Verzamelingen rondom gokken en Tom Blue
30 mei 2019
We kennen meerdere gokkers die verzamelingen hebben opgebouwd. Vaak hebben ze een hang naar het verleden, naar nostalgie. Wellicht ter afwisseling van de moderne online spelen. Als geïnteresseerde, beginnend verzamelaar kun je echter nog alle kanten op.
Je kunt slotmachines verzamelen. Dat is leuk als je van sleutelen houdt. Een collectie boeken aanleggen is ook een hobby. Wellicht lees je daarin wel het idee voor een eigen spelstrategie. Een spannende zoektocht is ook het vinden van oude apparaten waarmee vroeger werd vals gespeeld.
Als je een beetje rondkijkt zie je dat er veel mogelijkheden voor verzamelingen zijn en bovendien is er nog heel veel materiaal. Wij vinden het heerlijk door de catalogi van Potter & Potter te bladeren. We zouden alles willen hebben, maar realiseren ons dan ook dat er heel veel is. Te veel. En elke catalogus is weer een verrassing.
De achtergrond van het Potter & Potter veilinghuis ligt bij goochelen. Dat heeft echter veel raakvlakken met de gokwereld vanuit het verleden. Denk daarbij bijvoorbeeld aan speelkaarten, dobbelstenen en fiches. En van de materialen van goochelaars en illusionisten is het een kleine stap naar attributen om vals te spelen bij ouderwetse gokspelletjes.
Tegenwoordig houdt het veilinghuis Potter & Potter zich met een breed scala van producten bezig op het raakvlak van goochelen en gokspellen.
Wellicht leuk om even snel iets te vertellen over de oprichters van Potter & Potter, Gabe en zijn vader Sami Fajuri. Gabe begon op zijn 13e met het verzamelen van goochelspullen. Hij ging Engels studeren. En een deel van zijn universitaire studie betaalde hij door via eBay te handelen met zijn verzameling.
In 2005 vroeg een kennis hem te helpen bij het inventariseren van een van de grootste verzamelingen goochelspullen ter wereld. Die lag opgeslagen nauwelijks 3 km van Gabe’s huis. Na de inventarisatie en het taxeren hielp hij met het veilen. Zijn interesse in veilen werd daarmee gewekt.
Zijn vader Sami werkte als advocaat. Als hobby organiseerde hij al vele jaren een postzegelveiling. Toen hij zijn eigen postzegelcollectie verkocht bouwde hij verzamelingen op van andere objecten. In 2007 kwamen de interesses van vader en zoon bij elkaar en ze begonnen Potter & Potter. Een naam die overigens de Engelse vertaling is van hun achternaam Fajuri.
Het Monaco roulette horloge
Afgelopen maart was bij Potter & Potter de veiling van de verzameling gokspullen van Tom Blue. Hij staat bekend als de bezitter van een van de grootste privé-verzamelingen ter wereld. Op het gebied dus van ‘gambling memorabilia’, een omschrijving die je bijna niet mooi kunt vertalen naar het Nederlands (gedenkwaardige gokspullen?).
De verzameling van Tom Blue bestaat uit boeken, speelkaarten, casinofiches, gokmachines en apparaten om mee vals te spelen bij kaarten, dobbelen en andere kansspelen. Er zijn ook, en daarom zijn die catalogi van Potter & Potter zo leuk, dingen waarvan we het bestaan niet kende. Zie bijvoorbeeld het roulette horloge hiernaast.
Hoe komt je tot zo’n uitgebreide verzameling? Dat is vrijwel altijd een bijzonder verhaal. Zo ook bij Tom Blue. Hij werd geboren in Los Angeles in 1944. Zijn vader was de filmacteur, komiek en nachtclubeigenaar Ben Blue. Een kleine twee jaar later kreeg Tom een broer, Robert.
De vader van Tom was in Hollywood niet alleen bekend om de al genoemde beroepen. Veel mensen kenden hem ook als een fanatiek gokker. Wanneer hij optrad in Las Vegas trok ook zijn aanwezigheid in de gokzalen veel bezoekers. Helaas werd die promotie niet betaald. Ben Blue verloor vaak en Tom zag zijn vader in zijn jeugd regelmatig in geldzorgen.
De reputatie van zijn vader was echter niet de aanleiding om een verzameling gokmemorabilia aan te leggen. Dat begon later. Rond 1965 voer hij met 3500 andere soldaten naar Vietnam. Op de boot kon je niets anders doen dan slapen, eten, lezen en … gokken. Hij was slim genoeg om niet met de mariniers te spelen. Hij ging pokeren met zijn mede-soldaten.
Daar bleek er echter ook eentje bij te zitten die goed kon spelen. Die vent won altijd. Na een reis van 21 dagen naar Vietnam stond de man bij de uitgang de enveloppen met gewonnen geld in ontvangst te nemen. Tom Blue nam op dat moment het besluit bij terugkomst zich te verdiepen in gokspellen.
In 1968 kwam Tom Blue terug uit Vietnam. Kort daarna stapte hij de Hollywood Magic Shop binnen. Die zaak op Hollywood Boulevard in Los Angeles was in 1935 opgericht door Bert Wheeler, een collega van zijn vader. Hij vroeg in de zaak een boek waarmee hij kon leren vals te spelen met poker.
De man achter de toonbank vertelde hem dat hij een beter boek had om mee te beginnen. Dat bleek ‘Expert at the Card Table’ te zijn, het beruchte boek waarin S.W. Erdnase, een pseudoniem. kaarttrucs uitlegt. De verkoper deed direct ook enkele kaarttrucs voor. Dat legde bij Tom Blue de kiem van zijn uitgebreide verzameling goochel- en gokproducten. En het enthousiasme om zelf te leren goochelen.
De collectie van Tom Blue groeide enorm over de jaren. Hij wist echter precies wat hij wilde hebben. Boeken over gokken op paarden bijvoorbeeld interesseerden hem niet. Zijn thema’s waren geschiedenis, wiskunde en vals spelen. Vooral oplichters en zwendelaars vond hij buitengewoon interessant.
‘Con men’, oplichters die werken op basis van gewonnen vertrouwen, gebruikten immers trucs die leken op die van goochelen, illusionisten en pokerspelers. Hun technieken kon Tom gebruiken voor zijn eigen trucs. Want hij trad inmiddels op met kaarttrucs, naast zijn werk als wiskundeleraar.
Twintig jaar geleden liet Tom Blue zijn goochelboeken veilen. Hij behield de boeken over gokken en zwendelen en de gokmachines en apparaten. Het was nog altijd een enorme verzameling en het onderhouden daarvan bijna een dagtaak.
Nu hij wat ouder wordt gaan vanzelfsprekend de dagen tellen. Het werd hem toch wat te veel. Kinderen heeft hij niet en zijn vrouw wil hij er niet mee belasten. Tom Blue vond wel het leuk zijn verzameling nog te catalogiseren. Na die klus volgde afgelopen maart de veiling bij Potter & Potter.
Vanzelfsprekend is het leuk dan eens te kijken wat een en ander heeft opgeleverd. Het is bizar, maar de hoogste opbrengst werd verkregen met het boek waarmee het allemaal begon. ‘Expert at the Card Table’ van Erdnase leverde bijna 17.000 dollar op.
Een kaarthouder uit 1880 van Will & Finck werd goede tweede met 9.000 dollar. Zo’n kaarthouder maak je vast aan je arm, onder de mouw van een jasje. Door het buigen van je ellenboog schuift de kaart naar voren. Inderdaad een hulpmiddel bij het vals spelen.
Mills slotmachine Gold Castle 1931
We zijn benieuwd wat een Mills slotmachine opleverde. Eerder schreven we al op OnlineCasinoGround over deze historische gokkasten, die de voorlopers zijn van onze online gokspellen. Veilingnummer 604, de Mills 10 cent Gold Castle, ging weg voor 1350 dollar.
Dat lijkt weinig vinden wij. Maar wij hebben dan ook vooral kennis van online spelen. Toch ook nog maar even kijken wat dat roulette horloge heeft opgebracht. Die kwam voor 108 dollar in de collectie van waarschijnlijk een andere verzamelaar van gokspullen.
