De Europese gokindustrie juicht de steun van het Finse monopolie Veikkaus toe voor een open licentiesysteem om de zwarte markt te bestrijden, maar vreest haar steun voor een afkoelingsperiode zoals die welke potentiële nieuwkomers op de Nederlandse markt opschudde.
Veikkaus heeft een licentiesysteem gesteund als erkenning van de realiteit: zijn marktaandeel op het gebied van online gokken is gedaald tot 40 procent, aldus CEO Olli Sarekoski.
“Als je 60 procent op de zwarte markt hebt, is dat geen echt monopolie,” zei Sarekoski eerder deze maand tijdens een pauze in sessies op de ICE London 2024 gokconferentie.
“Als je een echt monopolie hebt, is dat vanuit consumentenoogpunt het beste,” zei hij. “Maar als je geen echt monopolie hebt, is het beter dat je een licentiesysteem hebt.”
Gezien de verantwoorde gokmaatregelen van Veikkaus “is het alsof slechts 40 procent van de automobilisten zich aan de limiet van 100 kilometer per uur op de snelweg houdt”, zei Sarekoski.
“De rest rijdt wat ze willen”, vervolgde hij.
Sinds 2018 zijn de inkomsten van Veikkaus uit casino spellen meer dan gehalveerd, terwijl de inkomsten uit sportweddenschappen en loterijspellen relatief vlak zijn gebleven.
Maar Sarekoski zei dat hij een afkoelingsperiode zoals die in Nederland steunt als een manier om op een eerlijke manier een nieuw vergunningensysteem te lanceren.
Twee rapporten uit 2023 bevelen een “afkoelingssysteem naar Nederlandse stijl” aan, zonder enige details te geven over hoe dit in Finland zou kunnen werken.
Een woordvoerder van Veikkaus zei: “We hebben geen favoriet voorstel voor deze periode, maar verwachten uiteraard dat de autoriteiten leren van de ervaringen van andere landen.”
De Finse regering is begonnen met de voorbereidingen voor het openen van licenties voor online gokken, met als doel deze in 2026 te openen.
In Nederland kwam een afkoelsysteem in twee fasen, en fase twee kwam als een schok voor potentiële licentiehouders.
Exploitanten mochten eerst voor 33 maanden geen vergunning aanvragen nadat zij geacht werden “specifieke en actieve aanbiedingen te hebben gedaan gericht op de Nederlandse consument”, en dat werd gedefinieerd aan de hand van criteria als het gebruik van de Nederlandse taal of het aanbieden van specifiek Nederlandse betaalmogelijkheden.
Onder andere Kroon Casino en Oranje Casino werden op het strafbankje gezet en konden daardoor niet direct een vergunning aanvragen bij de Kansspelautoriteit. Het Polder Casino sloot vrijwillig vanwege teveel Nederlands gerelateerde verwijzingen op de website.
Kansspelaanbieders werden zelfs gedwongen hun spelersdatabases overboord te gooien omdat ze een passieve aanpak hanteerden in de aanloop naar de licentieverlening.
Maar eind september 2021, vlak voor de marktopening op 1 oktober, gaf toenmalig minister van Justitie Sander Dekker de Kansspelautoriteit (KSA) opdracht om de handhaving te intensiveren tegen bedrijven die zich niet volledig terugtrokken.
Het snelle vertrek van namen als Unibet van Betsson en Kindred gaf nieuwkomers op de Nederlandse markt, startups en twee overheid monopolies – Holland Casino en de Nederlandse Loterij – maandenlang een open veld.
Een Nederlandse branchefunctionaris heeft kritiek en lof voor Veikkaus.
“Veikkaus is waarschijnlijk de enige zittende partij die begrijpt dat bij een monopolie ook het monopolie verliest”, aangezien een licentiesysteem de “enige manier is om met de illegale markt om te gaan”, aldus Peter-Paul de Goeij, directeur van de Nederlandse Online Kansspel Vereniging.
“Maar om een afkoelingsperiode te vragen, dat is typisch monopoliegedrag,” zei hij.
“Het is oneerlijke concurrentie; het is concurrentiebeperkend,” zei De Goeij. “Het is een slecht idee, en het is geen product dat we naar andere landen zouden moeten exporteren.”
Een woordvoerder van Holland Casino was het daar niet mee eens.
Een afkoelingsperiode “zorgt ervoor dat illegale exploitanten die jarenlang illegaal actief zijn, niet worden beloond voor hun illegale activiteiten”, aldus Robin Bleichrodt.
Zonder een afkoelingsperiode en de verplichting om hun spelersdatabases weg te gooien, zouden bedrijven die jarenlang illegaal opereerden een “groot concurrentievoordeel” hebben, zei hij.
“Deze exploitanten hebben zich vaak jarenlang op de illegale markt gericht en waren in staat hun merknaam op illegale wijze op te bouwen,” sloot hij af.
De Nederlandse Loterij had geen commentaar op de kwestie.
Ondanks beweringen van de sector over oneerlijke concurrentie, beweerde Kindred Group in het derde kwartaal van vorig jaar dat zijn op Nederland gerichte merken hun vroegere leidende positie op de markt hadden herwonnen.
Hoe groot is de kans dat Finland een afkoelingsperiode zal instellen?
“Veikkaus is buitengewoon invloedrijk onder Finse besluitvormers, en hun meningen wegen aanzienlijk mee in de context van gokgerelateerde zaken”, zegt Antti Koivula van het in Finland gevestigde Legal Gaming.
“Als Veikkaus iets sterk steunt, zal het ongetwijfeld zorgvuldig worden overwogen door besluitvormers, en over het algemeen heeft het een goede kans om in de wet te worden omgezet”, zei hij.
Maar, zei Koivula, “het is verre van gegarandeerd”.
Eén Finse handelsgroep belooft zich “krachtig te verzetten” tegen een afkoelingsperiode als deze door Veikkaus en de regering wordt bevorderd.
Een afkoelingsperiode, of andere belemmeringen voor exploitanten om een Finse vergunning aan te vragen, “zou in de praktijk een voortzetting van het monopolieregime betekenen”, zegt Mika Kuismanen, algemeen directeur van de Finse Handelsvereniging voor Online Gokken.
Het zou oneerlijke concurrentie en een steeds lager kanalisatiepercentage betekenen, zegt Kuismanen, een voormalig econoom van de Bank of Finland.
8 maart 2024 
