Enkele dagen terug schreven we over de etymologie van het woord fooi. Maar hoe moeten we dat eigenlijk doen, fooien geven in een casino? Fooien geven blijkt, als je deskundigen moet geloven, in de praktijk vooral een kwestie van etiquette. Dat is het geheel van cultureel bepaalde beleefdheidsregels en omgangsvormen.
Helaas is dat niet helemaal juist. Het fooien geven in casino’s blijkt per land te verschillen inderdaad, dus cultureel verschillend. Maar het kan per casino verschillen. En nog erger, de regels worden ook nogal eens aangepast. We gaan proberen het enigszins inzichtelijk te maken.
De stad Macau is een paar jaar geleden fors voorbij Las Vegas gegaan in gokomzet. We beginnen daarom met deze voormalige Portugese kolonie. Portugal droeg in 1999 het bestuur over aan China en die legaliseerde in Macau direct het gokken om de economie van het gebied te stimuleren. Ervaring met fooien was er niet.
Fooien geven hoeft niet in Macau. Restaurants in een casino berekenen 10% servicekosten. Die zijn al verwerkt in de rekening. In het casino hoef je ook geen fooi te geven. Maar het mag wel, bijvoorbeeld als je wint.
Algemeen advies is: geef nooit meer dan 10% en bedenk dat de ontvanger de fooi in de meeste casino’s moet afgeven aan het management. Wat die er uiteindelijk mee doet hangt af van het, per casino verschillend, fooienbeleid. Het is dus zeer de vraag of de casino-medewerker iets van jouw fooi terugziet.
Macau kent algemene regels per spel, die zich bijna laten lezen als een wet. Daarin staan in sommige gevallen regels rond het geven van fooien, of eigenlijk het ontvangen daarvan. Elk casino in Macau gaat echter op zijn eigen manier om met deze regels.
In artikel 18 van de Baccarat-spelregels bijvoorbeeld staat dat de dealer 5% commissie moet berekenen over de uitbetaling. Daar bovenop een fooi geven is niet zinvol. Maar je kunt in Macau ook no-commission Baccarat spelen. Dan is fooien geven wel gebruikelijk, maar niet verplicht.
Die 5% commissie is voor de dealer, ze noemen het ‘thee geld’ (bijna zoals drinkgeld bij onze fooi). Bij Blackjack en Poker is bankgeld onderdeel van de regels van het spel. Daar gaat de ‘commissie’ naar het casino. Omdat dealers niet van spel wisselen zijn ze bij Blackjack en Poker dus in het nadeel, ten opzichte van hun collega’s bij Baccarat. Maar dat zijn vloermanagers, serveersters en andere casino-medewerkers ook. Dus houden we in gedachten dat in veel gevallen alle gegeven fooien en commissies naar het management gaan en hopen we dat er eerlijk wordt gedeeld. Het geven van een fooi kun je daarna laten afhangen van je stemming.
Omdat niet iedereen in contact staat met publiek kunnen niet alle medewerkers fooien ontvangen. Dit zorgt voor een terugkerende discussie bij casino’s in Las Vegas en andere Amerikaanse steden. Maar ook bij medewerkers die wel fooien kunnen krijgen zijn er verschillen, soms door praktische omstandigheden, soms door de regels van een spel. Daar bovenop wordt de discussie ook gevoed door andere sentimenten en ideeën. Zoals de gedachte dat het fooien geven een vorm van omkoping is en oneerlijkheid in de hand werkt.
Vanuit allerlei invalshoeken speelt de fooien-discussie in de Verenigde Staten al vanaf 1900 en wellicht eerder. Dat maakt een eenduidig antwoord over de etiquette rond fooien geven in Amerikaanse casino’s lastig.
Voor we iets zeggen over fooien geven in Amerikaanse casino’s moeten we nog iets opmerken. Voor veel Amerikaanse werknemers, met name in horeca en casino’s, zijn fooien een belangrijke aanvulling op een laag minimum inkomen. Met andere woorden, een fooi is daar zeer welkom. Er zijn echter steeds meer staten waar verplicht een hoger minimumloon moet worden betaald. Dat zijn ook de staten met casino’s die liever niet hebben dat spelers fooien geven.
De meeste bezoekers van OnlineCasinoGround die naar een casino in Amerika gaan, zullen er zeker in Las Vegas zowel spelen als overnachten. Een casino hotel kan eigen regels hebben. De algemene norm was begin 2020 echter dat iedere serviceverlener een fooi krijgt. Dus de portier, kofferdrager, roomservice etcetera moet je allemaal een fooi geven … in principe, want verplicht is het niet. En in tegenstelling tot Macau mag de ontvanger bij vrijwel alle casino’s in Amerika de fooi zelf houden.
In Nederland is de norm gemakkelijker te ontdekken, want er is vooralsnog maar één casinobedrijf. Daar krijgen alle medewerkers een goed, marktconform inkomen. Fooien zijn dan ook niet verplicht of nodig. Maar het fooien geven in een casino is in Nederland een mooie traditie en wordt zeker op prijs gesteld.
Richtlijnen zijn er niet. Vroeger was het gebruikelijk om bij het winnen met een ‘plein’ (één getal), de inleg aan de croupier te geven. Legde je dus 10 euro in, dan ontvang je bij plein 350 euro + je 10 euro inleg. Die 10 euro gaf je dan aan de croupier. Deze manier van fooi geven is echter aan het verdwijnen.
Bij Holland Casino is overigens ook een duidelijk fooienbeleid. Alle fooien gaan in de fooienpot. Die wordt beheerd door de Stichting Beheer Fooiengelden. Via een verdeelsleutel krijgen alle medewerkers met een fooi-ontvangende functie een in hun CAO vastgelegd deel. Geld dat in buitenlands casino’s op de grond ligt bij gaat soms ook in de fooienpot. Bij Holland Casino is daarvoor echter een aparte goeden-doelen-pot. Dus laat je geld niet vallen als je een fooi geeft.
In Australië is fooien geven in casino’s officieel verboden. De reden daarvoor is vooral het gevaar van verdachtmaking van omkoping en/of oneerlijkheid. In buurland Nieuw-Zeeland verwacht een casino medewerker ook geen fooi. Voor beide landen geldt dat ze eenvoudig geen ervaring hebben met fooien geven en ontvangen.
In het Verenigd Koninkrijk was het geven van fooien bij wet verboden. Dat is veranderd, maar vrijwel geen enkele speler geeft een fooi. Alleen bij toernooien en in besloten clubs met hoge inzetten worden soms fooien gegeven. Dat is vooral de invloed van buitenlandse spelers.
De meeste casino’s in Duitsland zijn chic, de drankjes zijn niet gratis en de medewerkers worden goed betaald. Fooien geven vindt men daar ongepast. Het mag wel. Bij het afrekenen hanteren Duitse spelers als alternatief de afrondmethode (bijv. een rekening van 8,20 euro wordt betaald met 10 euro). Dan lijkt het eerder gemakzucht dan een fooi.
Je zou grofweg kunnen zeggen dat fooien geven in heel Europa ongebruikelijk is. Duitsers beschouwen het krijgen van een fooi wellicht als onfatsoenlijk, in andere landen bestaat de traditie fooien geven eenvoudig niet. Ben je enthousiast over je winst, dan mag je een croupier of andere medewerker wel mee laten delen. Maar houd het bescheiden. Bij een overdreven fooi, meer dan 5%, zul je al snel als uitslover worden gezien.
Wil je per se van je geld af door fooien te geven in casino’s dan moet je naar Curacao. In deze, na Malta, grootste casino licentieverlener kun je er gemakkelijk vanaf. Ze zijn er dol op fooien. Dat geldt overigens voor alle landen in de Caraïben, zoals Aruba, Puorto Rico en Bahama’s. Ze houden van hoge fooien, maar hoeveel je geeft bepaal je zelf.
In Caribische landen zijn de inkomens in casino’s laag. Daar kun je rekening mee houden bij je overwegingen over de hoogte van je fooi. Verstandig is volgens sommigen uit te gaan van de fooinormen in de Verenigde Staten.
Wat zijn concrete bedragen of getallen waar je aan moet denken in landen waar fooien geven gebruikelijk is. Een advies luidt, houd je aan de geldende norm in een land. Laten we de Verenigde Staten als uitgangspunt nemen.
Een algemene richtlijn is daar 1 dollar fooi per drankje, per vier koffers etcetera, 2 dollar voor de portier, shuttle chauffeur, roomservice etcetera, 5 dollar voor het kamermeisje, de valletparking-medewerker etcetera. Een klusjesman hoef je geen fooi te geven. Maar denk wel aan de taxichauffeurs. Zij verwachten 15% tot 20% fooi bovenop het ritbedrag.
Aan de tafels is het wat lastiger en kun je op verschillen manier handelen. Wanneer je enkele partijtjes, sessies of hoe je het maar noemen wilt gaat spelen, geef je minimaal 5 dollar als je de tafel verlaat. Het af en toe tijdens het spelen een dollar naar de dealer schuiven kan ook. Of je legt ze zichtbaar apart en geeft het totaal bedrag als jij of de dealer de tafel verlaat. En tenslotte kun je een bedrag, minimaal 5 dollar, geven wanneer aan jouw tafel van dealer wordt gewisseld.
Als je een hoog bedrag wint is het vanzelfsprekend dat je een flinke fooi geeft. Dan moet je denken aan 5% van je winst. Het prettigst voor de dealer is het wanneer je de fooi contant geeft. Dat betekent dat je voldoende contact geld bij je moet hebben. Dat is niet altijd handig of toereikend. Wanneer je met fiches betaalt, toon dan duidelijk dat het voor de dealer is en niet een inleg bij het spel. Dat voorkomt voor jou en de dealer problemen met het casino management.
Bovenstaande richtlijn kun je overal in de Verenigde Staten hanteren. In meerdere plaatsen, ver vanaf de grote steden, zijn gewone medewerkers ook tevreden met kleinere bedragen. Voor dealers ligt dat anders. Daar geldt in het gehele land de bovengenoemde algemene richtlijn. En die kun je dus ook in de Caraïben gebruiken.
Online fooien geven is vanzelfsprekend een apart verhaal. Er zijn geen casino medewerkers die een deur voor je openhouden, je jas aannemen of drankje brengen. En als je partner of jonge broertje dat drankje brengen geef je ze geen fooi. Van de onbekende vloermanager achter de digitale gokkast verwacht je ook niet dat hij een fooi verlangt.
Toch experimenteren enkele online casino’s momenteel met varianten op fooien geven. Ze creëren situaties om spelers aan te moedigen financiële ondersteuning te geven, aanvullingen dus op het basisinkomen van medewerkers. Het lijkt gedoemd te mislukken. Alleen bij enkele de online live casino’s werkt fooien geven enigszins bij spellen als roulette en bacarat.
1 mei 2020
