontwierp ook de momenteel duurste hotelkamer ter wereld. Voor 85.000 euro kun je daardoor een nachtje verblijven in een heus Hirst-kunstwerk.
De Dalian Dancer van Salvador Dali in Macau
We vertelden dat de Tulpen van Jeff Koons zijn omringd met Aziatische kunst. Die is op zichzelf ook zeer de moeite waard om te bekijken. Beroemd zijn onder andere de enorm zeldzame Buccleuch vazen uit de 18e eeuw. Vier daarvan zijn in bezit van de Britse koninklijke familie. Maar Steve Wynn kocht het andere kwartet in 2011 voor 11 miljoen euro op een veiling van Christies in Londen. Ze staat in de hal van het Wynn casino in Macau.
Ander bijzonder werk is te zien in het MGM in Macau. Daar staan twee sculpturen van Salvador Dali. Bij de entree wordt de bezoeker begroet door Alice, waarmee Dali getuigt van zijn enthousiasme voor het verhaal van Lewis Caroll, Alice in Wonderland. En in de hal het werk Dalian Dancer, waarvoor Dali zich door de Spaanse flamenco dans liet inspireren. Boven het beeld hangt een glassculptuur van de Amerikaanse kunstenaar Dale Chihuly.
Macau is voor velen een moderne casinostad. Je vindt echter veel casino’s, musea, galeries en meeste andere bezienswaardigheden op ongeveer 5 vierkante kilometer. Van MGM casino loop je bijvoorbeeld in 10 minuten naar het 800 meter verderop gelegen Macau Kunstmuseum. Maar je kunt vanaf het MGM ook de dubbele afstand lopen naar het pitoreske Cathedral Square. Daar, en op andere plekken in Macau, waan je je in een oude Portugese vestingstad.
Als je geïnteresseerd bent in de geschiedenis kan kunst je helpen. Rondom de Kathedraal bevinden zich tegeltekeningen van George Chinnery. Deze Engelse schilder leefde van 1825 tot zijn dood, 27 jaar later, in Macau. Hij schilderde zijn omgeving, waarmee hij geschiedschrijving deed voor de stad.
Een tegelplateau van George Chinnery bij de kathedraal in Macau
De Wishing Crystals in het Galaxy hotel
Wil je daarna weer wat moderne kunst zien en een gokje wagen. Je kunt in de omgeving van de kathedraal blijven. Maar je kunt ook de bus pakken naar het eiland Hengqin, bij gokkers bekender als Cotai. Daar bevindt zich het Galaxy hotel casino, met in het centrale deel de Wishing Crystals.
Het is een kunstwerk bestaande uit een verzameling enorme gekleurde kristallen boven een spiegelende waterpartij. De kunstenaar Jeremy Railton uit Zimbabwe noemt het een multi-sensorische mix van geluid en licht in een symfonische show. Wanneer je er als persoon in de buurt komt activeer je een combinatie van visuele en geluidseffecten.
Het kunstwerk is bedoeld om een gevoel van rijkdom en geluk op te wekken. Na de beeld- en geluidssensatie moet je dus zeker een gokje wagen in Galaxy, bij de roulette tafel of een van de 1500 slotmachines.
