Sint-janskruid, gokkers hebben er baat bij
2 januari 2019
Diverse gokkers meldden op forums dat ze baat hebben bij het gebruik van Sint-janskruid. Enkele therapeuten en onderzoeken bevestigen dat het in bepaalde gevallen bruikbaar is. Hoe zit dat? En wat is Sint-janskruid?
Sint-janskruid. Illustratie uit 1905 van Otto W. Thomé
Sint-janskruid is een plant die meerdere seizoenen kan bloeien. Het heeft opvallende gele bloemen en de plant bloeit rond 24 juni. Dat is de dag van het Sint Jansfeest, ter ere van de RK-apostel Johannes, waar de plant zijn naam aan dankt.
De geneeskrachtige werking van de plant is al eeuwen bekend. Hippocrates, de grondlegger van onze westerse geneeskunst, gebruikte het voor het verzachten van allerlei wonden. En de Germanen uit het begin van onze jaartelling voerden er allerlei rituelen mee uit. Met name aan de rode olie uit de plant schreven ze allerlei magische krachten toe.
Door de jaren is er altijd onderzoek gedaan naar de werking van Sint-Janskruid. Over de werking, bijwerkingen, risico’s en gebruikswijzen is dan ook veel informatie beschikbaar.
Er zijn naast Sint-janskruid talrijke andere kruiden en supplementen verkrijgbaar. Van vrijwel allemaal beweren advertenties en damesbladen dat ze een gunstige of zelfs geneeskrachtige werking hebben. Het is logisch en verstandig dat we kritisch blijven.
Artsen en wetenschappers bestempelen immers veel van die kruiden en supplementen als placebo. Zo’n product lijkt goed te werken. Maar vaak doordat we ze gaan gebruiken als de klacht al over zijn hoogtepunt is.
Sint-janskruid hoort echter tot de weinige middelen die hun effectiviteit hebben bewezen. Dat is inmiddels in meerdere, ook recente, onderzoeken aangetoond. Het product wordt daarom ook gebruikt in de medische praktijk. En bijvoorbeeld ook bij de therapie van licht verslaafde gokkers.
Sint-janskruid bevat onder andere hypericine en hyperforine. Deze stoffen hebben in de hersenen ongeveer dezelfde werking als antidepressiva. Ze remmen de heropname van de neurotransmitters dopamine, serotine en noradrenaline.
Doordat deze stoffen dus niet snel meer worden opgenomen, blijven ze langer actief. En zoals we wellicht weten, uit andere artikelen op deze site, speelt met name dopamine volgens onderzoekers een rol bij verslaafde gokkers en dwangmatig gedrag.
Uit de onderzoeken blijkt dat de vrij verkrijgbare producten helaas nogal verschillen. Sommige supplementen zijn een extract van het volledige kruid. Ze bevatten dus meerdere stoffen naast de genoemde hypericine en hyperforine. Dat beïnvloedt volgens sommige onderzoeken de effectieve werking gunstig; de andere stoffen helpen bij een betere opname door het lichaam. Bij zo’n compleet extract kunnen de waarden van aanwezigheid per stof echter verschillen.
Er zijn ook producten waarin Sint-janskruid een onderdeel is naast andere kruiden of stoffen. Sint-janskruid is dan in meer of mindere mate aanwezig. Het is ook verstandig te kijken naar de overige aanwezige stoffen, zoals conserveringsmiddelen.
Nadeel bij het zoeken naar een geschikt product, is dat op de verpakking niet altijd volledige informatie staat en dat de prijzen nogal verschillen.
De samenstelling van een product is echter wel belangrijk. Uit diverse onderzoeken blijkt namelijk dat sommige producten geen effect hebben, het zijn in feite placebo’s. Andere hebben een, voor gokkers gewenst, mild effect. En er zijn producten die een grotere kans geven op bijwerkingen of die te krachtig zijn. Die laatste samenstellingen worden door psychotherapeuten worden gebruikt bij depressieve patiënten.
De meeste onderzoekers gebruiken een extract van het volledige product met 0,3% hypericine. Het is de vrij verkrijgbare milde variant. In medische vakliteratuur heet deze samenstelling Li160. Maar vermelding daarvan op een verpakking hoeft voor de leek geen garantie te zijn voor de gewenste werking; die hangt bijvoorbeeld af van overige aanwezige stoffen.
Want de werking bij gokkers verschilt per persoon. Dat blijkt uit de berichten van op forums over kansspelen. De een vertelt dat hij dankzij Sint-Janskruid, het enige supplement dat hij gebruikt, meer controle heeft over zijn gokgedrag. Een ander meldt dat hij nauwelijks effect voelde van het gebruik, maar na vier weken ineens merkte dat hij meer energie had en minder hoofdpijn dan hij gewend was.
Weer een ander constateerde een verandering in, wat hij zelf noemde, zijn autistische gedrag. En er was iemand die vond dat hij minder verlegen was in de omgang met mensen die hij niet kende. Zo beleven gokkers het gebruik van Sint-janskruid allemaal op hun eigen manier.
Het gebruik van producten die te koop zijn bij drogisterij en apotheek lijken dus verschillende resultaten te hebben. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor gokkers, maar voor alle mensen.
De verschillen ontstaan door meer dingen dan alleen het gebruik van Sint-janskruid. Voeding, beweging, slaapgedrag, gebruik van andere supplementen en nog veel meer factoren spelen ook een rol.
Daarbij heeft Sint-janskruid van zichzelf wel al bepaalde nadelen of bijwerkingen. We zullen er een paar noemen:
De genoemde bijwerkingen zijn geconstateerd tijdens specifieke onderzoeken, zowel bij mensen als dieren. Daarbij werd meestal de standaard samenstelling gebruikt, de genoemde Li160. Vrij bij de drogist verkrijgbare merken hebben een samenstelling die loopt van geringe hoeveelheid Stin-janskruid (weinig hypericine) tot de standaard samenstelling.
Wat zeggen therapeuten over het gebruik door gokkers van Sint-janskruid? Laten we bij het begin beginnen. Volgens diverse onderzoeken blijken gokkers vaker depressieve gedachten en gevoelens te hebben dan niet-gokkers. Wanneer het gokgedrag problematisch wordt, blijkt de omgeving (familie, huisgenoten) twee keer vaker vormen van depressieve gevoelens en gedachten te hebben dan de bevolking in het algemeen. De gokker zelf heeft daarop zelfs drie keer meer kans.
Gokken en depressie kan van beide kanten komen. De stress van het gokken kan tot depressieve gevoelens leiden. Bijvoorbeeld als je vaak verliest, je laatste geld inzet, je ziet dat je relatie eronder leidt en dergelijke.
Aan de andere kant kan een teveel aan depressieve gevoelens, om andere redenen dan gokken, ertoe leiden dat je gaat gokken. Bijvoorbeeld om de spanning en negatieve gedachten kwijt te raken. Geleidelijk zullen depressieve gevoelens daardoor echter meestal toenemen.
We weten niet of het nog zo is, maar depressie was lange tijd een modewoord. Te gemakkelijk gebruikten mensen bij een klein beetje drukte of stress een vorm van het woord, bijvoorbeeld als ze zeiden ‘ik ben zo depressief’. Terwijl ze op dat moment gewoon een beetje verdrietig, moe of lusteloos waren.
Er is een belangrijk verschil tussen een depressie en depressieve gevoelens en gedachten. Grof gezegd gebruikt de medische en therapeutische wereld het woord depressie pas wanneer iemand langer dan twee weken negatieve gevoelens en gedachten heeft, zonder ook momenten van plezier. Je bent dus niet zomaar depressief.
Zelfs niet als je slechter functioneert op je werk, je zorgen hebt over geldgebrek en dergelijke. Het wordt pas een (gok)probleem, maar nog steeds niet per se een depressie, wanneer je het ontkent of het probeert te vergeten door te gokken.
Wanneer je een gewone, alledaagse gokker bent, heb je net als ieder ander mens weleens depressieve gevoelens en gedachten. Dat zijn momenten dat je even wat zwaarmoediger, verdrietiger, wat melancholisch of neerslachtig bent.
Volgens meerdere gokkers kan Sint-janskruid dan helpen. Maar het wordt ook zonder die gevoelens als prettig ervaren. Wellicht door het langer blijven van het beloningsgevoel van de dopamine. Of om al die andere redenen die je kunt tegenkomen op forums.
